Gözaltına alınan gençler hakkında yasa dışı örgüte üye olmak ve izinsiz yazı yazmak gibi suçlardan dava açılırken, polisler hakkında da gençlere işkence yaptıkları gerekçesiyle dava açıldı. Uzun yıllar süren yargı süreci sonucunda ``Manisalı gençler`` suçsuz oldukları anlaşılarak beraat ederken, polisler işkence yapmak suçundan toplam 85 yıl ceza aldı.
İşkence gören gençlerden olan ve üç buçuk ay tutuklu kalan Hüseyin Korkut, geçirdiği travmanın tedavi sürecinde yaşadıklarını romanlaştırdı. Romandan parçalar Radikal Gazetesi`nde 25 Kasım - 1 Aralık 2007 tarihleri arasında yazı dizisi olarak yayımlandı.
Olayların başlangıcı
Olaylar, Manisalı 16 gencin 26 Aralık 1995`te bir vagona ``"Paralı eğitime hayır"`` yazdığı gerekçesiyle evleri basılarak gözaltına alınmasıyla başladı. Ailelerine ve kendilerine herhangi bir açıklama yapılmaksızın yapılan operasyonla Manisa Emniyet Müdürlüğü`nde gözaltına alınan gençler, duvarlara yazı yazmak, bildiri dağıtmak, molotofkokteyli atmak, gizli bir örgüte üye olmakla suçlanıyordu. Gençlerin aileleri, çocuklarını savcılık izniyle gördükten sonra işkenceye maruz kaldıklarını anlayarak kamuoyunu harekete geçirdi. Dönemin CHP milletvekili Sabri Ergül ile birlikte basın toplantısı düzenleyerek, görevli polisler hakkında suç duyurusunda bulundular. Bunun üzerine Manisa Cumhuriyet Savcılığı, söz konusu polislere, işkence yaptıkları gerekçesiyle dava açtı. Ateş Manisa`ya düştü (1) Radikal Gazetesi, 25.11.2007. Erişim tarihi: 28.11.2007.Manisalı gençlerin yargılanması
Gençler gözaltında bir süre tutulduktan sonra mahkemeye çıkarıldı. Uzun yıllar devam eden yargılama süreci sırasında, gençlerin annelerinden birinin kızı cezaevi aracına bindirilirken söylediği ``"Götürmeyin kızımı, o daha çok küçük!"`` sözü de, davanın sembollerinden biri haline geldi. İşkenceye tanıklık... Radikal Gazetesi, 29.11.2007. Erişim tarihi: 12.12.2007. Manisa Sulh Ceza Mahkemesi`nde süren dava, gençlerin 14 Mart 1997`de ``izinsiz yazı yazmak`` suçundan beraatiyle sonuçlandı. Ayrıca, 28 Ekim 2000`de İzmir DGM, gençlerin ifadelerinin işkence altında alınması ve başka bir kanıt bulunmaması gerekçesiyle, beraatlerine karar verdi. Ateş Manisa`ya düştü (1) Radikal Gazetesi, 25.11.2007. Erişim tarihi: 28.11.2007.Polislerin yargılanması
Gençlerin aileleriyle Sabri Ergül`in yaptığı suç duyurusunun ardından, 14 Haziran 1996`da Manisa Cumhuriyet Savcılığı, gençlerin soruşturmasını yürüten 10 polis hakkında işkence yapmaktan dava açtı. Polisler, duruşmaların çoğuna katılmadı. Yargılama sürecinde basının ve kamuoyunun dikkatini çekmek amacıyla Sabri Ergül, Manisa Emniyet Müdürlüğü`nün kapısına ``"Bu işyerinde işkence var``" yazılı bir döviz astı. Manisa Davası: Avukat ve Gazeteci Başarısı Bianet, 17.10.2002. Erişim tarihi: 12.12.2007.Manisa Ağır Ceza Mahkemesi`nde yapılan yargılama sonucunda 10 sanık polis beraat etti. Bunun üzerine Yargıtay 8. Ceza Dairesi, ``"Tüm mağdurların fiziki ve psikolojik işkenceye maruz kaldıkları"`` gerekçesiyle beraat kararını bozdu. Tekrar görülen davada yerel mahkeme, ikinci kez beraat kararı verdi. Manisa davasında mektup komplosu Evrensel Gazetesi, 19.9.2002. Erişim tarihi: 28.11.2007. Yargıtay Ceza Genel Kurulu tarafından bozulan davada İzmir DGM, 16 Ocak 1997`de dokuzuncu duruşmada, beş sanık hakkında beraat, 10 sanık hakkında ise 2,5 yıl ile 12,5 yıl arasında değişen hapis cezaları verdi. Yargıtay 8. Ceza Dairesi ise, yaptığı inceleme sonucunda 20 Ocak 1998`de İzmir DGM`nin kararını, polislere karşı açılan davanın sonucuyla sulh ve ağır ceza mahkemelerinde eylemlere ilişkin açılan davaların sonuçlarını beklemeden ve göz önüne almadan eksik inceleme yaparak karar verdiği için bozdu. 15 Ekim 2000`de sanık polisler, toplam 85 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Ateş Manisa`ya düştü (1) Radikal Gazetesi, 25.11.2007. Erişim tarihi: 28.11.2007. Yargıtay 8. Ceza Dairesinin, yaptığı temyiz incelemesi sonucunda 4 Nisan 2003 tarihinde onamasıyla, karar kesinleşti. Ateş Manisa`ya düştü (7) Radikal Gazetesi, 1.12.2007. Erişim tarihi: 3.12.2007.
Kronolojik olarak gözaltı ve yargı süreci
, Manisalı gençlerden biriyle.]- 26 Aralık - 31 Aralık 1995 - ``Manisalı gençler`` gözaltına alındı. İşkence gördüklerini anlayan Sabri Ergül ile gençlerin aileleri, polisler hakkında suç duyurusunda bulundu.
- 12 Mart 1996 - İzmir DGM`de gençlerin ilk duruşmaları yapıldı. Birinin 14 yaşından küçük olması nedeniyle, ``gizlilik kararı`` alındı.
- 16 Mart 1996 - İzmir Tabip Odası, doktor raporlarının incelenmesi sonucunda hazırladığı raporda, gençlerin işkence gördüğünü açıkladı.
- 28 Mayıs 1996 - Gençler, ayrıca Manisa Sulh Ceza Mahkemesi`nde, ``tren vagonlarına yazı yazmak``, ``bir berber dükkanına molotofkokteyli atmak`` suçlamalarıyla yargılanmaya başladı.
- 30 Mayıs 1996 - İzmir DGM`deki duruşmada tanık olarak dinlenen tren garı nöbetçisi vagonlarda hiç yazı görmediği, itfaiye görevlileri ise berber dükkanının tüplü sobadan dolayı yandığı yönünde ifade verdi.
- 4 Haziran 1996 - Manisa Cumhuriyet Savcılığı, gençlerin soruşturmasını yürüten 10 polis hakkında işkence yapmak suçlamasıyla dava açtı.
- 10 Eylül 1996 - İzmir DGM`deki duruşma günü sanıklardan en küçüğü 15 yaşını doldurduğu için ``gizlilik kararı`` kalktı.
- 16 Ocak 1997 - İzmir DGM, dokuzuncu duruşmada beş sanık için beraata, 10 sanık hakkında da 2,5 yıl ile 12,5 yıl arasında değişen hapis cezasına hükmetti.
- 14 Mart 1997 - Gençler Manisa Sulh Ceza Mahkemesi`nde ``izinsiz yazı yazmak`` suçundan beraat etti.
- 30 Nisan 1997 - Manisa Ağır Ceza Mahkemesi`nde işkence iddiasıyla yargılandıkları duruşmaya, sanık polislerin hiçbiri gelmedi. Emniyet Müdürlüğü`nden sanık polislerin teşhisi için fotoğraflarıyla gözaltı nezaret defterlerinin, sağlık ocağından ise belgelerin istenmesine ve diğer eksiklerin giderilmesine karar verildi.
- 14 Mayıs 1997 - Sanık gençlerin en küçüğü hakkında Çocuk Mahkemeleri Yasası uygulandı. ``Manisalı genç``, suçlamalardan beraat etti.
- 21 Mayıs 1997 - ``Manisalı gençler``, Manisa Ağır Ceza Mahkemesi`nde ``kasten bina yakmak`` suçundan beraat etti.
- 4 Haziran 1997 - Sanık polislerin hiçbiri duruşmaya gelmedi. Mahkeme, fotokopisi gönderilmiş belge asıllarının gönderilmesinin ve kimlik belirtmeksizin gönderilen sanık polislerin fotoğraflarının kimliklerinin belirtilmesinin istenmesine ve eksiklerinin giderilmesine karar verdi.
- 3 Eylül 1997 - Polisler yine yargılandıkları duruşmaya gelmedi. Sanık polislerin hazır bulundurulması ve teşhis yaptırılmasına, gelmeyen sanık polislerin fotoğraf üzerinden teşhislerine karar verildi.
- 23 Aralık 1997 - Sanık polisler duruşmaya gelmedi. Mağdurların sanık polisleri fotoğraftan teşhisi işlemlerine başlandı.
- 20 Ocak 1998 - Yargıtay 9. Ceza Dairesi, gençler aleyhine karar veren İzmir DGM`nin kararını, polislere açılan davanın sonucuyla sulh ve ağır ceza mahkemelerinde eylemlere ilişkin açılan davaların sonuçlarını beklemeksizin ve göz önüne almaksızın eksik inceleme yaparak karar verdiği için bozdu.
- 21 Ocak 1998 - Sanık polisler duruşmaya yine gelmedi. Müdahiller, son sözlerini mahkemeye sundu.
- 11 Mart 1998 - Manisa Ağır Ceza Mahkemesi, gençlere işkence sanığı polislerin delil yetersizliğinden beraatlerine karar verdi.
- 12 Ekim 1998 - Yargıtay 8. Ceza Dairesi, Manisa Ağır Ceza Mahkemesinin polisler hakkındaki beraat kararını bozdu, sanıkların işkence yapmaktan ceza almaları gerektiğini belirtti.
- 27 Ocak 1999 - Manisa Ağır Ceza Mahkemesi polisler hakkında Yargıtay`ın verdiği bozma kararına karşı direnerek tekrar beraat kararı verdi.
- 15 Haziran 1999 - Yargıtay Ceza Genel Kurulu, Manisa Ağır Ceza Mahkemesi`nin direnme kararını bozdu, polislerin işkenceden mahkum olmalarını istedi.
- 15 Ekim 2000 - Yargıtay kararına uymak zorunda olan Manisa Ağır Ceza Mahkemesi, 10 sanık polisi toplam 85 yıl hapis cezasına çarptırdı.
- 28 Ekim 2000 - İzmir DGM, ``Manisalı gençler``in, ifadelerinin işkence altında alınması ve başka bir kanıt bulunmaması gerekçesiyle beraatlerine karar verdi.
- 4 Nisan 2003 - Yargıtay 8. Ceza Dairesi, biri başkomiser 10 polisin 60 ile 130 ay arasında değişen hapis cezalarına çarptırılmasına ilişkin kararı, zamanaşımı süresinin dolmasına üç ay kala onadı. Ateş Manisa`ya düştü (7) Radikal Gazetesi, 1.12.2007. Erişim tarihi: 3.12.2007.
Hüseyin Korkut`un romanı
``Manisalı gençler``den biri olan ve gözaltına alındığı sırada Karadeniz Teknik Üniversitesi Elektronik Bölümü 2. sınıf öğrencisi olan Hüseyin Korkut, üç buçuk ay süresince Buca E-Tipi Kapalı Cezaevi`nde tutuklu kaldı. Okulunu bitiremedi ve gördüğü işkenceler nedeniyle yaşadığı travmayı atlatmak için, 10 yıl boyunca depresyon tedavisi gördü. Bu tedavi sürecinin bir parçası olarak, o dönem yaşadıklarını romanında yazdı. Romanı yazma sürecinde, ``Manisa davası``nı yakından izleyen gazetecilerden Can Dündar`dan destek gördü. Ateş Manisa`ya düştü (7) Radikal Gazetesi, 1.12.2007. Erişim tarihi: 3.12.2007. Radikal Gazetesi, 25 Kasım - 1 Aralık 2007 tarihleri arasında, Korkut`un romanından parçaları ``"Ateş Manisa`ya Düştü"`` başlığıyla yazı dizisi olarak yayımladı.Kaynaklar
KaynakçaLinkler
- Manisa`ya alkışlarla tahliye - Hürriyet Gazetesi. (26.3.1998)
- Manisa davasında bir sessiz tanık - Can Dündar`ın internet sitesi. (30.1.1999)
- "İşkence yapılıyor" diyenler değil, İşkence yapanlar "Vatan haini"! - Zeynep Oral, Zeyneporal.com. (24.9.2000)
- Buna "adil yargı" demek mümkün mü? - ``Mehmet Y. Yılmaz``, Milliyet Gazetesi. (22.8.2002)
- Türkiye: Polis memurların hüküm giymesi işkenceye karşı mücadelede olumlu bir adım - Uluslararası Af Örgütü - Türkiye, Basın Açıklaması. (16.10.2002)
- Manisa Davası: Avukat ve Gazeteci Başarısı - Bianet. (17.10.2002)
- Manisa davası için namus sözü - Radikal Gazetesi. (18.10.2002)
- Manisa Davası - A-Infos Haber Servisi. (19.10.2002)
- Manisa Davası cezaları onandı - NTVMSNBC Haber Sitesi. (4.4.2003)
- Yargıtay, zamanaşımına iki ay kala Manisa Davası`nı onadı - Zaman Gazetesi. (5.4.2003)
- Manisa Davası, 9 Nisan 2003 - Türkiye İnsan Hakları Vakfı. (9.4.2003)
- Manisa`yı unutma unutturma - Radikal Gazetesi. (15.3.2003)
- İşkenceciye de adalet lazım oldu - Milliyet Gazetesi. (6.4.2003)
- Çocukların kahramanları - Radikal2. (13.4.2003)
Hüseyin Korkut`un romanından bölümler
- Ateş Manisa`ya düştü (1) - Radikal Gazetesi. (25.11.2007)
- Ateş Manisa`ya düştü (2) - Radikal Gazetesi. (26.11.2007)
- Ateş Manisa`ya düştü (3) - Radikal Gazetesi. (27.11.2007)
- Cezaevinde sanki savaşa hazırlanıyorlardı - Radikal Gazetesi. (28.11.2007)
- İşkenceye tanıklık... - Radikal Gazetesi. (29.11.2007)
- Ateş Manisa`ya düştü (6) - Radikal Gazetesi. (30.11.2007)
- Ateş Manisa`ya düştü (7) - Radikal Gazetesi. (1.12.2007)
