ikonuna tıklayınız.
Nahçivan Cumhuriyeti Azerbaycan Cumhuriyeti'ne bağlı bir özerk cumhuriyettir. Kuzeyi ve doğusu Ermenistan ile, güneyi ve batısı da İran topraklarıyla çevrilmiş olup, batısında yer alan Türkiye ile 13 kilometrelik bir sınırı vardır. Bu sınır bölgesi Türkiye tarafından "Dil Ucu" olarak adlandırılmakta olup, Türkiye ile Nahçıvan'ı birbirine bağlayan yol Dil Ucu'nda Aras nehri üzerine inşa edilen "Hasret Köprüsü"nden geçmektedir. Özerk Cumhuriyet de, tarihi Nahçıvan Hanlığı gibi, kendisine başkentlik yapan Nahçıvan şehrinin adı ile anılmaktadır. Şehir bugün yaklaşık 70.000 nüfusa sahip olup, Nahçivan'ın toplam nüfusu ise 400 bin civarındadır.
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti, kuzeyi ve doğusu Ermenistan ile, güneyi ve batısı da İran topraklarıyla çevrilmiş olup, batısında yer alan Türkiye ile on üç kilometrelik bir sınırı vardır. Bu sınır bölgesi Türkiye tarafından Dilucu olarak adlandırılmakta olup, Türkiye ile Nahçıvan'ı birbirine bağlayan yol Dilucu'nda Aras Nehri üzerine inşa edilen "Hasret Köprüsü"nden geçmektedir.
Etimoloji
Nahçıvan adının çeşitli kullanılış biçimleri şunlardır: Nakhichevan, Nachidsheuan, Nakhijevan, Nakhchawan, Nakhitchevan, Nakhjavan ve Nakhdjevan. Ondokuzuncu yüzyıl dil bilimcisi Johann Heinrich Hübschmann'a göre Ermenice "Nakhichavan"'ın edebi anlamı, İncil'de Nuh Peygamber'in Gemisi'nin komşu Ağrı dağına inişine atfen "iniş yeri"dir. Ancak Hubschmann antik çağlarda bu yerin bu isimle anılmadığını da not etmektedir. Tersine günümüzdeki adın ""Naxcavan"dan "Nahçıvan"a evrildiğini iddia etmektedir. "Naxc" ön takısı ona göre bir isimdi ve "avan" Ermenice "şehir" demek. Nahçıvan Batlamyus'un Coğrafyasında ve diğer klasik yazarlar tarafından Naxuana olarak ifade edilmiştir. Diğer kullanımlara göre Nahçıvan adı ülkenin güzelliğine atfen Farsça Nakş-ı Cihan 'dan (Dünyanın Görüntüsü) gelmektedir. Orta Çağ Arap yazarları bölgeden Nashava diye bahsetmektedir.İdari yapı
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti (NÖC)'nin statüsü 12 Kasım 1995 tarihinde halk oylaması ile kabul edilen Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası'nın 9. Bölümünde düzenlenmiştir. Buna göre; NÖC içişlerinde özerk, savunma ve dış politikasında ise Azerbaycan'a bağımlı bir statüye sahiptir. Yasama organı 45 üyeli Ali Meclis'ten, yürütme organı ise Bakanlar Kurulu'ndan oluşan Nahçıvan'da yargı görevi bağımsız mahkemelerce ifa edilmektedir.NÖC, Türkiye'nin de taraf olduğu 1921 Moskova ve Kars Antlaşmaları uyarınca Özerk Statüsü devam etmek kaydıyla Azerbaycan'a bırakılmıştır. Bu çerçevede, Türkiye de NÖC'ün statüsünün devamında dolaylı olarak bir güvence unsuru haline gelmiş Nahçıvanın sınır bütünlüğünü kabul etmiştir.ancak KKTC'deki gibi daimi bir garantörlük söz konusu olmamıştır. Türkiye'nin orta ve uzun vadeli stratejisinde çok önemli bir yere sahip olan NÖC ile Azerbaycan arasında fiziki bir bağlantı bulunmamaktadır.
Nüfus
NÖC, tarihi Nahçıvan Hanlığı gibi, kendisine başkentlik yapan Nahçıvan şehrinin adı ile anılmaktadır. Şehir bugün 90.389 kişi nüfusa sahip olup (1 Ocak 2015 resmi verisi). Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nin toplam nüfusu ise 440.100 kişidir (1 Ocak 2015 resmi verisi).NÖC, Nahçıvan şehri ile buna bağlı 7 ilçeden oluşmaktadır (1 Ocak 2008 resmi verilerine göre Şerur:97.929 kişi, Sederek:13.339, Babek:67.726, Şahbuz:21.783, Culfa:39.071 Kengerli: 26.093 ve Ordubat:43.143 kişi).
Etnik yapı
1 Ocak 2008 resmi verilerine göre Nahçivan Özerk Cumhuriyetinin nüfusu 384.400. Etnik yapı ise 1 ocak 1999 resmi verilerine göre 350.806 Azeri (% 99.5), 1.121 Kürt (%0.32), 384 Rus (% 0.11), 97 Türk (% 0.027), 95 Ukrayanalı (% 0.027), 76 kişi (% 0.021) ise diğer halkların temsilcileri.Coğrafya
NÖC, 5.363 km² yüzölçümüne sahiptir (Nahçıvan şehri - 35.48 km² , Kengerli İlçesi - 682 km² , Culfa İlçesi - 995 km² , Ordubad İlçesi - 972 km² , Sederek İlçesi - 151.34 km² , Şerur İlçesi - 707.5 km² , Şahbuz İlçesi - 918 km² olmak üzere) . Arazi yapısı dağlık bir nitelik gösteren Nahçıvan'da ovaların toplam araziye oranı % 20, ormanların oranı ise % 2 civarındadır.Azerbaycan'a bağlı olmakla birlikte, bu ülkeyle fiziki bağlantısı olmayan NÖC, Türk Cumhuriyetleri arasında Türkiye ile fiziki bağlantısı bulunan tek toprak parçasıdır. Türkiye ile Nahçıvan arasında 13 km.lik bir sınır bulunmaktadır. Nahçıvan şehir merkezi ile Türkiye'nin Iğdır ili arasındaki uzaklık 160 km olup, iki şehir karayolu ile birbirlerine bağlanmıştır. İki ülke arasındaki ulaşım ve ticari ilişkiler Dilucu Kapısı'ndan gerçekleştirilmektedir.
Eğitim-öğretim
Nüfusunun % 28'i şehir merkezlerinde yaşayan Nahçıvan'da 228 ilk ve orta öğretim okulu, 5 meslek lisesi ve 2 üniversite bulunmaktadır. 1999 yılı itibariyle toplam öğrenci sayısı 80.000 olarak tespit edilmiştir. Nahçıvan'da 235 Türk, Türkiye'de ise 200 Nahçıvanlı yükseköğrenim öğrencisi bulunmaktadır.Linkler
- http://www.nakhchivan.az/ Nahcivan Resmi site
Ali nayman - 1 yıl önce