Abay Kunanbayoğlu

Kısaca: Abay İbrahim Kunanbayoğlu (Kazakça Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы, Rusça: Абай Ибрагим Кунанбаев.) (10 Ağustos 1845 - 5 Temmuz 1904) bir Kazak şair, besteci ve filozofuydu. Liberal İslam'ı da temel alarak Kazak Medeniyeti'ni Avrupa ve Rus medeniyetlerine yakınlaştırmayı hedefleyen bir reformcuydu. ...devamı ☟

Abay Kunanbayoğlu
Abay Kunanbayoğlu

Abay İbrahim Kunanbayoğlu (Kazakça Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы, Rusça: Абай Ибрагим Кунанбаев.) (10 Ağustos 1845 - 5 Temmuz 1904) bir Kazak şair, besteci ve filozofuydu. Liberal İslam'ı da temel alarak Kazak Medeniyeti'ni Avrupa ve Rus medeniyetlerine yakınlaştırmayı hedefleyen bir reformcuydu.

Hayatı

İlk yılları ve eğitimi

Abay, Kunanbay ve ikinci karısı Uljan'ın oğlu olarak Doğu Kazakistan eyaletinde Şingiz Dağında doğdu. Doğum adı İbrahim'di. Ancak daha sonra nedeniyle Abay (Kazak Türkçesi'nde dikkatli) takma adı verildi. Gençliğinde bir Rus okuluna gitti. Ayrıca bir Medrese'de de eğitim gördü. Semeyde okurken Mihail Lermontov ve Aleksandr Puşkin'in eserlerini okudu. Onbeş yaşından sonra babasına yardımcı oldu. 20 yaşında halk kültürünü tamamen almıştır. İslamiyetin bozkırda kökleşmeye başlaması neticesinde yaygınlaşan Arap ve Fars kültür eserlerine yönelmiştir.

Katkıları

Abay'ın Kazak kültürü ve halkbilimine yaptığı ana katkılar, büyük bir milliyetçilik duygusu besleyen ve Kazak halk kültürünün gelişmesini sağlayan şiirleriyle olmuştur. O'ndan önce çoğu Kazak şairleri, Kazak bozkırlarında yaşayan insanların göçebe alışkanlıklarını yansıtan sözlü eserler vermişlerdir. Abay'ın hayatı boyunca bir dizi önemli sosyo-politik ve sosyo-ekonomik değişimler meydana gelmiştir. Gelişen Kazakistan'ın Rus, Batı ve Asya gibi birkaç kültürün yaşam felsefelerinin etkisine maruz kalmasıyla birlikte eğitim imkanları direkt olarak bu olaydan etkilendi. Abay Kunanbay kendisi bu yeni açılan coğrafyanın felsefi tarihi ve kültürü hakkında bilgi sahibi oldu. Bu çalışma,çaba ve duygularla, Abay'ın yaratıcı şairliği, eğitimli Kazakların felsefi düşüncelerini etkiledi.

Halkın yeni usülde eğitim görmesi için çaba sarf etti. Abay, şiir yazdığı gibi, ünlü Rus şairlerinden tercümeler yapmış, halkına Rus şair ve ediplerini tanıtmak istemiştir. Şiirleri şekil ve muhteva bakımından halk şiirlerinden tesirinde kalmıştır. Genellikle didaktik olan şiirleri 1906 yılında ölümünden sonra yayımlanmış, Rus İhtilali'nden sonra da 1921 ve 1922 yıllarında iki defa basılmıştır

Mirası



Kazak bağımsızlığı için çalışmış Alaş Orda hareketi liderleri onu esin kaynağı ve ruhani liderleri olarak görüyorlardı.

Abay'ın çağdaş Kazak figürü genellikle, tamamiyle geleneksel kıyafetler içinde ve elinde Kazak milli çalgısı olan tamburu tutarken tasvir edilir. Bugün, Kazaklar Abay'a halkı milli bilince bürüyen ilk halk kahramanlarından biri olarak saygı göstermektedirler.Almaata'daki Kazak Devlet Üniversitesi ve şehrin ana bulvarlarından biri Abay'dan sonra O'nun ismiyle anılmıştır.

Abay'ın öğrencileri arasında yeğeni olan, tarihçi, filozof, düşünür ve şair, Şekerim Kudayberdioğlu da vardır (1858 - 1931).

Kazakistan'ın birçok şehrinde ve Rusya'nın başkenti Moskova'da heykelleri bulunmaktadır.

Hayatını konu alan bir film 1983 yılında Abay adıyla Kazakfilm tarafından çekilmiştir. Abay ayrıca ünlü Kazak hikayecilerinden Muhtar Avezov'un da bir romanına konu olmuştur.

Çalışmaları

Abay, çoğu ilk olmak üzere Rus ve Avrupalı yazarların eserlerini Kazakça'ya çevirmiştir.

  1. Abay Kunanbayoğlu,Book of Words, Aikyn, David & McKane, Richard (çevirmen) Almaata: El Bureau, (1995) (Kara So'zder)
  2. Abay: Eki Tomdiq Shigharmalar Jinaghi, Almati: Jazushi Baspasi, 1986
  3. Duniede, sira, sendey mağan jar joq, Almati: "Jaylyn", 1990
  4. Ata Aqyly, Almati, Balausi, 1994


Dış bağlantılar



Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Muhtar Avezov
6 yıl önce

Tüm hayatı boyunca en çok etkilendiği kişi Abay Kunanbayoğlu 'dur. En ünlü eseri, onun hakkındaki "Abay Yolu" adlı dört ciltlik destansı romanıdır. Kendisine...

Sabit Dönentaev
6 yıl önce

aldı. Rus şairi Krılov, Tatar şairi Abdullah Tukay ve Kazak şairi Abay Kunanbayoğlu'nun eserlerinden etkilendi. 1913 yılında "Aykap" dergisinde Dönentaev'ın...

Kazaklar
3 yıl önce

en büyük özerk bölge) ve Mori ile Barköl ilçelerinde yaşamaktadır. Abay Kunanbayoğlu, Muhtar Avezov, Şekerim Kudayberdioğlu, Mağcan Cumabayulı gibi şairler...

Kazaklar, 15. yüzyıl, Dinyeper, Kazak, Kazak Türkleri, Orta Asya, Rus, Rusya, Sibirya, Tarih, Taslak
1845
3 yıl önce

– Horatio Nelson Young, Amerikalı denizci (ö. 1913) 10 Ağustos – Abay Kunanbayoğlu, Kazak şair (ö. 1904) 19 Ağustos – Edmond James de Rothschild, Fransız...

1845, 18. yüzyıl, 1840, 1841, 1842, 1843, 1844, 1846, 1847, 1848, 1849
10 Ağustos
3 yıl önce

1839 - Aleksandr Grigorievich Stoletov, Rus fizikçi (ö. 1896) 1845 - Abay Kunanbayoğlu, Kazak şair (ö. 1904) 1865 - Alexander Glazunov, Rus besteci (ö. 1936)...

6 Temmuz
3 yıl önce

(d. 1816) 1893 - Guy de Maupassant, Fransız yazar (d.1850) 1904 - Abay Kunanbayoğlu, Kazak şair ve besteci (d. 1845) 1916 - Odilon Redon, Fransız ressam...

6 Temmuz, 10 Temmuz, 11 Temmuz, 12 Temmuz, 13 Temmuz, 14 Temmuz, 1517, 1533, 1535, 15 Temmuz, 16 Temmuz
2020
6 yıl önce

Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) tarafından 2020 yılı Kazak şair Abay Kunanbayoğlu yılı ilan edildi. 1 Ocak Avusturya'da 29 Eylül'de yapılan seçimlerin...

2020, 20. yüzyıl, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2023, 2025, 21. yüzyıl, 2022
Tenge
3 yıl önce

Velihanov portresi OkZhetpes dağı 20 tenge Kahverengi Açık kahverengi Abay Kunanbayoğlu portresi Altın kartal ve adam çizimi 50 tenge Kırmızımsı Açık kırmızı...

Tenge, 1993, 1996, Kazakistan, SSCB, Tenga