Türkçe Bilgi: Kemerhisar, Bor

Kemerhisar, Türkiye'nin Niğde ilinin Bor ilçesine bağlı bir beldedir. Bor merkez bucağından sonra Bor ilçesinin diğer tek bucağıdır. Niğde il merkezinin 24km güneyinde, Bor ilçe merkezine 8km uzaklıkta ve Bahçeli beldesiyle bitişik durumdadır. Gülek Geçidi'nin Kapadokya'ya açıldığı bölgedeki yüzlerce yıllık tarihe sahip belde geç Hitit ve Romalılar döneminde öne çıkmıştır. Kemerhisar, Tyana ören yeri, su kemerleri ve Romalılardan kalma birçok eseri barındırır. Köken bilimi Kemerhisar adı, Bahçeli ile Kemerhisar arasında bulunan, Romalılarca yapılmış su kemerlerinden gelmiştir. Farsça كمر (kamar) bir mimarlık terimi olup, aslen Öz Türkçe "kuşak" sözcüğüne karşılık gelir. "Küçük kale" anlamındaki hisar sözcüğü ise Arapça حصار (ḥiṣār) sözcüğünden Türkçeye geçmiştir. Tarihçe Bölgede (Kemerhisar-Bahçeli) yerleşim geçmişinin tarih öncesi zamanlara dayandığı düşünülmekterdir. Bahçeli'deki Roma Havuzu ve Köşk Höyük kazıları, bölgenin M.Ö. 6030'a varan eski bir tarihe sahip olduğunun göstergesi olmuştur. Günümüz Kemerhisar’ının ise tarihi ismi Tyana'dır. 1880-1881 yılları arasında ilk kez Wilson, sonra Ramsay mesafe cetveline göre höyüğün (Tyana) yerini tespit etmişlerdir. Daha sonra Hitit ve Asur çivi yazılı tabletlerindeki metinlerinden bu yerin Hititlerce Tuvanuva ya da "Tuvana" denen şehir olduğu ortaya çıkmıştır. Kemerhisar, Hititler döneminde Tuvanuva, Persler ve Büyük İskender zamanında Dana, O dönemde kent Kapadokya ilinin en güney merkezidir. Kilisehisar (veya Kisasar) adını vermişlerdir. Kemerhisar denmiştir. Tyana kenti Romalılar döneminde gelişmiş ve günümüz Bor ilçesini de kaplamıştır. Tyana, ortaçağların ortalarına değin Orta Anadolu ve Toroslarda egemenliklerini sürdüren devletlerin, uygarlıkların belirli aralıklarla da olsa askeri ve dinsel yönden önemli bir kenti veya başkenti olmuştur. Bu uygarlıkların başlıcaları şunlardır: Osmanlılar döneminde Niğde de önemini yitirmiş; Aksaray, Kayseri, Konya bayındırlaşmıştır. Bir okul kurduğu Efes kentinde öldü. Yaşamı İsa ile aynı döneme rastlayan düşünür, tarihin ilk vejetaryeni olarak biliniyor. Roma Havuzu'nun devamı niteliğindedir. Tyana şehrinin su gereksinimini Roma Havuzu'ndan karşılamak için yapıldığı düşünülmektedir. Antik Roma Havuzu'nun kaynak suyunu üzerlerindeki oluklardan Tyana'ya taşıyan kemerler, İçmenin 15°C'deki Ovanın ortasından kaynayan bu su, 1970’li yıllarda bir beton depo içerisinde toplanmıştır. Toprak yüzeyinden birkaç basamakla inilen çeşmesinden su sağlanmaktadır. Kaynağın 200 m ötesindeki bir bölüm çevreden sızan sularla bir gölcük halindedir. Bor Belediyesi bu kaynağın yanına bir tesis yaptırmıştır. Kültür 'nde sergilenmekte olan; evlilik beklentisi, mutluluk ve bereketi temsil eden el yapımı Kemerhisar halısı]] Beldede Orta Anadolu kültürü hakimdir. Düğünler ve halk oyunları Ankara yöresiyle büyük benzerlik göstermektedir. Ayrıca Roma Havuzu çevresindeki yeşil alan "Köşk Mesire Yeri" olarak adlandırılmakta ve sıklıkla yararlanılmaktadır. Beldede günlük yaşantı gayet sakindir. Erkekler çalışma sonrası belde merkezindeki kıraathanelerde; kadınlar ise evlerde, örgü örerek, televizyon izleyerek vakit geçirirler. Bor İlçe Halk Kütüphanesi müdürlüğüne bağlı Kemerhisar Halk Kütüphanesi, bünyesindeki bir kütüphane memuruyla hizmet vermektedir. Yerleşim yerinde toplu yerleşim tipi (konutlar birbirine yakın) egemen olup, Orta Anadolu’nun karakteristik yerleşim özelliklerini gösterir. Geleneksel konut tipi yanında yığma ve karkas konut yapımı ağırlık kazanmıştır. Ahşap, taş ve kerpiçten yapılmış evler betonarme konutlara dönüşmektedir.

Halk müziği

Belde halk müziği, genelde İç Anadolu halk müzikleriyle benzerlik gösterir. Bilinen Kemerhisar türküleri şunlardır: * Ereğliden Çıktım Sökün Eyledim * Küçükten Görmedim Ana Kucağı * Yavru Şahin Enginlerde Kışlamaz - uzun hava * Yüklendi Çeyizimde Gidiyor Göçüm - uzun hava

Şenlikler

Kemerhisar'da yılda iki şenlik düzenlenmektedir.

Kemerhisar Bahar Şenliği

2009, Tyana

Kültür

ve Turizm Şenliği 2001 yılında düzenlenmeye başlamıştır.

Kemerhisar Bahar Şenliği

her yıl nisan ayının ilk haftasonu kutlanır. Şenlikte Kemerhisarlılara yemek ikramı yapılır, yerel sanatçılar yerel ve ulusal türküleri okurlar. 2009 yılındaki ilk şenlik Kemerhisar İçmeleri'nde düzenlenmiştir. Şenlik geleneksel hale gelmiş olup, her yıl binlerce insan katılmaktadır. İçinde bulunduğu bölgenin büyük bölümü ise Obruk Platosunda yer alır. Doğu, kuzey ve güneydoğusu dağlıktır. Dağlar çok yakın olmamakla birlikte, doğusu Aladağlar, kuzeyi ise Hasan ve Melendiz dağları ile çevrilidir. Beldenin deniz seviyesinden yüksekliği 1100 metredir.

Coğrafi konum

Kemerhisar'ın komşu yerleşim birimlerine göre konumu aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.

İklim

Kemerhisar, karasal iklimin etki alanı içerisindedir. Kışlar kar yağışlı, sert ve soğuk, yazlar ise kurak ve Toros Dağları'na yakınlığından dolayı Akdeniz bölgesi ve diğer İç Anadolu Bölgesi yerleşim birimlerine göre serin geçer. Bu nedenle yazları Çukurova'daki hava sıcaklığı ortalamasının çok yüksek olduğu illerden insanlar gelmekte ve yazın beldenin nüfusu artmaktadır. Kışları 15 gün kar yağışlı geçip, genellikle toprak 30 gün 30cm karla örtülü kalır. Aynı havzada ve 24km uzaklıkta bulunan |accessdate = 27 Ocak 2010 }}

Nüfus

Kemerhisar beldesinin kendisi de dahil 17 belde ve köyden oluşan Kemerhisar bucağında 2009 yılı kayıtlarına göre 12.665 kişi yaşamaktadır. |- | align="center" | 2009 | align="right" | 5567 |- | align="center" | 2008 | align="right" | 5742 |- | align="center" | 2007 | align="right" | 5673 |- | align="center" | 2000 | align="right" | 8331 |- | align="center" | 1990 | align="right" | 6688 |} Yıllar içinde Kemerhisar; Bor, Niğde ve büyük şehirlere göç vermiştir. Bölgede rüzgarın etkisiyle yayılan küller, daha sonradan taşlaşmış ve kalın bir katman oluşmasına sebep olmuştur. Volkanik hareketliliğin son bulması ise dördüncü zamanın başlarına rastlar ve ondan sonra ise aşınım süreci ağırlık kazanmıştır. Yoğun olmamakla birlikte hayvancılıkla da uğraşılmaktadır.

Tarım

Kredi Kooperatifleri Konya Bölge Birliği, büyükbaş hayvancılığın gelişimi için Kemerhisar halkına yardımda bulunmuştur.

Tarım

ve hayvancılıkta aile tipi küçük işletmeler egemendir. Bu işletmeler tarım ve hayvancılığı birlikte yapmaktadır. Kemerhisar'da bir adet 4/B statüsünde sözleşmeli Bor İlçe

Tarım

Müdürlüğü'nce görevlendirilmiş ziraat mühendisi çalışmaktadır.

Tarım

Beldenin doğu yakası (Bahçeli tarafı) meyve bahçeleriyle kaplıdır. Bunun dışında etrafında yer yer meyve bahçeleri olmakla birlikte genelde üzüm bağları ve tahıl tarlaları bulunur. Özellikle 2000'li yıllardan beri Bor İlçe

Tarım

Müdürlüğü'nce bölgede bodur elma üretimi yaygınlaştırma faaliyetleri yapılmaktadır. :2009 - İbrahim Ünal (AKP) :2004 - İbrahim Ünal (AKP) :1999 - Bülent Ilgaz (CHP) :1994 - Rasim Adem (SHP) :1989 - Rasim Adem (SHP) :1984 - Rasim Adem (SODEP) :1977 - Rasim Adem (CHP) İdari birimler Beldede 6 mahalle bulunmaktadır. 2009 yılı itibariyle mahalle muhtarları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Kemerhisar nüfusunun %17,5'i öğrenci statüsündedir ve beldede 24 öğrenciye bir öğretmen, 19 öğrenciye bir derslik ve 195 öğrenciye bir okul düşmektedir. |- | align="left" | Okuma yazma durumu | align="center" | Toplam | align="center" | Erkek | align="center" | Kadın |- | align="left" | Okuma yazma bilmeyen | align="center" | 603 | align="center" | 103 | align="center" | 500 |- | align="left" | Okuma yazma bilen | align="center" | 4.565 | align="center" | 2.365 | align="center" | 2.200 |- | align="left" | Bilinmeyen | align="center" | 190 | align="center" | 90 | align="center" | 100 |}

Eğitimlilik düzeyi

2008 yılı kayıtlarına göre 15 yaş ve üzeri okuma yazma bilen kişilerin çeşitli eğitim düzeylerine göre sayıları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Spor Beldede belediye destekli Yeni Kemerhisar Belediye

Spor

kulübü etkin durumdadır. Kulüp yalnızca futbolla ilgilenmekte ve amatör kümede mücadele etmektedir. Kemerhisar Merkez Park Belde Evi, kulüp lokali olarak Yeni Kemerhisar Belediye

Spor

tarafından kullanılmaktadır. Beldede ayrıca bir adet futbol sahası bulunur. 2007-2008 yıllarında belediye tarafından kilitli parke ve asfalt yol yapım çalışmaları yapılmıştır. 2009 yılı itibariyle Kemerhisar Belediyesi sınırları içerisinde 25km parke, 28km asfalt, 65km stabilize yol vardır. Bölgede, yerüstü su kaynaklarının fakirliği nedeniyle yeraltı suyundan yararlanmaya dönük çalışmalara ağırlık verilmiştir. Bu otoyol tamamlandığında Akdeniz Bölgesi İç Anadolu Bölgesi'ne ve Türkiye'nin güney komşuları da Anadolu'ya otoyol ile bağlanmış olacaktır. Otoyolun parasal desteğini T.C. sağlamaktadır ve projeyi Karayolları Genel Müdürlüğü yürütmektedir.

Demir yolu

Kemerhisar'da TCDD'ye ait bir ana hat istasyonu bulunmaktadır. Bu, Kayseri-Adana demir yolu üstünde Bor'dan sonraki istasyondur. TCDD Erciyes Ekspresi ile çeşitli yerleşim birimlerine yolcu taşımacılığı yapılmaktadır. Ayrıca bakınız * Bahçeli, Bor * Tyana * Tyanalı Apollon * Roma Havuzu * Köşk Höyük * Kapadokya * Ali Yaramancı Dış bağlantılar * Kemerhisar Belediyesi * Kemerhisar Belediyesi (yerelNET) * Niğde İl

Kültür

ve Turizm Müdürlüğü * Prof. Dr. Ali Yaramancı Lisesi * Kemerhisar Tanıtım Sitesi

Kaynaklar

Vikipedi

Kemerhisar, Bor

Halk müziği

Şenlikler

Kemerhisar Bahar Şenliği

Kültür

Kemerhisar Bahar Şenliği

Kemerhisar Bahar Şenliği

Coğrafi konum

İklim

Nüfus

Tarım

Tarım

Tarım

Tarım

Tarım

Eğitimlilik düzeyi

Spor

Spor

Demir yolu

Kültür

Kaynaklar

Havuzlu, Bor

Emen, Bor

Bahçeli, Bor

Bor, Niğde

Seslikaya, Bor

Kemer

Otoyol 21

Niğde (il)

Kemerhisar, Bor

Kemerhisar, Bor Hakkında Detaylı Bilgi

Halk müziği

Şenlikler

Kemerhisar Bahar Şenliği

Kültür

Kemerhisar Bahar Şenliği

Kemerhisar Bahar Şenliği

Coğrafi konum

İklim

Nüfus

Tarım

Tarım

Tarım

Tarım

Tarım

Eğitimlilik düzeyi

Spor

Spor

Demir yolu

Kültür

Kaynaklar

Görüşler ve Yorumlar

Okuma Önerileri

Havuzlu, Bor

Emen, Bor

Bahçeli, Bor

Bor, Niğde

Seslikaya, Bor

Kemer

Otoyol 21

Niğde (il)