Hazırlama ve sunum
Nogay çayının asıl içeriği süt ve çay yapraklarıdır. İyice ısıtılmış sütün içine eklenen çay rengini verene kadar ateşte tutulur. Karışım kaynamaya yakın karabiber ve tuz eklenir. Kolayına kaçılarak kaynamış süte eklenen demlenmiş çay farklı bir yöntemle hazırlandığı için Nogay çayı olarak anılmaz.Sıcak Nogay çayı kaselere bölüştürülür, üzerine ufak bir parça tereyağı veya tercihan kaymak eklenir. Türk kahvaltısındaki çayın yerinden farklı olarak, bir nevi eş yemek veya aş malzemesi olarak tüketilir. Nogay çayına ekmek, açma, börek gibi çeşitli hamur ürünlerinin banılabilir.
Benzerleri
Çayın süt ve süt ürünleriyle beraber tüketilmesi eskilere dayanır. Tibet, Hindistan ve İngiliz kültürleri bu tüketime örnek teşkil eden üç kültürdür. Bu üç örnek çayı süte kararken kullanılan yöntem açısından ikiye ayrılır.Çayı sütte kaynatarak demleme
Tibet`te poça adı verilen içecek çay ve yöreye özgü tereyağı ile yapılır. Başka bir poça hazırlama yöntemi de yarım ölçü süt yarım ölçü suyu kaynatarak çayı içinde demlemek, daha sonra içine tuz ve tereyağı eklemektir.Sütte demlenmiş çay Hint kültüründe de bulunmaktadır. Tibet kültüründeki çaydan farklı olarak sütlü Hint çayı tereyağı ve tuz içermez. Bu çayın ayırdedici özelliği içine katılan tarçın, karabiber ve kakule gibi baharatlardır. Her ne kadar kulağa ağır gelse de, hem süt-su karışımına konan çayın miktarının geleneksel Türk çayına nazaran az olmasından, hem de eklenen baharatların geleneksel Hint yemekleri miktara göre çok çok daha az olmasından dolayı içimi hafif bir içecektir.
Nogay çayı da çay yapraklarının sütte haşlanması sebebiyle bu sınıfta yer alır.
Demlenmiş çaya süt ekleme
Daha yakın tarihten örnek ise İngilizlerin Doğu kökenli Assam gibi çayların yanında süt servis etmeleridir. Sanılanın tersine, sütlü çay kültürü Hindistan`a İngiliz etkisiyle gelmemiştir. İngiliz usulünde dinlendirmeyle demlenmiş çay süzüldükten sonra içine süt katılır. Hint ve Tibet yönteminde ise süt ile çay karıştırılıp kaynatılarak demlenir. Nogay çayı da bu yöntemle hazırlanmakta, bu sebepten dolayı İngiliz yöntemiyle demleme çaya süt eklenerek hazırlanan çayın türü farklıdır.Kaynaklar
- Pekacar, Çetin. Kavimler Kapısı Dağıstan`dan İzlenimler. Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü. Sayı: 432, Yıl: ...VII, Nisan 1999, s.210-217. ( Çevrimiçi)