Cabanel, Montpellier'de dünyaya geldi. Tarihi, klasik ve dini konularda akademik stilde tablolar yaptı. Ayrıca, portre ressamı olarak ünlendi. Diccionario Enciclopedico Salvat'a göre L'art pompier'in en önemli temsilcisi ve III. Napolyon'un favori ressamıydı.
On yedi yaşındayken Paris'teki Güzel Sanatlar Okulu'na girdi. François-Édouard Picot ile çalışan ressam Paris Salonu'na ilk kez 1844 yılında kabul edildi. Prix de Rome'u ise 1845 yılında 22 yaşındayken kazandı. 1863 yılında enstitüye üye olarak seçildi ve aynı sene Güzel Sanatlar Okulu'nda profesör olarak çalışmaya başladı.
1865, 1867 ve 1878 yıllarında Paris Salonu'nda Büyük Onur Madalyası'na layık görüldü. Paris Salonu ile yakın ilişkisini her zaman sürdürdü. Çoğunlukla jürisine seçildiği sergide öğrencilerinin yüzlerce tablosu sergilendi.. 1863 yılında, William-Adolphe Bouguereau ile birlikte izlenimciliğin öncüsü olan ressam Édouard Manet ve diğerlerinin tablolarını Salon'a kabul etmemesi Reddedilenler Salonu'nun kurulmasına sebep oldu.
Başarılı bir akademik ressam olan Cabanel'in 1863 yılında çizdiği Venüs'ün Doğuşu isimli tablo on dokuzuncu yüzyıl akademik resminin en bilinen örneklerinden biridir. Yapıldığı dönemde eser, III. Napolyon tarafından satın alındı. Ayrıca, 1875 yılında John Wolf isimli bir banker için yapılmış daha küçük bir kopyası da bulunmaktadır. Bu kopya şu anda New York'taki Metropolitan Museum of Art'ta sergilenmektedir.
Öğrencileri
Cabanel'in öğrencileri arasında yer alan isimler şunlardır:- Rodolfo Amoedo
- Jean-Joseph Benjamin-Constant
- Albert Besnard
- Vlaho Bukovac
- Charles Bulteau
- Gaston Bussière
- Louis Capdevielle
- Eugène Carrière
- Fernand Cormon
- Pierre Auguste Cot
- Édouard Debat-Ponsan
- Émile Friant
- François Guiguet
- Jules Bastien Lepage
- François Flameng
- Charles Fouqueray
- Henri Gervex
- Charles Lucien Léandre
- Henri Le Sidaner
- Aristide Maillol
- Édouard-Antoine Marsal
- João Marques de Oliveira
- Henri Regnault
- Louis Royer
- Jean-Jacques Scherrer
- António Silva Porto
- Joseph-Noël Sylvestre
- Solomon Joseph Solomon
- Paul Tavernier
- François Thévenot
- Étienne Terrus
- Adolphe Willette