Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Kapadokya Yunancası

Kısaca: ÜRGÜPCE, başka tanımlamasıyla Kapadokya Yunancası veya Anadolu Yunancası, Yunanca dilinin bir temel lehçesi olup eskiden Kapadokya da yaşıyan Yunanlılar tarafından konuşulmaktaydı. 1920`lerdeki Yunanistan ve Türkiye arasındaki nüfus mübadelesinden sonra, Kapadokyaca konuşanlar Yunanistan`a göç edilmeye zorlandılar ve orada özellikle orta ve kuzey Yunanistan olmak üzere çeşitli yerlere yeniden yerleştirildiler. Kapadokyalılar hızla Standard Modern Yunanca`ya geçtiler ve ...devamı ☟

Kapadokya Yunancası
Kapadokya Yunancası

ÜRGÜPCE, başka tanımlamasıyla Kapadokya Yunancası veya Anadolu Yunancası, Yunanca dilinin bir temel lehçesi olup eskiden Kapadokya da yaşıyan Yunanlılar tarafından konuşulmaktaydı. 1920`lerdeki Yunanistan ve Türkiye arasındaki nüfus mübadelesinden sonra, Kapadokyaca konuşanlar Yunanistan`a göç edilmeye zorlandılar ve orada özellikle orta ve kuzey Yunanistan olmak üzere çeşitli yerlere yeniden yerleştirildiler. Kapadokyalılar hızla Standard Modern Yunanca`ya geçtiler ve kendi dillerinin 1960`lardan beri yok olduğu düşünülüyordu. 2005 Temmuz`unda, Mark Janse (Roosevelt Academy, Middelburg) ve Dimitris Papazachariou (University of Patras) Orta ve Kuzey Yunanistan`da hala kendi dillerini akıcı olarak konuşan Kapadokyalılar keşfettiler. Bunların arasında ebeveynlerinin ve büyükanne-babalarının aksine dillerine karşı oldukça olumlu bir tavrı olan 3. kuşaktan orta yaşlılar vardı. Yunanistan`a ilk gelen grup Kapadokyaca konuşmaya daha az eğilimliydi ve çoğu zaman konuşma sırasından Standart Modern Yunancaya geçmekteydi. Kapadokyaca konuşanlarla ve dil kullanımları ile ilgili bir araştırma hazırlanmaktadır.

Tarihçe ve araştırmalar

Kapadokyaca Bizans Yunancasından türemiştir. 1071`dek` Malazgirt Savaşının ardından Kapadokya Yunanca konuşan dünyadan kopmuş, bölgenin hakim dili Türkçe olmuştu. Bu metinleri anlamlandırmak zor olmuştur çünkü Arapça yazıyla yazılmışlar ve Rumi kendi yazılarında sesli harfleri işaretlememiştir.

Bu dil hakkında en eski belgeler, Konya`da yaşamakta olan Mevlana Cellaledin Rumi ve oğlu Sultan Veled`in Türkçe-Farsça karışık yazdığı şiirlerdir.

Çoğu Kapadokyalı, Karamalıca olarak adlandırılan Yunan alfabesiyle yazılan Türkçe kullanıma geçmiştir. Yunanca`nın kullanılmaya devam ettiği yerlerde ise (Sille, Kayseri yakınında köyler, Çamlıca (antik adıyla Pharasa) kenti ve yakınındaki köyler) dil, civarda konuşulan Türkçe`den büyük oranda etkilenmiştir. Ortaçağ Kapadokyacası ve erken Modern Kapadokyaca ile yazılmış yazılı metinler yoktur çünkü bu dilin edebi bir geleneği yoktu, ve hala da yoktur. Kapadokyaca`nın en eski tasvirleri 19. yüzyıldan kalmadır ama genelde pek dikkatli hazırlanmamışlardır.

Kapadokyaca`nın yayımlanmış ilk güvenilir grameri, Oxford University`den Richard MacGillivray Dawkins (1871-1955) tarafından hazırlanmış, onun 1909-1911 yılları arasında yaptığı alan çalışmasına dayalı olan, "Modern Greek in Asia Minor. A study of dialect of Silly, Cappadocia and Pharasa." (``Küçük Asya`da modern Yunanca. Silly, Kapadokya ve Pharasa`nin lehçelerinin bir incelemesi``) adlı eserdir.

Nüfus mübadelesinden sonra birkaç Kapadokyaca lehçesi (Uluağaç, Aravan, Akso ve Anaku) Atina`daki Küçük Asya Araştırma Merkezi (Κέντρον Μικρασιατικών Σπουδών) araştırmacıları tarafından tarif edilmiş ve bir seri gramer tanımlanmıştır (ancak bütün Kapadokyaca konuşan köyler incelenmemiştir). Çamlıcalı rahip Teodoridis de bazı halk hikayeleri yayımlamıştır.

Yakın yıllarda Kapadokyaca üzerine yağılan araştırmalar tekrar artmıştır. Yakın zamanda Yunanistan`da keşfedilen Kapadokyaca konuşanlar da muhtemelen yeni gramer, sözlük ve ilgili metinlerin de ortaya çıkmasına yol açacaktır.

Dilbilimde Kapadokya Yunancası bir dilin ölümünün ilk belgelenmiş örneklerinden biri olarak sayılır. Ayrıca bir Hint-Avrupa dilinin Hint-Avrupa grubundan olmayan başka bir dilin özelliklerini özümsemesi bakımından da önemli sayılır. Bu özümsemeler özellikle güney-batı Kapadokya`da belirgin olmuştur, sesli uyumu ve fiil-son söz sıralaması kullanımları bunların arasındadır.



Lehçeler

  • Northeastern Cappadocian (Sinasos, Potamia plus Delmeso)
  • Northwestern Cappadocian (Silata or Zila, Anaku, Flojita, Malakopi)
  • Central Cappadocian (Axo; Misti)
  • Southwestern Cappadocian (Aravan, Gurzono; Fertek)
  • Southeastern Cappadocian (Ulağaç, Semendere)
  • Farasiot: dialect of Pharasa town (Develi in Kayseri) and other nearby villages (Afshar-Köy, Çukuri), more closely related to Pontic, though both are the closest relatives of Cappadocian
  • Sille


Linkler



Kaynakça

  • Αναστασιάδης, Î’. 1975. Ιστορία και γλώσσα της Καππαδοκίας και το ιδίωμα των Φαράσων. Μικρασιατικά Χρονικά 16: 150-184.
  • Αναστασιάδη-Μανουσάκη, Σ., Μνήμες Καππαδοκίας ΚΜΣ Αθήνα 2002
  • Ανδριώτης, Ν.Π. 1948. Το γλωσσικό ιδίωμα των Φαράσων.
  • Αρχέλαος, Ι.Σ. 1899. Η Σινασός. Αθήνα: Ιωάννης Νικολαΐδης. 134-139, 144-147, 150-153.
  • Costakis, A. 1964. Le Parler Grec d`Anakou. Athí¨nes: Centre d`í‰tudes d`Asie Mineure.
  • Costakis, A. 1968. Το γλωσσικό ιδίωμα της Σίλλης. Athí¨nes: Centre d`í‰tudes d`Asie Mineure.
  • Dawkins, R.M. 1916. Modern Greek in Asia Minor. A study of dialect of Silly, Cappadocia and Pharasa. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Dawkins, R.M. 1921. Cyprus and the Asia Minor Dialects of Asia Minor. Αφιέρωμα εις Γ.Ν. Χατζιδάκιν. Αθήνα: Π.Δ. Σακελλαρίου. 42-59. passim.
  • Dawkins, R.M. 1955. The Boy`s Dream. Μικρασιατικά Χρονικά 6: 268-282.
  • Θεοδωρίδης, Θ. 1960-61. Φαρασιώτικες παραδόσεις, μύθοι και παραμύθια. Λαογραφία 19: 222-259.
  • Θεοδωρίδης, Θ. 1963-64. Φαρασιώτικες παραδόσεις, μύθοι και παραμύθια (Συλλογή δευτέρα). Λαογραφία 21: 269-336.
  • Θεοδωρίδης, Θ. 1988. Βαρασώτικα τραγώδε. Μικρασιατικά Χρονικά 18: 41-89.
  • Grí©goire, H. 1909. Appendice: Notes sur le dialecte de Farasha. Bulletin de Correspondance Hí©llí©nique 33: 148-159.
  • Janse, M. 1994. Son of Wackernagel. The Distribution of Object Clitic Pronouns in Cappadocian. Irene Philippaki-Warburton, Katerina Nicolaidis & Maria Sifianou (eds.): Themes in Greek Linguistics. Papers from the First International Conference on Greek Linguistics, Reading, September 1993 (Current issues in Linguistic Theory, 117. Amsterdam: Benjamins. 435-442.
  • Janse, M. 1997. Synenclisis, Metenclisis, Dienclisis. The Cappadocian Evidence. Gabriel Drachman, Angeliki Malikouti-Drachman, Jannis Fykias & Sila Klidi (eds.): Greek Linguistics `95. Proceedings of the 2nd International Conference on Greek Linguistics (Salzburg, 22-24 Sept. 1995. Graz: Neugebauer. 695-706.
  • Janse, M. 1998a. Cappadocian Clitics and the Syntax-Morphology Interface. Brian D. Joseph, Geoffrey Horrocks & Irene Philippaki-Warburton (eds.): Themes in Greek Linguistics II (Current Issues in Linguistic Theory, 159). Amsterdam: Benjamins. 257-281.
  • Janse, M. 1998b. Grammaticalization and Typological Change. The Clitic Cline in Inner Asia Minor Greek. Mark Janse (ed.): Productivity and Creativity. Studies in General and Descriptive Linguistics in Honor of E.M. Uhlenbeck (Trends in Linguistics. Studies and Monographs, 116). Berlin: Mouton de Gruyter. 521-547.
  • Janse, M. 1998c. Le grec au contact du turc. Le cas des relatives en Cappadocien. In Caron, B. (ed.), Proceedings of the 16th international congress of linguistics, 20-25 July, 1997. Amsterdam: Elsevier Science. Paper no. 338.
  • Janse, M. 1999. Greek, Turkish, and Cappadocian Relatives Revis(it)ed. Amalia Mozer (ed.): Greek Linguistics `97. Proceedings of the 3rd International Conference on Greek Linguistics. Athens: Ellinika Grammata. 453-462.
  • Janse, M. 2001a. Morphological Borrowing in Asia Minor. Yoryia Aggouraki, Amalia Arvaniti, J.I.M. Davy, Dionysis Goutsos, Marilena Karyolaimou, Anna Panagiotou, Andreas Papapavlou, Pavlos Pavlou, Anna Roussou (eds.), Proceedings of the 4th International Conference on Greek Linguistics (Nicosia, 17-19 September 1999). Thessaloniki: University Studio Press. 473-479.
  • Janse, M. 2001b. Cappadocian Variables. Mark Janse, Brian D. Joseph & Angela Ralli (eds.), Proceedings of the First International Conference of Modern Greek Dialects and Linguistic Theory. Patras: University of Patras. 79-88.
  • Janse, M. 2002. Aspects of Bilingualism in the History of the Greek Language. J.N. Adams, Mark Janse & Simon Swain (eds.), Bilingualism in Ancient Society. Language Contact and the Written Word. Oxford: Oxford University Press. 332-390.
  • Janse, M. 2004. Παλιό κρασί σε καινούρια ασκιά. Τουρκοελληνικά «αναφορικά» στην κεντρική Μικρασία. Νεοελληνική διαλεκτολογία. Τόμος 4ος. Πρακτικά του Τέταρτου Διεθνούς Συνεδρίου Νεοελληνικής Διαλεκτολογίας. Αθήνα: Εταιρεία Νεοελληνικής Διαλεκτολογίας. 173-182.
  • Janse, M. 2004. Animacy, Definiteness and Case in Cappadocian and other Asia Minor Greek Dialects. Journal of Greek Linguistics 5: 3-26.
  • Janse, M. 2006a. Η καππαδοκική διάλεκτος. Χρ. Τζιτζιλής (ed.), Νεοελληνικές διάλεκτοι. Θεσσαλονίκη: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (΄Ιδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη). In press.
  • Janse, M. 2006b. Object Position in Asia Minor Greek. Mark Janse, Brian D. Joseph & Angela Ralli (eds.), Proceedings of the Second International Conference of Modern Greek Dialects and Linguistic Theory. Patras: University of Patras. In press.
  • Janse, M. 2006c. Clitic Doubling from Ancient to Asia Minor Greek. Dalina Kallulli & Liliane Tasmowski (eds.), Clitic Doubling in the Balkan Languages (Linguistics Today). Amsterdam: John Benjamins. In preparation.
  • Joseph, B.D. 1997. Cappadocian Greek αρέ `now` and related adverbs: The effects of conflation, composition and resegmentation. Στο Φιλερήμου Αγάπησις: Τιμητικός Τόμος για τον καθηγητή Αγαπητό Γ. Τσοπανάκη. Ρόδος: Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου. 115-122.
  • Καρατζά Ε. Καππαδοκία, Ο τελευταίος Ελληνισμός της περιφέρειας Ακσεράι - Γκέλβερι, Γνώση, Αθήνα 1985
  • Κεσίσογλου, Ι.Ι. 1951. Το γλωσσικό ιδίωμα του Ουλαγάτς. Αθήνα: Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών.
  • Kooij, Jan G. & Revithiadou, Anthi. 2001. Greek Dialects in Asia Minor. Accentuation in Pontic and Cappadocian. Journal of Greek Linguistics 2: 75-117.
  • Λεβίδης, Α., Αι εν μονολίθοις μοναί Καππαδοκίοας-Λυκανονίας, Κωνσταντινούπολις 1899
  • Λουκόπουλος, Δ. & Λουκάτος, Δ.Σ. 1951. Παροιμίες των Φαράσων. Αθήνα: Institut Français d`Athí¨nes.
  • Μαυροχαλυβίδης, Γ. & Κεσίσογλου, Ι.Ι. 1960. Το γλωσσικό ιδίωμα της Αξού. Αθήνα: Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών.
  • Mirambel, A. 1965. Remarques sur les Systí¨mes Vocaliques des Dialects Ní©o-Grecs d`Asie Mineure. Bulletin de la Socií©tí© Linguistique de Paris 60: 18-45.
  • Revithiadou, Anthi. 2006. Prosodic Filters on Syntax. An Interface Account of Second Position Clitics. Lingua 116: 79-111.
  • Τσαλίκογλους, Ε.Ι. 1970. Πότε και πώς ετουρκοφώνησεν η Καππαδοκία. Μικρασιατικά Χρονικά 14: 9-30.
  • Φάβης, Î’. 1948. Συντακτικαί παρατηρήσεις εις το γλωσσικόν ιδίωμα Φαράσων. Επετηρίς της Εταιρεία Βυζαντινών Σπουδών 18: 173-191.
  • Φωστέρης, Δ. & Κεσίσογλου, Ι.Ι. 1950. Λεξιλόγιο του Αραβανί. Αθήνα: Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών.
  • Φωστέρης, Δ.Π. 1952. Το Αραβάνιον. Μικρασιατικά Χρονικά 5: 133-177.


Rumi and Sultan Veled

  • Δέδες, Δ. 1993. Ποιήματα του Μαυλανά Ρουμή. Τα Ιστορικά 10.18-19: 3-22.
  • Meyer, G. 1895. Die griechischen Verse in Rababnama. Byzantinische Zeitschrift 4: 401-411.
  • Mertzios, C.D. 1958. Quelques vers grecs du XIIIe sií¨cle en caractí¨res arabes. Byzantinische Zeitschrift 51: 15-16.
  • Burguií¨re, P. 1952. Quelques vers grecs du XIIIe sií¨cle en caractí¨res arabes. Byzantion 22: 63-80.


Kaynaklar

Vikipedi

İlgili konular

malazgirt savaşı oxford university kayseri yunanistan kapadokya türkiye yunanca karamalıca mevlana cellaledin rumi pharasa

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Kapadokya Yunancası Resimleri

Yevanik
7 yıl önce

Romanyot, Yahudi Yunancası), Helenistik dönem'den beri varlığı süren Romanyot (Yunan Yahudileri)'un konuştuğu bir lehçedir. Koini Yunancası'nın bir kolu olan...
Yunanca
3 yıl önce

köy) Maçka Torul Yağlıdere Santa Rize (21 köy) Erzincan Kapadokya lehçesi, Bizans Yunancası'ndan doğmuş, Orta Anadolu'da konuşulmuş bugün ise ölmek üzere...

Yunanca, 1976, 1982, ABD, Alfa (alfabe), Almanca, Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Ankara, Antalya, Apulia, Diller,
Kalabriya lehçesi (Yunanca)
7 yıl önce

görmek tam olarak yanlış değildir. Yunanca Kapadokya lehçesi (Yunanca) Pontus lehçesi (Yunanca) Yahudi Yunancası İtalya'daki Yunanlar ^ "UNESCO Avrupa Raporu"...
Avrupa dilleri
3 yıl önce

(önce Koini ve sonra Ortaçağ Yunancası aracılığıyla) modern Yunan lehçeleri; Kapadokya Yunancası, Pontus Rumcası, Girit Yunancası, Kıbrıs Rumcası, Katarevusa...
Pontus Rumcası
3 yıl önce

Rumları Rumeyce Helence Kalabriya lehçesi (Yunanca) Kapadokya lehçesi (Yunanca) Yahudi Yunancası ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". 28 Mart 2019 tarihinde kaynağından...

Pontus lehçesi (Yunanca), 1877, 1923, 1965, Almanya, Antik Yunanca, Azerbaycan, Batum, Dernekpazarı, Dil, Dil aileleri
Yunanistan
3 yıl önce

Makedonca, Ulahça da ülkede konuşulan dillerdendir. Çağdaş Yunanca, Halk Yunancası ya da Yunanca söylenişiyle Demotiki (Yun. δημοτική "Đimotiki" okunur)...

Yunanistan, Aristotelous Meydanı, Rodos, Pire, Korint Kanalı, Girit, Monemvasia, Metsovo, Korfu, Naksos, 12 Adalar
Yunanlar
3 yıl önce

Tsakonika (Τσακωνικά) Pontus (Ποντιακά) Kapadokya (Καππαδοκικά) Güney İtalya (Κατωιταλικά) Yevanik (Yahudi Yunancası) (γεβανικά, יווניטיקה) Bugün dünyada...
Bizans mimarisi
3 yıl önce

İstanbul ve Küçük Asya'da, Komnenos dönemine ait mimari Elmalı Kilisesi, Kapadokya kaya kiliseleri, İstanbul'da Pantokrator Manastırı ile Theotokos Kyriotissa...