Mart 1444`te Skanderbeg o zaman Venedig hakimiyetindeki liman şehri Lezha (Alessio)`da bölgenin en önemli prenslikleri olan Thopia, Muzaka, Ballsha ve Crnojevic aileleriyle bu biliği kurdu. Daha ufak diğer Kuzey Arnavut aşiretleri de bu birliğe katıldılar. Osmanlılar`a karşı mücadele için kendi aralarındaki anlaşmazlıkları bir tarafa bıraktılar. Skanderbeg birliğin komutanlığına seçildi. Alınan siyasi kararlarda bütün birlik üyelerinin kabul etmesi şartı vardı.
Savaş süreci
1444`te Skanderbeg Osmanlı ordusunu Torviol Ovası`nda yenmeyi başardı. Bundan sonraki iki yılda da Arnavut Birliği Osmanlılara karşı savaşlar kazandı. 1450`de Kruya`yı kuşatan Osmanlı birlikleri kuşatmayı kaldırmak zorunda kaldılar. 1451`de Skanderbeg Napoli Krallığı ile bir ittifak kurdu. 1452`de Osmanlı ordusu Mokrica ve Meçadi`de Arnavut Birliği`ne yenildi. 1453`teki İstanbul`un fethi üzerine Arnavutlar Napoli, Venedik, Papalık ve Macaristan Kralları`ndan maddi yardım almaya başladılar. 1462`ye kadar Arnavutlar her yıl Osmanlı ordusunu püskürtüyor, ama ertesi yıl Osmanlılar tekrar aynı güçle tekrardan geliyorlardı. 1460 ve 1463`te yapılan ateşkesler dışında Arnavut-Osmanlı savaşı hiç durmadan sürdü. 1462`de Skanderbeg önemli bir şehir olan Ohrid`i almayı başardı.
1466`da Kruya`nın ikinci kuşatması da Arnavut Birliği`nce engellendi. Fakat aynı yıl Osmanlılar Shkumbin Vadisi`nde Elbasan Kalesi`ni kurmayı ve ilk kez Arnavutluk`ta kalıcı olmayı başardılar. 1467`de Kruya`nın üçüncü kuşatması da Arnavut Birliği`nce engellendi.
1468`e kadar Skanderbeg`in 10.000 kişilik ordusu Osmanlı Orduları`nın sürekli saldırılarını başarıyla engellemeyi başardı.
Arnavut savunması Osmanlı genişlemesinin İtalya ve Batı Avrupa`ya sıçramasını engelledi.
1468`de Skanderbeg`in ölümüyle Lezha Liga`sı zayıflamaya başladı. Venedik`in yardımıyla Kuzey Arnavutlar Osmanlılar`la mücadele etmeyi sürdürdüler, ancak Venedik yönetimindeki İşkodra 1479`da Osmanlılarca fetholunca Arnavut direnişi bitmese de zayıfladı. Bundan sonra Arnavutluk Osmanlı hakimiyetine girdi.
Osmanlı Döneminde Arnavut Ligası
Rumeli`deki Osmanlı genişlemesi ve fetihleriyle eskiden Bizans`a bağlı olan bölge zamanla Osmanlı yönetimine geçti. Kimi fetihler savaşsız (Örneğin Boşnaklar hiç direnmediler) oluyordu, ancak Arnavutlar ve liderleri en sert ve uzun direnişi gösterdiler. 1389 Kosova Meydan Muharebesi`nden 1468`de Skanderbeg`in ölümüne kadar olan dönemde Arnavutlar`la Osmanlılar arasında sayısız savaş yapıldı. Arnavutlar Katolik oluşlarından dolayı daha da endişeliydiler. Katolikler, Ortodokslar`a göre daha da kötü uygulamaya maruz kalıyorlardı. Nitekim 1478`de Osmanlı orduları Arnavutluk`u ele geçirdiklerinde, derhal diğer fethedilen bölgeledeki uygulamalara, daha da sert şekilde başladılar. Arnavutlar kadar uzun süreli ve sert direnişi ne Rumlar, ne Sırplar, ne de diğerleri göstermişti ve Arnavutlar bunu Venedik ile işbirliği yaparak sürdürmüşlerdi. Bunun cezalandırılması da çok sert oldu. Cariyelik ve kölelik kurumu derhal çalıştırılmaya başlandı. Ailelerinden alınan sayısız genç kız ve erkek köle pazarlarında satıldı. Yeniçeri Ordusu icin Hıristiyan Arnavut ailelerinden oğlan çocuklari alınıyor, orduda Müslüman olarak yetiştiriliyorlardı. Hıristiyan Arnavut ailelerin kızları da ailelerinden alınıp çok kez İstanbul`a veya başka yerlerdeki padişahın, paşaların ve diğer Türk ve Müslümanların haremlerine yollanıyor, bazıları da köle pazarlarında cariye adıyla satılıyor, satın alan sahibinin evinde Müslüman oluyorlardı.Arnavutlar`ın Müslümanlık`a geçmelerinde en önemli faktör Müslüman kadınların cariye diye satılmaması oldu.
Bu dayanılmaz durum karşısında Arnavutlar kültürel bir yok olma ve travma ile karşı karşıya kaldılar. Arnavut Ligası çareyi Müslümanlık`a geçmekte buldu. Bu sayede kızlerı ve oğulları alınıp götürülmeyecekti ama Osmanlı Ordusu ile beraber başka bölgelere saldırmaları gerekecekti. 1600`lerden sonra Müslümanlık`a geçiş hız kazandı. 1700`lerden sonra ise artık kültürel travma çok ilerlemişti ve Arnavut siyaseti artık Osmanlı devletinin üst düzeyini mümkün olduğunce etkileme ve hatta ele geçirme şekline dönüştü. Arnavutlar, Osmanlı Sarayı`nda sadrazamlık, vezirlik, valde sultanlık gibi pozisyonları ustaca ele geçirdiler, bu sayede Rumlar`ın ve Ermeniler`in yaşamak zorunda kaldığı gelişmeleri daha az yaşadılar. Müslümanlaşınca Rumlar, Ermeniler vb. gibi otomatik olarak türkleşmediler.
Bu Arnavut Ligası`nın büyük bir başarısı olarak değerlendirilir.
Arnavut Lezha Birliği`nin üyeleri olan prensler
- Lek Dukagjin
- PjetÄ—r Shpata
- Gjergj Ballsha
- Karl Thopia
- Theodor Muzaka
- Stefan Crnojević
- Skanderbeg
Kaynakça
- Elsie, Robert: Historical Dictionary of Albania (European Historical Dictionaries 42). Lanham 2004. ISBN 0810848724
- Marinus Barletius: Historia de vita et gestis Scanderbegi Epirotarum principis. Romae 1510.