Tam ismi Atıf Yılmaz; 9 Aralık 1925'te Mersin'de dünyaya geldi ve 5 Mayıs 2006 akşamı İstanbul'da vefat etti, mezarı Zincirlikuyu Mezarlığı’ndadır. Yeşilçam'ın nitelik ve nicelik olarak en fazla üreten yönetmenlerindendir. Atıf Yılmaz, 119 filme imzasını attı, 51 filmin senaryosunu yazdı ve 27 filmin yapımcılığını üstlendi.
Özel hayatında üç evlilik yaptı; Nurhan Nur, Ayşe Şasa ve son olarak yazar Vedat Türkali'nin kızı Deniz Türkali ile evliydi. Ressam Kezban Arca (Batıbeki)'nin de babasıdır.
Üniversite öncesi öğrenimini Mersin'de tamamlayan Batıbeki, bir süre İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde okuduktan sonra resime olan ilgisi nedeniyle Güzel Sanatlar Akademisi'nin Resim Bölümü'ne geçiş yaparak eğitimini tamamladı. Öğrencilik dönemi ve sonrasında da Nuri İyem Atölyesi'nde resim çalışmaları yaptı.
Batıbeki, bir süre film eleştirmeni, ressam ve senaryo yazarı olarak çalıştıktan ve iki filmde yönetmen yardımcılığı yaptıktan sonra, 1951 yılında ilk konulu filmi Kanlı Feryatla yönetmenliğe başladı. Türk sineması içinde yer aldığı süreçte bir çok meslek örgütünün kuruculuğunda ve yönetiminde yer aldı. Yönettiği son film 2004 ylında Eğreti Gelin oldu. Türk sinema tarihinin 1950 sonrası evrelerini onun filmlerinde görmek ve gözlemlemek mümkündür. Her dönemin moda ve ticari akımları paralelinde filmler yapmıştır. Filmlerinde sıradanlaştırmadan tutturduğu kalite ile de örnek olmuştur. Sinema anlayışında ressamlıktan gelmesinin önemli etkisi olmuştur. Bu etki nedeniyle sanat ile ticari kaygıları bağdaştırma çabasını filmlerinde gözlemlemek mümkündür. Türk sinemasının gişe yapan filmlerinde hep onun imzası oldu. Bu anlamda bir tarz olarakta Türk sinema tarihinde özel bir yere ve öneme sahiptir.
Türk sinemasının tanınan bir çok yönetmeninden; Zeki Ökten, Yılmaz Güney, Şerif Gören, Ali Özgentürk, Halit Refiğ gibi ünlü yönetmenlerin yetişmesinde katkısı oldu. Atıf Yılmaz'a, 1991 yılında Hacettepe Üniversitesi tarafından Sanatta Onursal Doktora payesi verildi. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde en çok ödül alan yönetmen olarakta tarihe geçti. Atıf Yılmaz'ın son ödülü; 17. Ankara Uluslararası Film Festivali kapsamında verilmekte olan geleneksel 'Aziz Nesin Emek Ödülü' oldu.
Ölümü Türkiye'de olduğu kadar Avrupa'da da üzüntü yarattı. Fransa'nın Strasbourg kentinde bulunan, Avrupa'nın ikinci en eski sineması olarak bilinen ve sanatsal ağırlıklı filmleri gösterime sunmasıyla tanınan Odyssee sineması tarafından yapılan açıklamada, ”100'den fazla filme imza atmış Yılmaz'ın kaybının, Türk sineması olduğu kadar, dünya sineması için de kayıp olduğu” belirtildi.
Türk sinemasına 'kadın'ı öğrenen yönetmen olarakta geçmiştir. Türk sinemasının önemli kadın oyuncuları ile yaptığı filmler:
- Türkan Şoray: 'Kölen Olayım' (1969), 'Kara Gözlüm' (1970), 'Ateş Parçası', 'Güllü', 'Unutulan Kadın', 'Yedi Kocalı Hürmüz' (1971), 'Cemo', 'Zulüm' (1972), 'Güllü Geliyor Güllü' (1973), 'Selvi Boylum Al Yazmalım' (1977), 'Mine' (1982)
- Müjde Ar: 'Adı Vasfiye' (1985), 'Aaah Belinda', 'Dul Bir Kadın', 'Asiye Nasıl Kurtulur'
- Hale Soygazi: 'Bir Yudum Sevgi' (1984) , 'Kadının Adı Yok', 'Bekle Dedim Gölgeye'
Kronoloji
*1947 - "Tavanarası Ressamlar Topluluğu'na" katıldı. - 1947 - "Beş Sanat" dergisinde sinemayla ilgili yazıları yayınladı.
- 1950 - Semih Evin'in asistanı olarak sinemaya geçti
- 1951 - İlk yönetmenlik çalışması Kanlı Feryat
- 1960 - Orhan Günşiray ile Yerli Film şirketini kurdu.
- 1966 - Güneş Film’i kurdu.
- 1980 - Ömer Kavur ve Yavuz Özkan ile birlikte ADAF'ı kurdu.
- 199? - 33. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde, ‘yaşam boyu onur ödülü’
- 1991 - Hacettepe Üniversitesi tarafından “sanatta onursal doktora” payesi verildi.
- 2003 - 40. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nin İlk Onursal Başkanlığı
- 2005 - 30 Eylül, Antalya Film Festivali için Antalya'da bulunduğu sırada hastaneye kaldırıldı.
- 2006 - 16-26 Mart Ankara Uluslararası Film Festivali, 'Aziz Nesin Emek Ödülü'
Filmleri - Yönetmen (119)
*Kanlı Feryad - 1951 - Mezarımı Taştan Oyun - 1951
- İki Kafadar Deliler Pansiyonunda - 1952
- Aşk Izdırabtır - 1953
- Hıçkırık - 1953
- Şimal Yıldızı - 1954
- Kadın Severse - 1955
- Dağları Bekleyen Kız - 1955
- İlk Ve Son - 1955
- Beş Hasta Var - 1956
- Gelinin Muradı - 1957
- Bir Şoförün Gizli Defteri - 1958
- Yaşamak Hakkımdır - 1958
- Kumpanya - 1958
- Karacaoğlan'ın Kara Sevdası - 1959
- Bu Vatanın Çocukları - 1959
- Ala Geyik - 1959
- Ayşecik Şeytan Çekici - 1960
- Suçlu - 1960
- Dolandırıcılar Şahı - 1960
- Ölüm Perdesi - 1960
- Seni Kaybedersem - 1961
- Tatlı Bela - 1961
- Kızıl Vazo - 1961
- Allah Cezanı Versin Osman Bey - 1961
- Battı Balık - 1962
- Beş Kardeştiler - 1962
- Bir Gecelik Gelin - 1962
- Cengiz Han'ın Hazineleri - 1962
- İki Gemi Yanyana - 1963
- Azrailin Habercisi - 1963
- Yarın Bizimdir - 1963
- Kalbe Vuran Düşman - 1964
- Keşanlı Ali Destanı - 1964
- Erkek Ali - 1964
- Sayılı Dakikalar - 1965
- Hep O Şarkı - 1965
- Taçsız Kral - 1965
- Murat'ın Türküsü - 1965
- Sevgilim Bir Artistti - 1966
- Toprağın Kanı - 1966
- Ah Güzel İstanbul - 1966
- Ölüm Tarlası - 1966
- Pembe Kadın - 1966
- Harun Reşid'ın Gözdesi - 1967
- Balatlı Arif - 1967
- Kozanoğlu - 1967
- Yasemin'ın Tatlı Aşkı - 1968
- Cemile - 1968
- Köroğlu - 1968
- Kızıl Vazo - 1969
- Kölen Olayım - 1969
- Menekşe Gözler - 1969
- Aşktan da Üstün - 1970
- Zeyno - 1970
- Kara Gözlüm - 1970
- Darıldın Mı Cicim Bana - 1970
- Battal Gazi Destanı - 1971
- Ateş Parçası - 1971
- Güllü - 1971
- Unutulan Kadın - 1971
- Yedi Kocalı Hürmüz - 1971
- Cemo - 1972
- Utanç - 1972
- Köle - 1972
- Zulüm - 1972
- Gelinlik Kızlar - 1972
- Günahsızlar - 1972
- Kambur - 1973
- Güllü Geliyor Güllü - 1973
- Mevlana - 1973
- Zavallılar - 1974
- Kuma - 1974
- Salako - 1974
- İşte Hayat - 1975
- Çapkın Hırsız - 1975
- Deli Yusuf - 1975
- Hasip İle Nasip - 1976
- Baş Belası - 1976
- Tuzak - 1976
- Mağlup Edilemeyenler - 1976
- Baskın - 1977
- Yangın - 1977
- Selvi Boylum, Al Yazmalım - 1977
- Acı Hatıralar - 1977
- Güllüşah İle İbo - 1977
- Seyahatname - 1977
- Kibar Feyzo - 1978
- Minik Serçe - 1978
- Köşeyi Dönen Adam - 1978
- Adak - 1979
- N'Olacak Şimdi - 1979
- Talihli Amele - 1980
- Deli Kan - 1981
- Dolap Beygiri - 1982
- Mine - 1982
- Seni Seviyorum - 1983
- Şekerpare - 1983
- Bir Yudum Sevgi - 1984
- Dağınık Yatak - 1984
- Adı Vasfiye - 1985
- Dul Bir Kadın - 1985
- Asiye Nasıl Kurtulur - 1986
- Değirmen - 1986
- Aaahhh Belinda - 1986
- Kadının Adı Yok - 1987
- Hayallerim, Aşkım Ve Sen - 1987
- Arkadaşım Şeytan - 1988
- Ölü Bir Deniz - 1989
- Berdel - 1990
- Bekle Dedim Gölgeye - 1990
- Safiyedir Kızın Adı - 1991
- Düş Gezginleri - 1992
- Tatlı Betüş - 1993
- Gece, Melek Ve Bizim Çocuklar - 1993
- Yer Çekimli Aşklar - 1995
- Nihavend Mucize - 1997
- Eylül Fırtınası - 1999
- Eğreti Gelin - 2004
Filmleri - Yapımcı (27)
- Dolandırıcılar Şahı - 1960
- Seni Kaybedersem - 1961
- Allah Cezanı Versin Osman Bey - 1961
- Cengiz Han'ın Hazineleri - 1962
- Azrailin Habercisi - 1963
- Yarın Bizimdir - 1963
- Toprağın Kanı - 1966
- Maden - 1978
- Minik Serçe - 1978
- Adak - 1979
- Talihli Amele - 1980
- Deli Kan - 1981
- Göl - 1982
- Mine - 1982
- Seni Seviyorum - 1983
- Bir Yudum Sevgi - 1984
- Asiye Nasıl Kurtulur - 1986
- Ölü Bir Deniz - 1989
- İçimizden Biri: Yunus Emre(TV) - 1989
- Safiyedir Kızın Adı - 1991
- Düş Gezginleri - 1992
- Mozaik - 1992
- Gece, Melek Ve Bizim Çocuklar - 1993
- Nihavend Mucize - 1997
- Eylül Fırtınası - 1999
- Sıdıka - 2000
- Şıh Senem - 2003
Filmleri - Senaryo (52)
*Kanlı Feryad - 1951- İki Kafadar Deliler Pansiyonunda - 1952
- Aşk Izdırabtır - 1953
- Hıçkırık - 1953
- Dağları Bekleyen Kız - 1955
- İlk Ve Son - 1955
- Kadın Severse - 1955
- Beş Hasta Var - 1956
- Gelinin Muradı - 1957
- Bir Şoförün Gizli Defteri - 1958
- Çoban Kızı - 1958
- Kumpanya - 1958
- Yaşamak Hakkımdır - 1958
- Üç Arkadaş - 1958
- Bu Vatanın Çocukları - 1959
- Ala Geyik - 1959
- Karacaoğlan'ın Kara Sevdası - 1959
- Şoför Nebahat - 1960
- Ateşten Damla - 1960
- Suçlu - 1960
- Seni Kaybedersem - 1961
- Yaban Gülü - 1961
- İki Gemi Yanyana - 1963
- Öp Annemin Elini - 1964
- Keşanlı Ali Destanı - 1964
- Murat'ın Türküsü - 1965
- Yasemin'ın Tatlı Aşkı - 1968
- Kızıl Vazo - 1969
- Ateş Parçası - 1971
- Battal Gazi Destanı - 1971
- Zavallılar - 1974
- Kuma - 1974
- Deli Yusuf - 1975
- Mağlup Edilemeyenler - 1976
- Güllüşah İle İbo - 1977
- Minik Serçe - 1978
- N'Olacak Şimdi - 1979
- Zübük - 1980
- Deli Kan - 1981
- Mine - 1982
- Dolap Beygiri - 1982
- Bir Yudum Sevgi - 1984
- Dul Bir Kadın - 1985
- Asiye Nasıl Kurtulur - 1986
- Kadının Adı Yok - 1987
- Arkadaşım Şeytan - 1988
- Ölü Bir Deniz - 1989
- Berdel - 1990
- Safiyedir Kızın Adı - 1991
- Düş Gezginleri - 1992
- Tatlı Betüş - 1993
- Eğreti Gelin - 2004
Eserleri (1)
- Şoför Nebahat - 1960
Filmleri - Yönetmen Yardımcısı
* Allah Kerim - 1950Ödülleri
* 23. Antalya Film Şenliği, 1986, Ah Belinda, En İyi Yönetmen- Gazeteciler Cemiyeti Türk Film Festivali, 1959, Bu Vatanın Çocukları, En Başarılı Rejisör
- 13. Antalya Film Şenliği, 1976, Deli Yusuf, En İyi Yönetmen
- 21. Antalya Film Şenliği, 1984, Bir Yudum Sevgi, En İyi Yönetmen
- 9. Antalya Film Şenliği, 1972, Zulüm, En İyi Yönetmen
- 15. Antalya Film Şenliği, 1978, Selvi Boylum, Al Yazmalım, En İyi Yönetmen
- 33. Antalya Film Şenliği, 1996, Selvi Boylum, Al Yazmalım, Yaşam Boyu Onur Ödülü
- 10. İstanbul Film Festivali, 1991, Selvi Boylum, Al Yazmalım, Onur Ödülü
- Valencia Film Festivali, 1991, Berdel, En İyi Film
- 6. Adana Altın Koza Film Şenliği, 1992, Berdel, En İyi 2. Film
Kaynaklar
Vikipedi
