Türkçe Bilgi: Canik

Canik, Samsun'un Devgeriş Deresi'yle Mert Irmağı arasında Karadeniz'den içeri doğru uzanmış bir yerleşim yeridir. Cumhuriyet tarihi 2009 yılına kadar belde olan Canik, 2009 yılında Samsun merkez ayrılmış ve ilçe olmuştur. 2009 yılı sayımına göre ise ilçe merkezinin nüfusu 69.363'tür. İlçenin kuzeyinde Karadeniz, güneyinde Canik Dağları'nın Karadeniz'e doğru uzantısı olan tepeler, batısında Mert Irmağı ve İlkadım ilçesi, doğusunda ise Kutlukent bulunmaktadır. İlçenin en önemli özelliği; sanayi ve ticaret merkezi denilebilecek derecede ticari ve sanayi kuruluşları içinde barındırması ve bunların hatırı sayılır bölümünün içinde olması ve Samsun'un ekonomisine büyük katkı sağlamasıdır. Canik sözcüğü Canik kelimesinin ilk kez geçtiği Türkçe metin 1244/45'te kaleme alınan Danişmendname'dir. Canik kelimesi bu eserde yirmi beş kez geçmektedir. Eserdeki tasvirlere göre o dönemdeki Canik'in sınırları şöyledir: kuzeyinde Karadeniz, batısında Samsun, güneyinde Karakuş (yeni adı Akkuş), doğusunda Trabzon ve Bulgar Dağları bulunan bir sancak. Canik adının kökeni Canik kelimesinin kökeni hakkında bazı görüşler vardır. Yaygın olarak kabul gören görüş ise, yerli halk arasında "Cenik" şeklinde, sürülerin kışın barındıkları çukur yer manasında kullanılan bu kelimenin daha ziyade coğrafi ve idari bir bölgeyi ifade etttiğidir. Canik adı Osmanlı İmparatorluğu döneminde merkezi Samsun olan sancağa verilmiştir. Coğrafi olarak Karadeniz bölgesinin orta kısmına ve bu bölgedeki dağlara atfedilen bir tabirdir. Ancak yine de kelimenin kökeni hakkındaki tartışmalar henüz kesin bir sonuca ulaşmamıştır. Necati Demir, bir makalesinde Canik adının kaynağının Peçenekler olabileceğini ileri sürmektedir. Buna göre bugün Canik adı verilen dağların ismi büyük bir ihtimalle başlangıçta "Becenek" idi ve bol- fiilinde olduğu gibi ön seste ünsüz düşmesiyle önce "Ecenek" olmuş, daha sonra da bugünkü kullanılış biçimi olan Canik şeklini almıştır. Bu açıklama, Canik isminin Karadeniz’in yerli halkı olan Can kavminden geldiğine dair tezden daha zayıf olmakla beraber, muhtemeller arasındadır. Ayrıca makalede geçen bilgiler düşünüldüğünde Can ya da Çan kavminin Peçenekler ile aynı kavim olabileceği veya akrabalığı da akla gelmektedir. Tarihi Samsun’un dolayısıyla Canik'in eski tarihine ait bilgiler azdır. Klasik tarih Samsun’un MÖ 6. yüzyılda Miletli denizci göçmenler tarafından kurulduğunu gösterir. MÖ 4. yüzyılda Pers hakimiyetine girmiş ve MÖ 3. yüzyılın ortalarında Pontus Krallığı’na bağlanmıştır. Pontus Kralı Büyük Mithridates, Sinop ile Amisos'u kendisine idare merkezi olarak seçmiştir. Bizans döneminde Amisos, Armeniak temasına (idari bölge) dahil bulunuyordu. Şehir Türklerin burayı fethine kadar bir ticaret merkezi olarak yaşamaya devam etti. 1960'lı yıllara kadar Canik, yerleşim alanı olarak Hasköy, Hacıismail, Tekkepınar köyleri ve seyrek yayılmış çiftçi evlerinden ibaretti. Bu köyler, Milli Mücadele sonrası yapılan mübadele sonucu Rumlar'dan alınarak Balkanlardan getirilen vatandaşlarımızın yerleştirilmesi ile oluşturulmuştur. Bölgede bu günkü stadyumun yerinde hipodrom, Yeni Mahalle'de küçük bir teyyare alanı ve yer yer bataklıklar vardı. Ordu - Ankara karayolunun geliştirilmesi, küçük sanayi sitelerinin kurulması, garajlar ve hal gibi kentsel donatıların yapılması ilçede önemli bir hareketlilik oluşturmuş, yerleşim alanlarının hızla büyümesine neden olmuştur. 1994 yılından itibaren Samsun; Atakum, İlkadım, Gazi ve Canik adıyla dört alt beldeye ayrılmıştı. 2009 yılından itibaren ilçe olan Canik'te 19 Mayıs Stadyumu, Doğu Park, Amfi Tiyatro, Bandırma Vapuru Müzesi, Toptepe Tümülüsleri, Meşe Dinlenme Tesisleri ve Canik Başarı Üniversitesi gibi önemli yerler vardır. Nüfusu 1990 yılında; 41.922 2000 yılında; 52.590 2009 yılında; ilçe merkezinin nüfusu 69.363'dir. Belde ve köyleri ile toplam 89.758 olmuştur. Ayrıca bakınız * Canik Başarı Üniversitesi

Dış bağlantılar

* *

Kaynaklar

Vikipedi

Canik

Canik Hakkında Detaylı Bilgi

Dış bağlantılar

Kaynaklar

Görüşler ve Yorumlar