yargıtay
Türkçe yargıtay kelimesinin İngilizce karşılığı.[High Court of Appeals of Turkey] n. court of cassation, supreme court, chancery, high court
Osmanlı Devletinde, 19. yüzyılın ikinci yarısına kadar, temyiz mahkemesi yoktur. Yargıtayın ilk kuruluşu 1868 olarak kabul edilmektedir. Ancak, daha önceleri mevcut olan Fetvahanenin bir Temyiz Mahkemesi sayılması mümkün olabilir. Temyiz Mahkemesi hüviyetinde ilk mahkeme, Divan-ı Ahkamı Adliye adıyla 6 Mart 1868 (11 Zilhicce 1284) de padişah fermanıyla kuruldu. Buna 1877 (H.1294) yılında Mahkeme-i Temyiz adı verildi. O tarihlerde, yeni kabul edilen hukuk ve ceza usul kanunları ile Temyiz Mahkemesi yeni bir çalışma düzenine kavuşturuldu. İstanbul’da kurulan bu yüksek mahkeme, Osmanlı Devletinin sona ermesine kadar görev yaptı.
Osmanlı Devletinin son günlerinde, Ankara Hükümetince ayrıca Sivas’ta bir Temyiz Heyeti kurulmuştur. Cumhuriyet ilan edilince de Eskişehir’e nakledilerek, Temyiz Mahkemesi adı verilmiştir. 1227 sayılı kanunla yeniden düzenlenmiş; 10 Haziran 1935 gün ve 2769 sayılı kanunla Ankara’ya taşınmıştır.
Yargıtay üyeleri, birinci sınıfa ayrılmış adli yargı hakim ve cumhuriyet savcıları ile bu meslekten sayılanlar arasından, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca, üye tam sayısının salt çoğunluğuyla ve gizli oyla seçilir.
Yargıtay Birinci Başkanı, birinci başkan vekilleri ve daire başkanları, kendi üyeleri arasından, Yargıtay Genel Kurulunca üye tamsayısının salt çoğunluğu ve gizli oyla, dört yıl için seçilirler; süresi bitenler yeniden seçilebilirler.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı ve Cumhuriyet Başsavcı Vekili, Yargıtay Genel Kurulunun kendi üyeleri arasından gizli oyla belirleyeceği beşer aday arasından Cumhurbaşkanı tarafından dört yıl için seçilirler. Süresi bitenler yeniden seçilebilirler.
Yargıtayın kuruluşu, işleyişi, başkan, başkan vekilleri, daire başkanları ve üyeleri ile Cumhuriyet Başsavcısı veCumhuriyet Başsavcı Vekilinin nitelikleri ve seçim usulleri, mahkemelerin bağımsızlığı ve hakimlik teminatı esaslarına göre kanunla düzenlenir (1982 Anayasası mad. 154).
Yargıtay, yurt çapında yapılan hukuk uygulamasında, birliği sağlayan bir yüksek mahkemedir. On beşi hukuk, dokuzu ceza dairesi olmak üzere toplam yirmi dört daireden meydana gelir. Bu daireler önceden yapılan iş taksimine göre sulh ve asliye ceza mahkemeleri, sulh ve asliye hukuk mahkemeleri, ağır ceza mahkemeleri ve toplu asliye ticaret mahkemelerince verilen kararları; ilgili kanunda yer alan hükme göre, doğrudan doğruya veya müracaat üzerine, en yüksek yargı mercii olarak inceler. İlk ve son derece mahkemesi olarak Yargıtayın karar vereceği hususlar için başvurma doğrudan doğruya bu mahkemeye yapılır.
Dairelerin görev konuları önceden tespit edilmiştir. Ancak bunlardan herhangi birine, bir yıl içinde gelecek kişilerin çok fazla olması, dolayısıyla normal çalışma ile bitirilemiyeceğine kanaat hasıl olursa; bir daireye ait iş çeşidi, bir başka daireye verilebilir.
Yargıtay’da, Hukuk Genel Kurulu ve Ceza Genel Kurulu adı altında iki genel kurul vardır. Hukuk Genel Kurulu, birinci başkanının başkanlığında, hukuk, ticaret ve icra-iflas daireleri başkan ve üyelerinden kurulur. Bu kurul ilgili dairenin bozma ilamına karşı, ilk mahkemenin eski kararında ısrar etmesi halinde yeni bir temyiz isteği olursa, davayı kesin sonuca bağlar. Esas mahkemesi, bu karara uymak mecburiyetindedir. Ceza Genel Kurulu da, ceza daireleri başkan ve üyelerinin Yargıtay Birinci Başkanının başkanlığında toplanması ile meydana gelir. Ceza dairesince bozulmuş fakat ilk mahkemenin ısrar ettiği kararlara karşı, yapılacak temyiz müracaatı ile doğrudan doğruya temyize tabi konularda, Cumhuriyet Başsavcısının itirazlarını inceler ve karara bağlar. Yargıtay Hukuk daireleri ile Genel Kurulların ictihadları arasındaki farklılıkları ise Yargıtay Büyük Genel Kurulu çözüme bağlar. Bu kurul, Yargıtay Birinci Başkanı başkanlığında bütün daire başkan ve üyelerinden meydana gelir.
Askeri Yargıtay:
Askeri Yargıtay, askeri mahkemelerden verilen karar ve hükümlerin son inceleme merciidir Ayrıca, asker kişilerin kanunla gösterilen belli davalarına ilk ve son derece mahkemesi olarak bakar.
Osmanlı Devletinde (1857 tarihli Fransız Askeri Ceza Kanunu esas alınarak) ilk defa 1244’te Askeri Ceza Kanunname-i Hümayunu ile, ilk derece mahkemelerinin verdiği hükümleri inceleyen bir askeri temyiz mahkemesinin kuruluşu gerçekleştirildi. Divan-ı harplerde verilen kararlara itiraz hakkı tanındı, fakat bunu da yine aynı mahkeme karara bağlıyordu. Divan-ı harp kararlarının bir üst derece mahkemesi tarafından incelenmesi 6 Nisan 1914’te çıkarılan Divan-ı Temyiz-i Askeriyenin Teşkilat ve Vazifeleri Hakkındaki Kanun-u Muvakkat ile gerçekleşti. Askeri Yargıtayın kuruluşu olarak bu tarih kabul edilmektedir. Bu kanunla İstanbul’da Harbiye Nezaretine bağlı bir Divan-ı Temyiz-i Askeri kurulmuştu. Bu mahkeme dört binbaşı ile üç daha yüksek rütbeli subaydan meydana geliyordu. Başkan, en aşağı kolordu komutanı yetkisinde bir subay olurdu 1916’da iki heyet haline geldi. Ayrıca on bir kişilik bir genel kurulu vardı.
Damad Ferid Hükümeti, 1920’de bu mahkemeyi dağıttı. Yerine Harbiye Nezareti Adliye-i Askeriyesine bağlı Heyet-i Temyiziyeyi kurdu. Bu heyet, mirliva (Tuğgeneral) rütbesinde bir başkan, üç binbaşı, iki sivil, bir savcı ve iki adli müşavirden meydana geliyordu. Tevfik Paşa Hükümeti de, Divan-ı Temyiz-i Askeri sistemini uygun buldu. Yirmi kişilik bu heyet 1922’ye kadar faaliyetini devam ettirdi.
20 Mayıs 1922’de 237 sayılı kanunla, Ankara’da Milli Hükümet tarafından Divan-ı Temyiz-i Askeri teşkilatı (İstanbul’dakinden ayrı olarak) kuruldu. Bir başkan (sivil), ikisi asker, ikisi de sivil dört üyeden meydana geldi. SonraKonya ve Daha sonra İstanbul’a taşındı. 22 Mayıs 1930’da 1631 sayılı kanunla Askeri Temyiz Mahkemesi kurulmuş oldu.
Askeri Yargıtay üyeleri, birinci sınıf askeri hakimler arasından Askeri Yargıtay Genel Kurulunun üyelerinin tam sayısının salt çoğunluğu ve gizli oyla, her boş yer için göstereceği üçer aday içinden Cumhurbaşkanınca seçilir.
Askeri Yargıtay Başkanı, Başsavcısı, İkinci Başkanı ve daire başkanları Askeri Yargıtay üyeleri arasından rütbe ve kıdem sırasına göre tayin edilirler.
Askeri Yargıtayın kuruluşu, işleyişi, mensuplarının disiplin ve özlük işleri, mahkemelerin bağımsızlığı, hakimlik teminatı ve askerlik hizmetlerinin gereklerine göre kanunla düzenlenir (1982 Anayasası mad. 156).
Askeri Yargıtay, herbiri bir başkan ve dört üyeden meydana gelen dört daire ile bunların üstünde üç kuruldan meydana gelir: 1) Daireler Kurulu: İkinci Başkan başkanlığında daire başkanları ile Birinci Başkanın seçtiği on altı üyeden meydana gelir. 2) İctihatı Birleştirme Kurulu Birinci Başkanın başkanlığında, İkinci Başkan, daire başkanları ve her daireden en az beşer üyenin katılmasıyla meydana gelir. 3) Genel Kurul: Birinci Başkan, İkinci Başkan, Daire başkanları ve bütün üyelerden meydana gelir.
Bu kuruluş 27 Haziran 1972 tarih ve 1600 sayılı kanuna göredir. Birinci başkan, başsavcı, ikinci başkan ile daire başkanları, üyeler arasından rütbe ve kıdem sırasına göre tayin edilirler. Bu husus, Genel Kurmay Başkanının teklifi, Milli Savunma Bakanı ve Başbakanın ortak kararnamesi ve Cumhurbaşkanının tasdikiyle Resmi Gazete’de yayınlanarak gerçekleşir Üyeler ise en az albay rütbesinde birinci sınıf askeri hakimler arasından, Askeri Yargıtay Genel Kurulunca üye tamsayısının salt çoğunluğu ve her boş üyelik için gösterilen üç aday arasından Cumhurbaşkanınca seçilir.
Adliye Mahkemelerince verilen ve yasanın başka bir adli yargı mercine bırakmadığı karar ve hükümleri son merci olarak incelemekle görevli Yargıtay. "DİVANI AHKÂMI ADLİYE" adıyla 6 Mart 1868'de Padişah (Abdülaziz) İradesi ile kurulmuştur . Hemen belirtelim ki Yargıtay'ın kuruluş tarih üzerinde ittifak yoktur. Bazı hukukçular , Padişah iradesinin açıklandığı 6 Mart 1868'i Divan'ın (Yargıtay) kuruluş günü kabul ederken, bazılan da "DİVANI AHKÂMI ADLİYE NİZAMNAMEİ ESASİ"nin Padişah tarafından onaylandığı 1 Nisan 1868'i Yargıtay'ın kuruluş günü olarak kabul ederler. Divanı Ahkamı Adliye Nizamnamesi Esasisi'nde Divan'ın (Yargıtay) kuruluş amacı şu şekilde ifade edilmektedir: "Devlet ve Milletin durumunun düzelmesi ve halkın haklarının güven altına alınması konusunda Padişahın, her zaman ve aralıksız gösterdiği çabalar ve bu yoldaki azimli yürüyüşün hayırlı sonuçlarından olmak üzere, adalet işlerinin yürütme ile görevli hükümetten büsbütün ayrılması yolu ile yargılama ve duruşmalarda kul haklarının bir kat daha güvenliğe kavuşturulması yani yürütme ile görevli hükümetin bu türlü işlere karışma yetkisinin adalet ve hakkaniyetin gereği gibi yürütülmesi için çıkabilecek engellerin doğmasının önlenmesi Padişah katında doğru ve uygun görülmüş bulunduğundan dolayı çıkarılacak İrade ile kanuni davalar için en büyük mahkeme olarak Divanı Ahkamı Adliye kurulmuştur" . Divan (Yargıtay), iki daireden oluşmuştur. Dairelerden biri ceza, diğeri hukuk.
Divan Başkanı, Başkanvekilleri, Üyeleri ile Mümeyyizleri Padişah İradesi ile atanıyordu. 6 Mart 1868 günlü irade ile "Meclisi Ahkamı Adliye" kaldırılarak onun yerine "DlVANI AHKAMI ADLlYE" ve "ŞURAYI DEVLET" adlarıyla birer kurum meydana getirilmiştir. İradede Divan Başkanlığına, bu göreve layık olması ve yeter bilgisi dolayısıyla Halep Valisi Cevdet Paşa' nın, Şurayı Devlet Başkanlığına ise yeni hukuki esaslar ve mülki işleri eksiksiz bildiği, başarısı ve yeterliliği denenmiş ve tanınmış olduğu ileri sürülen Tuna Valisi Mithat Paşa'nın getirildiği yazılıdır. "Divanı Ahkamı Adliye" adıyla kurulan Yargıtay, 18.6.1879 tarihli NizamıMahkemeler Kuruluş Kanunu ile "Mahkeme-i Temyiz" adını almıştır. TBMM hükümetince Sivas'ta kurulan Yüksek Mahkemeye "Muvakkat Temyiz Heyeti" denilmiş, Sivas'taki bu mahkemenin kaldırılıp Eskişehir'e nakli ile "Temyiz Mahkemesi" adını almıştır. 20.4.1340 (1924) gün ve 491 sayılı Teşkilatı Esasiye Kanunu 'nun adı 10.1.1945 gün ve 4695 sayılı Kanunla ANAYASA olurken, Temyiz Mahkemesinin adı da YARGITAY, Şurayı Devlet'in adı da Danıştay olmuştur. Kararı uyarınca üyelerin üçte ikisi müslümanlardan, üçte biri müslüman olmayanlardan seçilmiştir . Divan'da savcılık müessesesi yoktur.Divan'ın 14 Şubat 1870'de (Nizamnamei Dahili)'si (İç Tüzük) çıkarılmıştır. Nizamnamei Esasi ile Nizamnamei Dahili'de Divan'ın (Yargıtay), görevleri ve Hakimlerine verilen ek görevler belirtilmiştir.
Biz burada, bunlardan önemli gördüğümüz birkaçına işaret etmek istiyoruz. : a- Nizami Mahkemelerdeki Hakimlerin, hakimliğe yakışan hal ve gidişte bulunmalarını denetleme ve aykırı davranışlarda bulunanlara inzibati ceza vermeleri. b- Divan, yürürlükte bulunan kanunlarda, uygulama sırasında gördüğü eksiklerin tamamlanması ve değiştirilmeye muhtaç olan hükümlerin düzeltilmesi için her sene bir yazı hazırlayıp yetkililere arz edecektir. c- Divan'a, 1876 tarihli Kanuni Esasi ile Divanı Ali'ye (Yüce Divan) katılma görevi verilmiştir. 18 Haziran 1879 tarihli "Nizamiye Mahkemelerinin" kuruluş kanunu ile Divan, "MAHKEMEİ TEMYİZ" adını almış ve yeni bir düzene kavuşmuştur. Bu kanunda Yargıtay'ın en yüksek Mahkeme olduğu vurgulanmıştır. YARGITAY'ın bir "Reisi Evvel" ve bir "Reisi Sani"si vardır. YARGITAY, birisi Ceza, diğeri Hukuk olmak üzere iki Daireden oluşmaktadır.
Ceza Dairesinin on, Hukuk Dairesinin altı üyesi olacağı belirtilmiştir. Yargıtay Üyeliğine atanabilmek için kırk yaşında bulunmak ve ilk mahkeme başkanlığı ile İstinaf Mahkemesi üyeliğinde veya bu görevlerin ikisinde dört yıl çalışmak gerekiyor. Yargıtay'ın bir Başsavcısı vardır (mad. 59). Böylece Savcılık ilk defa bu kanunla Yargıtay'daki yerini almıştır. 15 Temmuz 1887 tarihli Mehakimi Nizamiye Teşkilatı Kanunu Muvakkati'nin Dördüncü Faslı Muaddeli adlı kanunla Mahkemei Temyiz'e istida (Dilekçe) Dairesi ilave edilmiştir. Böylece Yargıtay Hukuk, Ceza ve İstida olmak üzere üç daireden oluşmuştur. 23 Aralık 1876 tarihli Kanuni Esasi'nin 92-95. maddeleri uyarınca YÜCE DIVAN 30 üyeden meydana geliyordu. Bu üyelerden 10'u Ayan (Senato), 10'u Şurayı Devlet (Danıştay) ve geri kalan 10'u da Divan (Yargıtay) başkan ve üyeleri arasından ad çekme yolu ile seçiliyordu. 20.4.1924 gün ve 491 sayılı TEŞKlLATI ESASIYE KANUNU ve 10.1.1945 tarih ve 4695 sayılı ANAYASA'nın 62. maddesine göre Divanı Ali (Yüce Divan) Onbir'i Mahkemei Temyiz (Yargıtay) On'u Şürayı Devlet (Danıştay) rüesa (reis) ve azası (üyesi) nden meydana geleceğini hüküm altına almıştır. 9.7.1964 tarih ve 334 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 147. maddesine göre YÜCE DİVAN görevini Anayasa Mahkemesi'nin yapacağı ve mahkemenin Yüce Divan sıfatıyla yargılamasında Savcılık görevini Cumhuriyet Başsavcısının yapacağını belirtmiştir. 7.11.1982 tarih ve 2709 sayılı Türkiyc Cumhuriyeti Anayasası'nın 148. maddesiyle de YÜCE DİVAN görevi yine Anayasa Mahkemesi'ne verilmiştir.
1917 yılına kadar Şer'i ilamların temyiz incelemesi Yargıtay'ın görevi dışında bırakılmış iken 12 Mart 1917'de çıkarılan bir kanunla Yargıtay'a dördüncü bir daire olarak Şer'iye Dairesi eklenerek, Şer'i ilamların temyiz inceleme yerinin Yargıtay'da kurulan Şer'iye Dairesi olduğu belirtilmiştir. Meşrutiyet döneminde (1913-1914) çıkarılan kanunlarla, Yargıtay Üyeliğine atanma özetle şöyle oluyordu: Hakimlik görevini en az beş yıl iyi olarak yerine getirmiş, sağlam ahlakı ile tanınmış ve hukuk bilimlerinde tam uzman olmuş kimselerden en az altı kişinin adını taşıyan bir listeyi Bakanlık kapalı zarf içinde özel bir yazı ile Yargıtay Birinci Başkanlığına yollar. Birinci Başkan, Başsavcının dahil olduğu genel kurul önünde zarfı açıp listeyi okur. Bundan sonra adaylar üzerinde görüşler bildirilir. Gizli oyla ve kurulun 2/3 çoğunluğu ile adaylar arasından üç kişi seçilip tutanakla bakanlığa bildirilir. Bakan bunlardan birini İradeye (Padişaha) arzeder. YARGITAY SİVAS'TA İstanbul'da Osmanlı Yargıtay'ı varlığını devam ettirirken TBMM Hükümetinin 7 Haziran 1920 gün ve 4 sayılı Kanunla Sivas'ta "Muvakkat Temyiz Heyeti" adıyla yeni bir Yargıtay oluşturmuştur. Geçici Sivas Yargıtay'ı Şer'iye, Hukuk, Ceza ve İstida Dairelerinden oluşmaktadır. Her dairenin bir başkanı ve dört üyesi bulunmaktadır. Ayrıca bir Başsavcı ile iki yardımcısı vardır. Başkanlar, Başsavcı, Üye ve Başyardımcı Adalet Bakanı tarafından seçilir ve görevleri TBMM. Bakanlar Kurulunca onaylanır. YARGITAY ESKİŞEHİR'DE Çalışmalarını üç yıl dört ay kadar Sivas'ta sürdüren Milli Hükümetin ilk Yargıtay'ı Cumhuriyetin ilanından onbeşgün sonra çıkarılan bir kanunla (11) kaldırılarak yerine Eskişehir'de (12) "Mahkemei Temyiz" adıyla yeniden kurulmuştur . İstanbul'un Milli Hükümete bağlandığı 4. 11. 1922 tarihine kadar Osmanlı Yargıtay'ı varlığını sürdürmüştür. Osmanlı Yargıtay'ı 1933'de yanan ve şimdi lstanbul Sultanahmet'teki Ayasofya nın deniz yanındaki arsada bulunan binanın üçüncü katında çalışırdı. Aynı katta, Adliye Nazırlığının da bulunduğu, orta katta İstanbul Mahkemeleri, alt katta ise Istanbul Valiliğinin yer aldığı, Cumhuriyet döneminde sırf Adliye Sarayı olarak kullanılan bina 1933 yılı Arılık ayında tamamiyle yanmıştır. Sivas'taki Yargıtay (Temyiz Heyeti), Sivas Hükümet konağında çalışmıştır. Bu konak bugün mevcut değildir Yargıtay C. Başsavcı Yardımcısı ünvanı, 24.1.1990 gün ve 3611 sayılı Kanunla Yargıtay Cumhuriyet Savcısı olmuştur. 14 Kasım 1923 gün ve 371 sayılı Kanunun adı: "Hey'eti Temyiziye Merkezinin Eskişehire Nakline ve Teşkilatının Tevsiine Dair Kanun"dur. Eskişehir Yargıtay'ı (Temyiz Mahkemesi)'nin çalıştığı bina, bugün Eskişehir Hacı Süleyman Çakır Kız Lisesi'nin yanında, Türe Sokağı üzerindeki Adalet İlkokulu binasıdır. Yargıtay C. Başsavcı Yardımcılığı, 24. 1. 1990 gün ve 3611 sayılı Kanunla kaldırılmıştır. Yargıtay'ın Eskişehir'e nakli, İstanbul, İzmir ve Edirne bölgelerinin düşmandan kurtarılmaları sonunda buralardan Yargıtay'a gelen işlerin sayısının diğer bölgelerden gelen işlerin toplamdan çok olması ve Sivas'ın merkezi durumdan çıkmış bulunması nedenine dayanmaktadır. Eskişehir Yargıtay'ı Şer'iye, Hukuk, Ceza, İstida ve Sulh Daireleri olmak üzere beş daireden oluşmaktadır. Her dairede bir başkan, dört üye bulunmaktadır. Yargıtay'da üç'te yedek üye vardır. Yargıtay Birinci Başkanlığı Adalet Bakanlığınca Daire Başkanlarından birine verilir. Başsavcı burada da var, ancak yardımcılarının sayısı ikiden dörde çıkarılmış bir de Başyardımcı kadrosu ilave edilmiştir . 8 Nisan 1924 gün ve 469 sayılı Kanunla Şer'iye Mahkemelerinin kaldırılması üzerine Yargıtay'daki Şer'iye Dairesi de kaldırılmış, onun yerine bir ikinci hukuk dairesi ile bir istida dairesi eklenmiştir. Bu kanunla İstinaf Mahkemeleri de kaldırılmıştır. Eskişehir'deki Yargıtay çalışmalarına devam ederken Yurdumuzda Cumhuriyetin ilk Hakimler Kanununun yürürlüğe girdiğini görüyoruz. 3 Mart 1926 gün ve 766 sayılı bu yeni Kanunla Yargıtay Hakimlerinin hukuki durumlarında bazı önemli değişiklikler olmuş, Hakimler iki sınıfa ayrılmış, Yargıtay Üyeliğine Hukuk Profesörleri ve Avukatların da kanunda yazılı nitelikleri bulunmak kaydıyla seçilebilecekleri hükmü getirilmiştir (md. 13-14). Yine bu kanuna göre Yargıtay Birinci Başkanı, Yargıtay İkinci Başkanları ile C.Başsavcısı arasında Adalet Bakanınca, C. Başsavcısını ise yine Adalet Bakanı birinci sınıfa ayrılmış Hakimler arasından seçiyordu. Yargıtay İkinci Başkanları, Yargıtay Genel Kurulunca Yargıtay Üyeleri arasından en çok oy alan üç adaydan birisi Adalet Bakanınca seçilirdi ki, bunlar daire başkanları oluyordu. Yargıtay Üyelerinin seçimine gelince: 766 sayılı Hakimler Kanununun 15. maddesinde bunu şu şekilde düzenlemiştir: "Yargıtay Üyeliği boşaldığında Adalet Bakanı tarafından kanunun aradığı şartları haiz altı hakimin isimleri bir yazı ile Yargıtay Başkanlığına bildirilir. Bu yazıda Avukatlar ile hukuk ilmi okutan ihtisas sahiplerinden aday gösterildiği taktirde bunların sayısı üçte biri geçemez. Yargıtay Başkanı genel kurulu toplayıp zarfı genel kurulun önünde açarak müzekkereyi okur. Sonra gösterilen adaylar için gizli olarak ve Başsavcının da oylamaya katılması ile oylama yapılır. Adaylardan en çok oy alan üç Hakimin ismi bir tutanakla Adalet Bakanlığına bildirilir. Adalet Bakanı bu Hakimlerden birini seçerek Üyeliğini yüksek tastike arz eder". 10 Mayıs 1926 gün ve 834 sayılı "Temyiz Mahkemesinin Teşkilatının Genişletilmesine Dair Kanun'la Yargıtay'ın bünyesinde yeni bir değişiklik oluşmuştur. Bu yeni düzenleme ile Yargıtay'da Üç Hukuk, Üç Ceza Dairesi vardır. Dairelerin her birinde bir başkan ve altı Üye bulunacağı, Dairelerin beş kişi ile oluşacağı hüküm altına alınmış ve ilk defa Yargıtay'a İçtihadı Birleştirme kararlan verme işi ile cezada Başsavcının itirazlarını ve karar düzeltme işlemlerini inceleyip karara bağlama görevi verilmiştir. Yukarıda sözü edilen kanundan iki yıl sonra çıkarılan 4 Nisan 1928 gün ve 1221 sayılı "TEMYİZ MAHKEMESİ TEŞKİLATINA DAİR KANUN"la Yargıtay'daki daire sayısı dört Hukuk, Dört Ceza ve Bir Ticaret olmak üzere dokuza çıkarılmıştır. Bu kanunla ilk defa Yargıtay Genel Kurulu: Hukuk ve Ceza olmak üzere iki kısma ayrılmıştır. Bu arada yürürlüğe giren 4.10.1927 gün ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ile 4.4.1929 gün ve 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü, Kanunu Yargıtay'ın Hukuk ve Ceza Dairelerinin çalışmalarına ilişkin yeni düzenlemeler getirmiştir. HUMK. ile getirilen Adli Tatil (md. 175), ilk defa 1928 yılında Yargıtay ve tüm mahkemelerde uygulanmıştır. 18.4.1929 gün ve 1424 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile Yargıtay'da bir başkan ve iki üyeden oluşan bir "Temyiz Heyeti" kurulmuştur. Bu kurul, adı geçen kanun gereğince temyiz edilen kararları incelemekle görevlendirilmiştir. Bu kurulun Başkanını İkinci Başkanlar içinden ve üyelerini de üyeler içinden, Birinci Başkan seçer. Bu seçim her yıl yapılırdı. 9.6.1932 gün ve 2004 sayılı yeni İcra ve İflas Kanunuyla "temyiz hey'eti" kaldırılmış yerine "İcra ve İflas Dairesi" kurulmuştur.
misafir - 9 yıl önce