Mazdekizm
Mazdekçilik olarak bilinen felsefenin kurucusudur. Taraftarları düalist kozmolojiyi/teolojiyi Maniheizm ile paylaşırlar. Bu düalizmin altında evrenin iki özgün ilkesi vardır: Işık, iyi; karanlık, şeytani. Bu ikisi evrensel bir rastlantı eseri karışmıştır ve Mazdek'in hayattaki rolü iyi davranış ile Işık'a ait olan tarafını serbest bırakmaktır. Maniheizm iyi ve kötünün karışımını kozmik bir trajedi olarak gördü, Mazdek bunu daha tarafsız ve iyimser biçimde gördü. Mazdek söylediğine göre iyi ve kötünün karışımı Tanrı hariç her şeyi etkiledi.Mazdeki ilkeleri
Mazdek öğretisinde, dini formalitelerin azaltılmasını ve Zerdüşt din adamlarının güçlü pozisyonunun tartışılması, bu din adamlarının bulunduğu güçlü konumun ezilen Pers halkını daha da yoksullaştırdığını savundu.Ahlaki ve dünya nimetlerine kendini kaptırmamış, öldürmenin ve hayvan eti yenmemesinin gerektiği, diğer halklarla barış içinde ve saygılı bir düzen kurdu. Mazdek'in reformları birçok yönüyle bir sosyal devrim olarak nitelendirilebilir ve erken komünizmWherry, Rev. E. M. A Comprehensive Commentary on the Quran and Preliminary Discourse, 1896. pp 66. örnekleri arasında verilebilir.
Her türlü özel mülkiyetin kaldırılması, evliliğin serbest aşk ile değiştirilmesini Crone, Patricia, "Kavad's Heresy and Mazdak's Revolt", in: Iran 29 (1991), S. 21†“40. savundu.
Müritleri
Pasifizm bir inanış olan Mazdekizm'i savunanlar, buna rağmen zengin kişilere ait olan haremlere baslınlar düzenledi ve cariyelere eşit haklar verdi. Sonradan Mazdekizm'i seçen ve komün mülkiyete saygı gösterdiğini göstermek için eşinin Mazdek ile yatmasına izin veren Şah I. Kavat (tahtta 488 - 531 yılları arasında kaldı) döneminde imparatorluk içinde kargaşalar meydana geldi.Pasifizmi, din adamı karşıtlığını ve yoksul halka yardım dağıtılmasını sağlayan sosyal reformlar sırasında üçü hariç bütün Zerdüşt Ateş Tapınakları kapatıldı.
Notlar
}Kaynaklar
- H. Börm: Prokop und die Perser. Untersuchungen zu den römisch-sasanidischen Kontakten in der ausgehenden Spätantike. Stuttgart 2007, p. 230†“233.
- A. Christensen: Le rí¨gne du roi Kawadh et le communisme Mazdakite. Kopenhagen 1925.
- P. Crone: "Kavad's heresy and Mazdak's revolt". In: Iran 29, 1991, p. 21†“42.
- H. Gaube: "'Mazdak: Historical reality or invention?" In: Studia Iranica 11, 1982, p. 111†“122.
- G. Gnoli: "Nuovi studi sul Mazdakismo". In: Accademia Nasyonel Sosyalistonale dei Lincei (Hrsg.), La Persia e Bisanzio dei convegni Lincei 201. Rom 2004, p. 439†“456.
- Z. Rubin: "Mass Movements in Late Antiquity". In: I. Malkin/Z. Rubinsohn (Hrsg.), Leaders and Masses in the Roman World. Studies in Honor of Zvi Yavetz. Leiden/New York 1995, p. 187†“191.
- K. Schippmann: Grundzüge der Geschichte des sasanidischen Reiches. Darmstadt 1990.
- W. Sundermann: "Neue Erkenntnisse über die mazdakitische Soziallehre". In: Das Altertum 34, 3, 1988, S. 183†“188.
- Ehsan Yarshater: "Mazdakism". In: Cambridge History of Iran III/2. Cambridge 1983, p. 991†“1024.
Mazdak Mazdak