Nevşehirli Damat İbrahim Paşa

Kısaca: Nevşehirli Damat İbrahim Paşa, Sultan III. Ahmet saltanatında, 9 Nisan 1718 - 1 Ekim 1730 tarihleri arasında sadrazamlık yapmış ve ismi Lale Devri ve Nevşehir ile özdeşleşmiş ünlü Osmanlı devlet adamıdır. ...devamı ☟

Nevşehirli Damat İbrahim Paşa, Sultan III. Ahmet saltanatında, 9 Nisan 1718 - 1 Ekim 1730 tarihleri arasında sadrazamlık yapmış ve ismi Lale Devri ve Nevşehir ile özdeşleşmiş ünlü Osmanlı devlet adamıdır.

Enderun-i Hümayundan, yani Osmanlı saray üniversitesinden yetişen sadrazamların on üçüncüsü ve Osmanlı sadrazamlarının yüz otuzuncusudur. İzdin (Zeytin) Voyvodası Ali Ağanın oğlu olan İbrahim Paşa, Nevşehir`de dünyaya geldi. İş bulmak için İstanbul`a gelmiş ve Eski Saray masraf katibi Mustafa Efendinin delaletiyle (tavsiyesiyle) 1689`da sarayın helvacı ocağına, daha sonra eski saray baltacıları ocağına kaydolmuştur. İbrahim Efendi hizmetleri ile zamanla yükselip Darüssaade ağasının yazıcı halifesi olarak Padişahın bulunduğu Edirne`ye gitti. Şehzade Ahmet`in padişah olmasından sonra 1703`te Darüssaade ağası yazıcılığına tayin edildi. Bu vazifedeyken padişahın itimat ve teveccühünü kazandı. Ancak Sadrazam olan Çorlulu Ali Paşa onu Edirne`ye gönderdi.

1715`te Mora Seferine çıkan Veziriazam Şehit Ali Paşa, İbrahim Efendiyi mevkufatçılıkla beraberinde götürdü. Buranın alınmasından sonra da tahrir (katiplik) işi ile vazifelendirildi.

İbrahim Efendi, 1716 yılında Avusturyalılarla yapılan Varadin Savaşı`nda bulundu. Mağlubiyetten sonra vaziyeti Padişaha arz etmek üzere bir ariza ile ordu tarafından Edirne`ye gönderildi. III. Ahmet çok güvendiği İbrahim Efendiyi geri göndermeyerek birinci ruznameci yaptı. Birkaç gün sonra da 3 Ekim 1716`da sadaret kaymakamlığına tayin etti.

İbrahim Paşa, 1717`de Şehit Ali Paşanın ölümüyle dul kalmış bulunan III. Ahmet`in kızı Fatima Sultanla nikahlanarak ``Damat`` oldu. İbrahim Paşanın teşebbüsleri sayesinde Avusturyalılarla barış yapılmasının kararlaştırılmasından sonra, 1718`de veziriazamlığa getirilerek Avusturya ile Pasarofça Antlaşması`nı imzaladı. Aynı yıl Venediklilerle de barış yapıldı.

İbrahim Paşanın on üç yıl süren sadrazamlığı zamanında İran ile bir kez savaş yapıldı. Ancak oluşturulan genel barış ortamında devlet bir huzur dönemine girmiştir.

Lale, Çırağan, Sadabad ve diğer mesirelerde, helva sohbetleri düzenlenmesi de bu dönemde oldu. Bunun yanısıra ilk matbaanın tesisi ve sanayi müesseselerinin kurulması onun gayretleri ile gerçekleşti. İbrahim Paşa, Eylül 1730`da meydana gelen Patrona Halil İsyanında asiler tarafından işkence ile öldürüldü.

Devlet işlerine vakıf, düşünceli, mutedil, kadirşinas, kabiliyetli insanların kadrini bilen bir devlet adamıydı. Padişahın teveccühünü (sevgi ve yakınlık) kazanmakla ve bütün işleri eline almakla şımarmamış, kendisine fenalık yapanlara dahi iyilikte bulunmuştur.

Damat İbrahim Paşa`nın hayır eserleri oldukça fazladır. Bunların başında, zevcesi Fatıma Sultanla beraber İstanbul`da Şehzade Camii yakınında yaptırdıkları dershane (Darülhadis), talebeye mahsus odalar, sebil, kütüphane gelir. İstanbul`un muhtelif yerlerinde çeşme, sebil ve mesire yerleri yaptırmıştır. Ayrıca doğum yeri olan ve o tarihte Niğde`ye bağlı olan Muşkara köyünü, başka yerlerden ahaliyi getirip, aşiretleri iskan ile burayı kaza yaptı ve kasabayı sur ile genişletti. Muşkara adını kaldırıp Nevşehir diye adlandırdığı bu yerde iki cami, bir medrese ve medrese talebesiyle fakir halk için imaret yaptırdı.

İstanbul`da kitap satan esnafta bulunan nadide kitapların, ucuz fiyatla satın alınarak Avrupa`ya gönderildiğini öğrenen İbrahim Paşa, bu eserlerin yurtdışına çıkışını yasaklayıp kütüphaneler tesis etti. Ayrıca İstanbul`da bir çini fabrikası ve çuha fabrikasının yanında Hatayi ismi verilen kumaş fabrikasının tesisi, İbrahim Paşa`nın gayret ve çalışmalarıyla olmuştur. Lale Devri ile başlayan park ve bahçelik de bu gayretli sadrazam sayesinde gerçekleşti. Ancak 1730 yılındaki Patrona Halil İsyanı ile yakılıp yıkılan bu bahçelerin benzerleri daha sonra Avrupa`da görüldü.

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Silahdar Damat Mehmed Paşa
6 yıl önce

valiliği verildi. 1730'da çıkan Patrona Halil İsyanı sonucunda Nevşehirli Damat İbrahim Paşa sadrazamlıktan azledilip katlini takiben cesedinin isyancılara...

Silahdar Damat Mehmed Paşa, 1730, 1731, 1 Ekim, 22 Ocak, Ayaşlı Nişancı İsmail Paşa, Bahadırzade Arabacı Ali Paşa, Bayburtlu Kara İbrahim Paşa, Boynueğri Seyyid Abdullah Paşa, Bozoklu (Bıyıklı) Mustafa Paşa, Daltaban Mustafa Paşa
Nişancı Mehmed Paşa
6 yıl önce

gitmekte iken Edirne'ye uğradı. Dostu (sonradan Nevşehirli Damat İbrahim Paşa olarak anılacak) İbrahim Paşa, o sırada vezirlik rütbesini almış olup sadrazam...

Kaymak Mustafa Paşa
3 yıl önce

1730 yılında çıkan Patrona Halil İsyanı sonunda kayınpederi Nevşehirli Damat İbrahim Paşa ile birlikte görevden alındı ve 1 Ekim 1730 tarihinde idam edildi...

Kaymak Mustafa Paşa, 1717, 1718, 1721, 1730, 1 Ekim, Boşnak, Gelibolu, II. Viyana Kuşatması, Kaptan-ı Derya, Kaptan-ı Derya`ların listesi
İbrahim Paşa Camii
3 yıl önce

İbrahim Paşa'nın yaptırdığı cami. Defterdar İbrahim Paşa Camii - Beyoğlu'nda bulunan cami. İbrahim Paşa Camii - 1720'de Nevşehirli Damat İbrahim Paşa...

Lale devri
3 yıl önce

eren dönemdir. Bu dönemin padişahı III. Ahmet, sadrazamı Nevşehirli Damat İbrahim Paşa'dır. Lale Devri, "Zevk ve sefâ" devri olarak bilinir. Adını, O...

Lale Devri, Lağımcı, Humbaracı, Çini, İstanbul, Yalova, Kağıt, Mimarlık, Resim, Patrona Halil İsyanı, I. Mahmut
Bebek Camii
3 yıl önce

bulunur. 1913 yılında Mimar Kemaleddin tarafından, daha önce Nevşehirli Damat İbrahim Paşa tarafından yaptırılmış bir caminin yerine kesmetaş kullanılarak...

Sıtkı Akçatepe
3 yıl önce

tarafından Osmanlı İmparatorluğu'nun Lale Devri Sadrazamı Nevşehirli Damat İbrahim Paşa'nın torunudur. Kendisi küçük yaşta oyuncu olmak istemiş, ailesi...

Sıtkı Akçatepe, 1902, 1939, 1953, 1973, 1975, 1976, 1977, 1978, 1985, Aktris
Damat
3 yıl önce

hanedanıyla yakınlık kuran erkekler damat paşa adıyla anılırdı. Damat paşalara önceleri güvey 16. yüzyıl'da damat, daha sonra damad-ı hazreti şehriyarî...

Damat, 1381, 16. yüzyıl, Aile, Akçe, Anadolu Selçuklu Devleti, Aşk, Bursa, Candaroğulları, Evlilik, Fatih Sultan Mehmed