Agrigentum Muharebesi

Kısaca: Agrigentum Muharebesi (MÖ 261) Roma Cumhuriyeti ile Kartaca arasında yapılan Birinci Pön Savaşının ilk meydan savaşıdır. Muharebe MÖ 262 yılında başlayan uzun bir muhasaranın ardından Sicilya’da yaşanmış ve Roma’nın adada artan hakimiyetinin başlangıcı olmuştur. ...devamı ☟

Agrigentum Muharebesi (MÖ 261) Roma Cumhuriyeti ile Kartaca arasında yapılan Birinci Pön Savaşının ilk meydan savaşıdır. Muharebe MÖ 262 yılında başlayan uzun bir muhasaranın ardından Sicilya’da yaşanmış ve Roma’nın adada artan hakimiyetinin başlangıcı olmuştur. Şehir Agrigentum Sicilya adasının güney sahilinde yeralır. Bir tepenin üzerinde kurulu olan şehre sadece batı yönünden yol ulaşmakta diğer yönlerden geliş dik bayırlar tarafından engellenmektedir. Şehrin batısından akan Drago Nehri ile doğusundan akan Akragas Nehri de ilave korunma sağlamaktadır. Doğal engeller yüzünden şehre sadece batı yönünden saldırılabilmektedir, bu da şehrin korunmasını kolaylaştıran bir etkendir.

Şehir

, Sicilya güney sahilleri ile kuzeye giden yolların kesişim yerinde olduğundan büyük öneme sahiptir. Bu yüzden adayı istila etmek isteyenlerin gündeminde olan şehir MÖ 262 yılında Roma saldırısına uğrar. Romalılar şehrin Kartaca hakimiyetine düşmesini engellemek için şehri kuşatırlar.

Muhasara

ve öncesi MÖ 288 yılında Kartacalılara saldırmak için tutulan paralı askerler olan İtalyan asıllı Mamertinler, korumak için gittikleri Messana’daki tüm erkekleri öldürecek, kadınları kendilerine zorla eş yapacak ve şehri diğer yerleşim yerlerine saldırmak için üs olarak kullanacaktır. Bundan sonraki dönemde Siraküza hakimi II. Hiero Mamartinleri yenecektir. Ellerindeki Messana şehrini yitirmek istemeyen Mamertinler, Kartaca’yı yardıma çağırıp tehlikeyi savuşturunca, bu sefer Kartaca’ya karşı Roma’yı yardıma çağırırlar. Kartaca’nın Roma topraklarına yapacağı olası bir istila için çok uygun bir yerde bulunan Messana, Roma için giderek önem kazanır. Roma Senatosu alınan çağrı üzerine konsül Appius Cluadius Caudex komutasında iki lejyon askeri adaya gönderir. Messana Muharebesi sonucu Romalılar taktik bir zafer kazansa da adadaki Kartaca varlığı sürer. Sonraki dönemde adadaki asker sayısını artan Kartacalıların en önemli üssü Agrigentum olur. Buradaki birliklerin Roma topraklarına bir istila hazırlığı anlamını çıkaran Romalı konsüller şehre saldırmayı planlarlar. Roma Ordusu 40 bin civarında bir toplamla şehrin önlerine gelir.

Şehir

deki Kartaca komutanı Gisco oğlu Hannibal kale duvarlarının dışında savaşmayı tercih etmemiş, sınırlı sayıdaki askeri garnizonuyla şehri savunmaya hazırlanmıştır. Şehrin önünde kamp kuran Romalılar ise bölgedeki tarlalardaki ekinleri kaldırmış ve kuşatmaya hazırlanmışlardır. MuhasaraŞehir kuşatma altındayken şansını deneyen Hannibal ekinleri toplayan Romalılara beklemedikleri bir anda kaleden çıkarak saldırır, çoğu silahsız Roma askerlerine büyük zaiyat verdirse de Kartaca saldırısı surlarla çevrili ana kampa zarar veremeden durdurulur. Kartacalılar, Romalıları bölgeden söküp atamayacaklarını anlarken; Romalılar da Kartacalıları hafife aldıklarını görürler. Romalı konsüller şehri ele geçirmek için şehrin dış dünyayla ilişkisini kesmek gerektiğini düşünürler. Buna göre şehrin etrafına mevziler kazılır. Aylarca süren küçük çaplı çatışmaların ardından kuşatma altındaki şehirde yiyecek sıkıntısı başgösterir. Kartaca kuşatma altındaki şehre yardım gönderir. Gelen askeri yardımın bileşeni hakkında tarihçiler arasında ortak kabul edilen bir rakam olmasa da en az 30 bin piyade, 1500 süvari ve elli savaş filinin geldiği bilinmektedir. Hanno komutasındaki yardım kuvvetleri şehrin 25 km. batısındaki Heraclea Minoa yakınlarında tahkim edilmiş bir kamp kurdu.

Zonaras

Tarihçi Zonaras ise Hanno’nun savaşmak istemesine rağmen Romanın bir önceki muharebedeki süvari kayıpları nedeniyle savaşmak istemediğini yazar. Ancak başgösteren açlık yüzünden Romalı konsüller savaş kararı almak zorunda kalırlar. Hanno, şehirdeki Hannibal ile eşgüdümlü bir saldırı planlasa da bu planlar Romalılar tarafından açığa çıkartılır. Romalılar Kartaca Ordusunun gerisine sarkar ve Hanno saldırınca hem cepheden hem de geriden saldırıya maruz kalır. Hangi anlatımın doğru olduğundan bağımsız olarak Romalılar muharebeyi kazanmış ve Hanno’yu geri çekilmek zorunda bırakmışlardır. Muharebe akşamı Hannibal ve Kartacalılar şehirden kaçacaktır. Romalılar Kartacalıları takip etmemiş, bunun yerine Agrigentum’da denetimi sağlamıştır. Roma hakimiyetine giren şehir yağmalanmış ve şehirdeki 25 bin kişi köle olarak satılmak üzere esir edilmiştir.

Sonuçları

Muharebenin ardından Romalılar hakimiyetlerine geçen Agrigentum şehrindeki tüm nüfusu köle olarak satmıştır. Bu tür sert tedbirler o dönemde yaygın olsa da Roma ilerleyişine yardımcı olmamıştır. Roma egemenliğine geçince karşılaşacaklarını gören diğer şehirler Roma’ya karşı direnişe geçmiştir. Agrigentum Muharebesi Roma zaferiyle sonuçlansa da muharebe süresince Romalılar tamamen yokedilme tehlikesiyle burun buruna gelmiştir. Kartacalılar şehirden kaçtıkları için de kazanılan zafer Roma’da çok önemsenmemiştir. MÖ 261 yılına gelindiğinde Roma artık Sicilya’nın çoğuna hakimdir. Sınırlardan uzakta kazanılan bu zafer Romalılara denizaşırı seferlere çıkma cesareti vermiştir.

Kaynakça

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.