Bayezid-I Bistami

Kısaca: İslâmî Mistisizm / Panenteizm ...devamı ☟

İslami]] Mistisizm / Panenteizm
* Şukr/Vecd (Bayezid-i Bistami)
(Dini Coşkunluk/Sarhoşluk)
* Murakabe ** Fena Fi’Allah
** Beka Bi’Allah
* Keşf
* Nur
* Seyru Süluk
* Letaif
** Kalb, ** Ruh ve Sır: Âyan/Ruh-i İnsan, ** İkfa (Nukte-i Vahide) ve Khafi (Gizemli, akıl sır ermeyen küçük ama önemli ayrıntı): Sabite (Ruh-i Âzam), ** Nefs (Yedi mertebeden müteşekkildir) *** Emmare (Hakim/Emreden nefs), *** Levvame (Kendi kendini suçlayan nefs), *** Mutmainne (Tatminkar, tatmin olan nefs), *** Mulhime (İlhamlı, esinlenen nefs), *** Raziyye (Allah'tan gelen herşeye razı olan, memnun olan nefs), *** Merziyye (Latif, iyi ahlak sahibi, hoşgörülü, ve memnuniyyet veren nefs), *** Nefs-i Kamile (Olgun/Seçkin, Saf/Temiz nefs) ** Kalıb. |çalışmaları = Horasan Melametiliği * Şeriat Kapısı * Tarikat Kapısı * Hakikat Kapısı * Marifet Kapısı (Gnostisizm / Marifetullah '') * İhsan |eşi = |çocuk = | etkilendikleri = Muhammad, Ebu Bekr-i Sıddık, Salman-ı Farisi, Kasım bin Muhammed, Cafer-i Sadık, Ebu Musa Cabir bin Hayyan, Zünnun-ı Mısri, Musa el-Kazım, Ali er-Rıza | etkiledikleri = Hallac-ı Mansur, Ebu’l Hassan Kharakani, Ebu Sa’id Ebu’l Khayr, Hace Abdullah el-Ensari, Ebu’l Kasım Gurgani, Ebu 'Ali el-Fermadi, Ebu Yakub Yusuf Hamdani, Abdülkadir Geylani, Sana’i, Feridüddin-i Attar, Baha-ud-Din Zekeriya, Hoca Ahmed Yesevi, Abdulhalik-ıl Güjdevani, Muhy’id-Din ibn’ul Arabi, Şems-i Tebrizi, Kutb'ud-Din Haydar, Mevlana Celaleddin Rumi, Hacı Bektaş Veli, Taptuk Emre, Sultan Veled, Ali Ramiteni, Yunus Emre, Şah-ı Nakşibend, FazlʿAllah Esterabadi (Naimi), Nesimi, İmam-ı Rabbani, Şeyh Galib, Muhammed İkbal |imza = |imza_alt = |box_width = }} 'Bayezid-i Bistami ya da Tayfur Ebu Yezid el-Bustami (Farsça بايزيد بسطامى'), (d.804, Bistam - ö. 874 - 877/878), İranlı İslam alimi ve evliya. Yaşamı Günümüzde İran'ın Semnan Eyaleti'nde bulunan Bistam şehrinde 804 yılında doğmuştur. Künyesi, Ebu Yezid'dir. İsmi Tayfur, babasının adı Îsa'dır. Kabri yine Bistam'da bulunmaktadır. Dedesi İslamiyeti sonradan kabul etmiş olan bir Zerdüşt idi. Dedesinin Adam, Tayfur ve Ali isminde üç oğlu vardı. Hepsi de zühd (zahid) hayatı yaşamayı seçmiş kişiler olarak tanınıyorlardı. Bayezid, Tayfur'un oğlu olarak dünyaya geldi. Çocukluğunun çoğunu evde ve camiide tek başına geçirmekteydi. Yalnız bir yaşantısı olmasına rağmen evine sık sık Sufilik üzerinde tartışmak maksadıyle ziyaretçileri kabul etmekteydi. Allah ile başbaşa kalmak amacıyle tüm Dünyevi arzularını terk etmiş (Melamilik-Kalenderilik) bir şekilde zühd hayatı sürdürmekteydi.

Sufilik'teki "Fena Fi’Allah" ve "Beka Bi’Allah" mertebeleri

Neticede bu yaşam tarzı Bayezid'in
"Kendinde Yok Olma" hali olarak ifade edilebilecek olan bir ruh haline bürünmesiyle sonuçlandı. Bu durum sufilikte "Kişinin Allah'a en yakın olduğu ruh hali" olan "Fena Fi’Allah" yani (Allah’ta yok olma) mertebesi olarak tanımlanmaktadır. Allah'a karşı olan hislerini çok samimi ve açık yüreklilikle dile getirmesinden dolayı "Beyazıd" tarihte ilk kez "Sarhôş Sufi" lakabı ile anılan kişi oldu. Kendisi tarihteki en etkin mistiklerden biri olarak tanınmaktadır. Allah'a olan aşırı sevgisinden dolayı da Allah aşkından başka tüm Dünya nimetlerini terk etmek suretiyle de "Beka Bi’Allah" yani (Allah’la var olma/Allah’la bir olma) kavramlarını ortaya atan sufi olarak hatırlanmaktadır. Etkinliği Kendisinden önce sufilik sadece "sofuluk" ve "itaat" üzerine dayanmaktaydı. İlahi Aşk’ın sufiliğe kazandırılması onun sayesinde gerçekleşti. On iki imamlardan olan Musa el-Kazım ile Ali er-Rıza'ya karşı samimiyyet ve muhabbet beslemekteydi. Ali er-Rıza tarafından talebeliğe kabul edildi. 874/878 tarihinde vefat ettiğinden, aynı devirde yaşamış olduğu İmam Muhammad at-Taki (ö.835 CE), İmam Ali Naki (ö.868 CE), ve İmam Hasan el-Askeri (ö.874 CE) ile de muhtemelen tanışmıştı. On iki imamlara karşı beslenen saygı ve sevginin kendisinden sonra gelen Ebu’l Hassan Kharakani, Hace Abdullah el-Ensari, ve Ebu’l Kasım Gurgani gibi halefleri sayesinde muhafaza edilmesinde de etkin payının olduğunu bu şahsiyetlerin yaptırmış oldukları ibadethanelerde on iki imamların isimlerinin de yazılmış olmasından anlaşılmaktadır.

Neslinden Anadolu'ya göç edenler ve Horasan erenleri

Torunlarından İsa ve Musa İran Horasan'ından Anadolu'ya göç etmişlerdir. İlk önceleri Hatay'ın Kırıkhan ilçesinde ikamet etmişler, sonraları kendilerine verilen vazife gereği Anadolu'nun iç taraflarına göç etmek istemişler ve Kırıkhan'dan iki kardeş ayrılmışlardır. Kırıkhan halkı kardeşlerin gitmelerini istemedikleri için kardeşlerden İsa'yı orada şehit etmişlerdir. Şeyh İsa Türbesi Kırıkhan'ın Alabeyli Köyünün kuzeyindedir. İlçe merkezine 4 kilometre uzaklıkta bir tepe üzerindedir. Diğer kardeş (Şeyh Musa) Tokatın, Zile ilçesine gelerek burada irşadına devam etmiştir. Halen Burada yatmaktadır ve torunlarının Zile'de yaşamakta olduğu kanısı yaygındır. Halk arasında Beyazıbesten (Şeyh Ethem Çelebi camii) adı ile bilinen ziyaret yeri Zile merkezinde Ali Kadı Mahallesi'nde olup çevre halkı tarafından baş ve göz ağrıları ile çeşitli dilekler için ziyaret edilen yerlerdendir. Zile de Şeyh Ethem Çelebi (Beyazıbesten) camiinde bulunan Hz Muhammedin mübarek hırka-ı şerifleri Cumhuriyetin ilk yıllarında muhafaza edilemeyeceği bahanesi ve Zilelilerin de yeterince sahip çıkmaması yüzünden önce Tokat a 17.09.1944' tarihinde ise Ankara ya götürülmüş Halen Ankara Etmoğrafya Müzesindedir,Veysel Karani Hz lerinden ,Bayezid-i Bistami ye intikal etmiş ve silsile yoluyla bu zamana kadar gelmiştir.

Nakşibendiliğin silsilelerindeki yeri ve ehemmiyeti

Tüm Nakşibendi silsile altıncı sırada yer almaktadır.

Tahiri(T) / Gafori-Muceddidi(G) / Muceddidi-Sirajia(M) / Süleymani(S) / Khalidi(K) / Hakkani(H) / Dağıstan Muceddidi-Khalidiye-Mahmudiye(D) Nakşibendi Silsile-Altın Zincirlerindeki konumu

Aşağıdaki tabloda Nakşibendiye'nin farklı kollarına ait altın zincirler
(Silsile-i saadat) listelenmiştir. # (T) : Tahiri # (G) : Gafori-Muceddidi # (M) : Muceddidi-Sirajia # (S) : Süleymani # (K) : Khalidi # (H) : Hakkani # (D) : Dağıstan Muceddidi-Khalidiye-Mahmudiye Bunlar sırası ile yukarıda tanımlanan sembollerle gösterilmiştir. "Bayezid-i Bistami" bu silsilelerin tamamında altıncı sırada yer almaktadır. Kaynakça Bibiyografya * Ritter, H. "Abū Yazīd (Bāyazīd) Tayfūr B. Īsā B. Surūshān al- Bistāmī." Encyclopaedia of Islam, Second Edition. Edited by: P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2009. Brill Online. Augustana. 28 September 2009 http://www.brillonline.nl/subscriber/entry?entry=islam_SIM-0275 * Quasem, Muhammad Abul. "Al-Ghazali's evaluation of Abu Yazid al-Bistami and his disapproval of the mystical concepts of..." Asian Philosophy 3.2 (Oct. 1993): 143. Academic Search Premier. EBSCO. Augustana College, Rock Island, IL. 28 Sep. 2009 . * Majaddedi, Jawid A. "Getting Drunk with Abu Yazid or Staying Sober with Junayd: The Creation of Popular Typology of Sufism" bulletin of the School of Oriental and African Studies (Nov. 2003): pg 1-13. * Sells, Michael A., ed. Early Islamic Mysticism. New Jersey: Paulist, 1996. Print. * Böwering,Gerhard. BESṬĀMĪ BĀYAZĪD. "Encyclopædia Iranica Online, 2005, available at www.iranicaonline.org.

Dış bağlantılar

* Biography of Bayazid al-Bistami in Urdu * Biography of Bayazid al-Bistami * Bayazid's Tomb in Iran * Banglapedia article of Bastami *
Bayazidian Sufism: Annihilation without Ritual - Article by Alireza Nurbakhsh in SUFI: a journal of Sufism * The Naqshbandiya Khalidiya Haqqaniya Tariqa in Italy

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Nakşibendilik
3 yıl önce

Miladî) `Abdujalil Afandi ad-Daghestani, (1949 - Miladî) Bayezid-ı Bistami'nin Bistam'daki Türbesi Abdulhalik Gujdevani Muhammed Derviş Semerkandi Süleyman...

Nakşibendilik, Nakşibendilik
Kalenderilik
3 yıl önce

Mutasavvıflar Kalender Bayezid-ı Bistami Sufilik Yusuf Hemedani Horasan Melametîliği Hoca Ahmed Yesevî Yesevîlik Baba Haydar Hacı Bektaş-ı Veli Taptuk Emre...

Kalenderilik, Hurufilik, Melamilik, Tarikat, Tasavvuf, Vahdet-i Vücud, Baba Tâhir-i Uryan
Kıyamet
3 yıl önce

inecek ve Evren donacaktır. Kitab-ı Mukaddes’ten Dünya'nın ve insanlığın yaşı çıkarılabilmiştir. Bayezid-ı Bistami, Miftahu’l-Cifr adlı eserinde, Sabiiler...

Süleyman Hilmi Tunahan
3 yıl önce

şekilde sıralanmaktadır. Muhammed Ebû Bekir Salmân-ı Fârisî Kâsım bin Muhammed Cafer-i Sadık Bayezid-i Bistami Ebû’l Hasan Kharakânî Ebu Ali Farimidi Yusuf...

Süleymancılar
Somuncu Baba
3 yıl önce

babası Sadreddin Erdebili' nin yanında Erdebil’de tamamlamış ve Bayezid-i Bistami'nin ruhaniyetinden mânevi terbiye almıştır. Safev’îyye Tarikâtı'nın...

Somuncu Baba, 1331, 1412, Aksaray, Aksaray (il), Bursa, Darende, Hacı Bayram Veli, Kayseri, Niğbolu savaşı, Yıldırım Bayezid
Timur
3 yıl önce

Erzurum'a gelmişti. Yıldırım Bayezid, Erzincan Emîrine kendisine itaat etmesini bildirmişti. Erzincan Emîri Taharten, Bayezid’e vergi vermeyi kabul etmiş...

Timur, 1336, 1405, 19 Mart, 8 Nisan, Osmanlı Devleti, Osmanlı Hanedanı soy ağacı, Türkistan, Wikimedia Commons, Otrar, Uluğ Bey
Silsile-i sâdât
3 yıl önce

belirtilmeli] Muhammad Ebu Bekri’s-Sıddiyk Salmân-ı Fârisî Kâsım bin Muhammed Cafer-i Sadık Bayezid-î Bistamî Ebu’l-Hasan Harkanî Ebu Ali Farimidi Yusuf...

Sarı Saltuk
3 yıl önce

161, Nâme-i Dânişveran, C. I, s. 185.(Ebû’l Hasan el-Harakânî’nin asıl adı Ali bin Câ’fer’dir. Meşhur Alevilerden olup, Bistam civarında “Harakan” adı verilen...

Sarı Saltuk, 13. yüzyıl, 1480, Anadolu, Balkanlar, Cem Sultan, Evliya, Evliya Çelebi, Nasreddin Hoca, Rumeli, Saltukname