Türkçe Bilgi: İfk Olayı

İfk Olayı veya Gerdanlık Olayı, Aişe'nin 15 yaşında iken bir sefer dönüşü esnasında kocası İslam peygamberi Muhammed'i genç bir Müslüman asker olan Safvan bin Muattal ile aldattığı iddiası ve sonrasındaki gelişmeler. Olaylar Hicret'in beşinci yılının (627) Şaban ayında, Arap Müstalikoğulları kabilesine (Beni Müstalik) düzenlenen bir askeri seferden (

Müreysi Gazası

) dönüşte gerçekleşti. Müslüman toplumunda büyük üzüntülere neden olan ve çatışmaların eşiğine getiren gelişmeler sonucu, iddiaları yayanlar kırbaçla cezalandırıldı ve Muhammed tarafından bir dizi yeni ayetin vahyolduğu halka bildirildi. Arapça kökenli "ifk" sözcüğü; bir suçu birine yükleme, iftira anlamına gelir. İfk Olayı ile ilgili mevcut bilgilerin tamamına yakını Aişe'nin aktardığı hadislere dayanır. Bu konuyu Müslüman tarihçilerden Muhammed bin Ömer Vakidi (ö. 822) El- Meğazi li El-Vakidi adlı eserinde, Abd-ul Malik bin Hişam (ö. 828-833) El-Siret-u El-Nebeviyye'de; Yakubi (ö. yaklaşık 905), Ebi Cafer Muhammed bin Cerir Taberi (ö. 922) ve İbni Esir (ö. 1232) ise kendi kaydettikleri tarihlerde ele almışlardır. Müreysi Gazası Aişe'nin aktardığına göre, Muhammed sefere çıkmadan önce hanımları arasında oklarla kura çektirdi ve sefere katılma şansını Aişe elde etti. Aişe sefer esnasında Yemen nazar boncuğundan dizilmiş gerdanlığını takıyordu. Bu gerdanlığın Aişe'ye nasıl ulaştığı tartışmalıdır. Bir rivayete göre gelin olduğunda annesi Ümmü Ruman hediye etmişti. Bir başka rivayete göre ise kız kardeşi Esma'dan ödünç almıştı. Müreysi gazası Huzaa kabilesinden Müstalikoğulları (Beni Müstalik) sülalesine karşı düzenlenmişti. Müstalikoğulları sülalesine Müreysi su kuyusu yakınlarında baskın yapıldı. Kısa süreli çarpışmaların ardından sülalenin erkeklerinin çoğunluğu hayatını kaybetti ve sağ kalanlar kaçtı. Bu seferde İslam ordusunun eline büyük miktarda ganimet geçti. Beni Müstalik Kadınları ve çocukları esir düştü.

Cüveyriye hadisesi

Müreysi Gazası

esnasında Müstakiloğulları sülalesinin başı Haris bin Ebu-Zirar savaşta hayatını kaybetti ve kızı Berre Bintu’l-Haris (sonradan Cüveyriye) esir düştü. Berre, kocasını ve amcasını da kaybetmişti ve savaş ganimeti olarak İbnu Kays İbni Şemmas'ın payına düşmüştü. Berre özgürlüğünü satın almak (mukatebe) için İbnu Kays ile anlaşma yaptı. Daha sonra Muhammed'e giderek kendisine ödeme konusunda yardımcı olmasını talep etti. Muhammed, "Sana ondan daha hayırlısını söylesem ne dersin? Senin yerine mukatebe ücretini ödeyeyim ve seni zevce olarak alayım." dedi. Berre 100 esirin serbest bırakılması şartı ile bu teklifi kabul etti ve Muhammed ile evlendi. Berre'ye mehir olarak 400 dirhem gümüş verildi. Muhammed İbnu Kays'a anlaşma bedelini ödedi ve Müstalik sülalesindeki tüm esirler bu evlilikle birlikte Muhammed'in akrabaları olmalarından dolayı serbest bırakıldılar. Gerdanlık olayından hemen önce gerçekleşen bu izdivaçta Aişe'nin genç ve güzel Cüveyriye'yi kıskandığı Abdullah İbnu Avn'dan aktarılan hadislerden anlaşılır. Aişe savaştan sonra Cüveyriye'yi Muhammed'den önce görür ve bu karşılaşmayı şöyle anlatır: "O, çok güzel bir kadındı, gözde onun için bir hisse vardı (gören göz haz duyardı)... Cüveyriye kapıda durduğu vakit onu görünce durumu hoşuma gitmedi (Resulullah’ın onu beğenip evlenmeye kalkacağından korktum). Resulullah aleyhissalatu vesselam’ın da benim onda gördüğüm (güzelliği) göreceğini derhal anladım." Aişe geri döneceklerini umarak konaklama yerinde beklemeye başladı ve oturduğu yerde uyuyakaldı. Ordunun artçı muhafızlarından Safvan bin Muattal güzergahı üzerinde Aişe'ye rastladı. İstirca edip ("Biz Allah`ın kullarıyız ve Allah`a döneceğiz" deyip) başka bir söz söylemeden Aişe'yi kendi devesine bindirdi ve kendisi de yürüyerek kervanı bir sonraki molasında yakaladılar. Aişe'nin kervanda olmayıp genç bir askerle birlikte gelmesi dedikodulara yol açtı. İddialar bir süre boyunca Muhammed, Aişe ve Ebu Bekir ailesinin diğer fertlerinin kulağına gitmedi. Bu arada Aişe rahatsızlandı ve evde istirahat etmeye başladı. Muhammed iddiaları duyunca Aişe'ye soğuk davranmaya başladı ancak Aişe bu soğukluğun nedenini bilmiyordu. Aişe olayı duyduğunda babasının evinde kalmaya başladı. Ömer'den aktarılan bir rivayete göre ise Aişe babası'na “Allah’ın Resulü beni evinden dışarı attı,” dedi. Ebu Bekir'in tüm ev halkı -kendisi dahil- olanlar nedeniyle ağlıyorlardı. Muhammed izin verene kadar, Ebu Bekir Aişe'nin koca evine dönmesine izin vermedi. Aişe ve Safvan'ın aklanmaları Muhammed iddiaları duyunca Ömer, Osman, Ali, Üsame bin Zeyd ve

Müreysi Gazası

'nda özgür bırakarak yeni evlendiği Cüveyriye ile konuşarak fikirlerini sordu. Osman ve Zeyd Aişe'nin masum olduğuna şahitlik ettiler. Ömer, Muhammed ile Aişe'nin nikahını Allah'ın kıydığını, Allah'ın onu temiz olmayan bir kadınla evlendirmeyeceğini söyledi. Ali "Ey Allah`ın Resulü, Allah sana darlık vermez. Sana kadın çoktur. Sen cariyene (Cüveyriye'ye) sor, (onun halini o daha iyi bilir), sana gerçeği haber verir," dedi. Cüveyriye ise Aişe'nin hamur yoğururken uyuyakalıp hamuru keçilere yedirmek haricinde hatalı hiçbir hareketini görmediğini söyledi. Bir rivayete göre olaydan sonra Safvan hasur olduğunu (kadınlara ilgi duymadığını ya da erkeklik gücü olmadığını) belirtti. Bu beyan Aişe'nin masum olduğu iddiasını güçlendirdi. Muhammed Aişe'yi babasının evinde ziyaret etti. Aişe'nin annesi Ümmü Ruman, Muhammed'i saygıyla işaret ederek Aişe'ye ayağa kalkmasını söyledi. Aişe, "Yalnızca Allah'a şükretmek için ayağa kalkarım; (Muhammed'e hitaben) sana değil," dedi. Aişe bir günah işledi ise tövbe etmesini isteyen Muhammed'e şöyle dedi: "Eğer yemin etsem inanmazsın ve eğer anlatsam günahsızlığımı kabul etmezsin." Aynı ziyaret esnasında Muhammed oturduğu minderde kendisine vahiy gelirken büründüğü ruh hali içerisine girdi ve Nur Suresi 11 ila 20. ayetlerin indirildiğini bildirdi: Nur Suresi, Aişe'nin masumiyetini destekliyor, iftirayı duyup sessiz kalanları eleştiriyor, iftirayı yayanların cezalandırılacağını bildiriyor ve zina suçunun ispatlanması için dört şahit şartını hatırlatıyordu. Taberi Tarihi'ne göre Muhammed Aişe'ye şöyle dedi: "Ey Aişe; sana müjde veriyorum. Allah senin günahsız olduğunu nazil etti." Ayşe şu şekilde yanıtladı: "Allah'ın hamdı ve sizin kötü zannınızla…" İddiaları yayanların cezalandırılması Abdullah b. Übey, Safvan ile sorunları olan Hassan bin Sabit, Muhammed'in eşlerinden Zeyneb binti Cahs'in kiz kardesi Hamne ve Ebu Bekir'in yardımlarıyla geçinen Mistah b. Üsase dedikoduları yaymaktan sorumlu tutuldular. Abdullah b. Übey'in iddiaların asıl kaynağı olduğuna karar verildi. Ebu-Yesr Ensari'den nakledilen rivayete göre Abdullah b. Ubey'e iki defa diğerlerine bir defa şeri had (kırbaç cezası) uygulandı. Önemi İfk olayı, sonuçları açısından İslam tarihinde önemli bir yere sahiptir. İfk olayının ardından ilgili ayetlerin bildirilmesi ve sorumluların cezalandırılmasına kadar geçen bir aylık sürede Muhammed Aişe'nin masum olup olmadığı konusunda sahabeden önemli kimselerin fikirlerini aldı. Danıştığı kimselerin hemen hepsi Aişe'nin masum olduğunu düşündüklerini belirttiler ancak Ali, Aişe'nin suçlu veya suçsuz olduğunu iddia etmemekle birlikte Muhammed'e Aişe'nin cariyesi Cüveyriye ile görüşmesini tavsiye etti. Ayrıca Aişe'den aktarılan bir rivayete göre Muhammed'e "Sana kadın çoktur," dedi. İfk olayındaki tutumu nedeniyle Aişe'nin Ali'ye darıldığı, bu nedenle Ali'nin hilafetini desteklemediği düşünülür. Osman'ın öldürülmesinden sonra Aişe suçluları yakalamakta yavaş davrandığı gerekçesiyle Ali'yi suçlamış, gelişmeler Ali ile Aişe arasında Cemel Vakasının yaşanması ve İlk Fitne dönemi ile son bulmuştur.

Kaynaklar

Vikipedi

İfk Olayı

Müreysi Gazası

Cüveyriye hadisesi

Müreysi Gazası

Müreysi Gazası

Kaynaklar

Gerdanlık Olayı

Sıffin Muharebesi

Cemel Muharebesi

Ali

Siyer

şeriat

Kur'an

İfk Olayı

İfk Olayı Hakkında Detaylı Bilgi

Müreysi Gazası

Cüveyriye hadisesi

Müreysi Gazası

Müreysi Gazası

Kaynaklar

Görüşler ve Yorumlar

Okuma Önerileri

Gerdanlık Olayı

Sıffin Muharebesi

Cemel Muharebesi

Ali

Siyer

şeriat

Kur'an