Alemdar Vakası

Kısaca: Rumeli âyanından, yenilik yanlısı Sadrazam Alemdar Mustafa Paşa`nın ölümüne ve yenilik hareketlerinin durmasına yol açan yeniçeri ayaklanması(15 Kasım - 18 Kasım 1808). ...devamı ☟

Alemdar Vakası
Alemdar Vakası

Rumeli ayanından, yenilik yanlısı Sadrazam Alemdar Mustafa Paşa`nın ölümüne ve yenilik hareketlerinin durmasına yol açan yeniçeri ayaklanması(15 Kasım - 18 Kasım 1808).

III. Selim`in, Nizam-ı Cedid adıyla yeni bir asker ocağı kurması başta olmak üzere, giriştiği yenilik hareketlerinin yeniçeriler arasında ve çıkarları zarar gören çevrelerde uyandırdığı tepki, 1807`de Kabakçı Mustafa Ayaklanması`nın çıkmasına ve III. Selim`in tahttan indirilip yerine IV. Mustafa`nın geçirilmesine yol açtı. Nizam-ı Cedid uygulamasında birinci derecede rol oynamış ``(sonradan Rusçuk yaranı diye anılacak olan)`` devlet adamlarının bir bölümü Rusçuk`taki Alemdar Mustafa Paşa`nın yanına sığındılar ve onu İstanbul üzerine yürümeye razı ettiler. Alemdar İstanbul`a ulaştığında III. Selim`in öldürülmüş, yerine IV. Mustafa`nın geçmiş olduğunu gördü. IV. Mustafa`yı tahttan indirerek yerine II. Mahmud`u padişah yaptı(1808); Rusçuk yaranının önerisi üzerine padişah tarafından sadrazamlığa getirildi. Eylül 1808`de Anadolu ve Rumeli`deki büyük ayanla merkezi devlet temsilcileri Alemdar Mustafa Paşa`nın çağrısıyla İstanbul`da bir araya geldi. Görüşmeler sonucunda düzenlenen ve padişahça da onaylanan Sened-i İttifak`a göre ayan, merkezi devletin eşit statülü bir ortağı haline geldi. Karşılığında da merkezin askeri yenilik hareketlerine ayanın desteği sağlandı. Buna dayanarak Sekban-ı Cedid ordusunun kurulmasına girişildi.

Alemdar Mustafa Paşa`nın yeniçerileri sindirmek için önleemler alması, aslında yeniçerilere özgü olmakla birlikte halkın elinde bir gelir kaynağı haline gelmiş olan esamelerin (aylık cüzdanları) alınıp satılmasını yasaklaması, ayrıca Rumeli`den getirttiği birliklerin yağmaya girişmesi, paşanın çevresindeki Rusçuk yaranının iktidarını kötüye kullanması yençerilerle halk arasında hoşnutsuzluğa yol açmıştı. Tahttan indirilen IV. Mustafa`nın çevresi de bu hoşnutsuzluğu körüklüyor, öte yandan Sened-i İttifak`la iktidarı zayıflamış olan II. Mahmud da Alemdar`ın etkinliğinden hoşlanmıyordu. Rumeli`den gelen birliklerin dağılması Alemdar`ın askeri bakımdan güçsüzleşmesine yol açtı. İstanbul`da duvarlara Alemdar aleyhine yaftalar asıldı. Yeniçeri Ocağı`nda Alemdar`ı devirmeye yönelik gizli bir örgütlenme başladı. Yakınları, Rumeli`ye gidip kuvvet toplayarak yeniden İstanbul`a gelmesini önerdilerse de, kendine güvenen Alemdar bunu kabul etmedi.

15 - 16 Kasım 1808 gecesi yeniçeriler önce yangın var diye gürültü çıkardılar, sonra da Alemdar`ın kalmakta olduğu Babıali`yi bastılar, sekbanlarınkarşı koyması üzerine de ateşe verdiler. Saraydan yardım gelmeyince umudunu yitiren Alemdar barut mahsenini ateşleyerek içeri girmeye çalışan yüzlerce yeniçeriyle birlikte öldü. Yeniçeriler yangından sonra onun ölüsünü bularak günlerce İstanbul`da dolaştırdılar; sonra parçalayıp Yedikule dışındaki bir kuyuya attılar. Yeniçeriler saraya da saldırdılar, ama saray bostancıları tarafından püskürtüldüler. II. Mahmud IV. Mustafa`yı öldürttü. Yeniçeriler halkın da desteğiyle sarayın suyunu kestiler. II. Mahmud`a bağlı birliklerle yeniçeriler arasında çıkan çatışmalarda asker ve sivil binlerce kişi öldü, yer yer yangınlar çıktı. Sonunda ulemanın aracılığıyla sarayla yeniçeriler arasında uzlaşma sağlandı(18 Kasım), padişah Sekban-ı Cedid`in kaldırılmasını kabul etti. Anlaşmadan sonra birçok Sekban-ı Cedid askeri ve ayandan bir bölümü yeniçerilerce öldürüldü.

Tarihte Alemdar Vakası ya da Olayı adıyla geçen bu ayaklanmadan sonra yenilik hareketleri bir süre durdu. II. Mahmud ancak yıllar sonra otoritesini kurup, yenilk hareketlerini daha etkin bir biçimde başlatabildi. Alemdar`ın öldürülmesi ayanın siyasal gücünün kırılması sürecinde önemli bir aşama oluşturdu. osmanlı-taslak

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Alemdar Mustafa Paşa
3 yıl önce

18 Kasım 1808)'de ortaya çıkan Alemdar Vakası adı verilen yeniçeri isyanının ilk gününde isyancı Yeniçeriler, Alemdar'ın kalmakta olduğu Bâbıâli'yi bastılar...

Alemdar Mustafa Paşa, Alemdar Mustafa Paşa
Eşkinci Ocağı
3 yıl önce

Eşkinci Ocağı, II. Mahmut tarafından kurulan askeri yapıdır. Alemdar Vakası'ndan sonra Yeniçeri Ocağı'nı ortadan kaldırmak isteyen II. Mahmut, onun yerini...

Çavuşbaşı Memiş Paşa
6 yıl önce

olan Alemdar Mustafa Paşa'ya ve onun İstanbul'a getirdiği milislere diş bileyen yeniçeriler isyan ettiler ve dört gün süren korkunç Alemdar Vakası gelişti...

Çavuşbaşı Memiş Paşa, 15 Kasım, 1808, 1809, 1 Ocak, Alemdar Mustafa Paşa, Benderli Ali Paşa, Benderli Mehmed Selim Sırrı Paşa, Bostancıbaşı Deli Abdullah Paşa, Bostancıbaşı Hafız İsmail Paşa, Burdurlu Derviş Mehmed Paşa
Mehmed Said Galip Paşa
3 yıl önce

indirilip yerine II. Mahmud'un tahta geçmesi; Alemdar Mustafa Paşa'nın sedaret dönemi ve Alemdar vakası] ile öldürülüşü olayları sıralarında bu görevde...

Mehmed Said Galip Paşa, 13 Aralık, 14 Eylül, 1823, 1824, Alemdar Mustafa Paşa, Benderli Ali Paşa, Benderli Mehmed Selim Sırrı Paşa, Bostancıbaşı Deli Abdullah Paşa, Bostancıbaşı Hafız İsmail Paşa, Burdurlu Derviş Mehmed Paşa
15 Kasım
3 yıl önce

dağıttığı ulufeyi az bulan yeniçeri ve sipahiler ayaklandı. 1808 - Alemdar Vakası olarak adlandırılan yeniçeri ayaklanması başladı. 1889 - Brezilya'da...

15 Kasım, 15 Kasım
II. Mahmud
3 yıl önce

Cedidciler Rumelide yenilikçi ve III. Selim yanlısı olan Rusçuk ayanı Alemdar Mustafa Paşa’nın yanına sığınmışlardı. Tarihe Rusçuk yaranı diye geçen...

II. Mahmut, 10 Mart, 10 Nisan, 11 Nisan, 12 ޞubat, 13 Aralık, 14 Ekim, 14 Kasım, 15 Haziran, 16 Haziran, 17. yüzyıl
Ağa Hüseyin Paşa
6 yıl önce

Hüdavendigar/Bursa Sancak Mutasarrıflığı ve Boğaz Muhafızlığı görevleri verildi. Alemdar Vakası'ndan sonra Yeniçeri Ocağını ortadan kaldırmak isteyen II. Mahmud tarafından...

Ağa Hüseyin Paşa, 1776, 1823, Biyografi, Edirne, II. Mahmut, Osmanlı Devleti, Taslak, Türk, Yeniçeri Ocağı, Vezirlik
III. Selim
3 yıl önce

1808 tarihinde III. Selim'i tekrar tahta çıkarmak amacıyla Rusçuk ayanı Alemdar Mustafa Paşa saraya yaklaşırken III. Selim padişah IV. Mustafa'nın emriyle...

III. Selim, 10 Temmuz, 10 ޞubat, 11 Mayıs, 11 Temmuz, 12 Nisan, 13 Aralık, 14 Ekim, 14 ޞubat, 1526, 1761