Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Kürt Yahudileri

Kısaca: Kürt Yahudileri veya Kürdistan Yahudileri (İbranice:יהדות כורדיסתאן†Ž; ''Yehudot Kurdistan'', Kürtçe:Kurdên cû) eski çağlardan beri İran'ın bir kısmını, Kuzey Irak'ı, Ermenistan'ı, Suriye'yi ve Türkiye'nin doğusunu kapsayan Kürdistan denen coğrafi bölgede yaşayan Yahudiler'e denir. Kültürleri ve giyim tarzları Müslüman Kürtler'e benzer. 1940 ve 50'lerde İsrail'e yapılan göçlere kadar kapalı bir toplum olarak yaşadılar. ...devamı ☟

Kürt Yahudileri
Kürt Yahudileri

Kürt Yahudileri veya Kürdistan Yahudileri (İbranice:יהדות כורדיסתאן†Ž; Yehudot Kurdistan, Kürtçe:Kurdên cu) eski çağlardan beri İran'ın bir kısmını, Kuzey Irak'ı, Ermenistan'ı, Suriye'yi ve Türkiye'nin doğusunu kapsayan Kürdistan denen coğrafi bölgede yaşayan Yahudiler'e denir. Kültürleri ve giyim tarzları Müslüman Kürtler'e benzer. 1940 ve 50'lerde İsrail'e yapılan göçlere kadar kapalı bir toplum olarak yaşadılar. Geçmişi } İnanışa göre, M.Ö. 8.yy'da Asurlular'ın İsrail Krallığı'nı fethetmesiyle Kürdistan bölgesine yerleşen İsrailoğulları bir süre sonra Asur'un başkentine yerleştirildiler.Encyclopedia Judaica'da Roth C s. 1296-1299 (Keter: Jerusalem 1972). M.Ö. 1.yy'da başkenti Arbela olan Adiabene hanedanlığı Yahudilik'e geçti.Encyclopaedia Judaica'da "Irbil/Arbil" maddesi Orta Çağ'ın Yahudi seyyahları olan Tudela'lı Benjamin ve Regensburg'lu Pethahiah'ın hatıratlarına göre 12.yy'da bölgede 100 civarında Yahudiler'e ait yerleşim birimleri ve yüklü miktarda Yahudi nüfusu vardı. Ayrıca Tudela'lı Benjamin o dönemin Fars Kralı'na meydan okuyan mesihvari lideri David Alroy'dan ve onun Yahudileri Kudüs'e geri götürme planlarından bahseder. Bu seyyahlar Kürdistan Yahudileri'nin ticari ve ruhani merkezi olan Musul'da varlıklı Yahudi cemaatinden de bahseder. Haçlı seferleri'nden korkan Suriye ve Filistin'deki Yahudiler Babil ve Kürdistan'a kaçtılar. Bu sıralarda Musul Yahudiler'in özerk yönetimindeydi.Ora Schwartz-Be'eri, The Jews of Kurdistan: Daily Life, Customs, Arts and Crafts, UPNE publishers, 2000, ISBN 9652782386, s.26 1590 ve 1670 yılları arasında yaşayan ve haham Samuel Barzani'nin kızı olan Asenath Barzani Tora, Talmud ve Kabala bilgisi sayesinde ün kazandı ve yeşivada öğretmenlik yapan kocasının ölümüyle Tora konusunda başöğretmen ilan edildi. Böylece adına kadınlar için söylenen "Talmud bilgini" anlamına gelen tanna'it ünvanı eklendi; Tanrı'nın gizli isimlerini bildiği zannedilir.Sally Berkovic, Straight Talk: My Dilemma As an Orthodox Jewish Woman, KTAV Publishing House, 1999, ISBN 0881256617, s.226 Tanna'it Asenath ayrıca yazdığı şiirleri ve İbrani dili üzerine yaptığı yorumlarıyla da bilinir. Asenath'ın şiirleri kadın eliyle yazılmış ilk modern İbranice eserlerin ender örneklerindendir.Shirley Kaufamn, Galit Hasan-Rokem, Tamar Hess, Hebrew Feminist Poems from Antiquity to the Present: A Bilingual Anthology, Feminist Press, 1999, ISBN 1558612246, s.7,9 Alikuş'taki peygamber Nahum'un, Nabi Yunis'deki peygamber Yona'nın ve Kerkük'teki peygamber Danyal'ın türbeleri Kürdistan'daki en önemli Yahudi anıtlarıdır. Ayrıca peygamber İlyas'ın ziyaret ettiğine inanılan mağaralar da Yahudiler için önemli mekanlardır. Kürt Yahudileri Siyonizm konusunda da geri kalmamışlardır. 1920'lerde Irak Kürdistanı'ndan Kudüs'e yerleşen Moşe Barazani Lehi örgütü'nün ünlü liderlerindendir.

Kaynakça

} }

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.