ikonuna tıklayınız.
Meksika
Türkçe Meksika kelimesinin İngilizce karşılığı.n. Mexico adj. Mexican
| |||
| Milli felsefesi: None, though sufragio efectivo – no reelección (İspanyolca: effective suffrage - no re-election) devlet evraklarında kullanılır | |||
 | |||
| Resmi dil | İspanyolca | ||
| Başkent ve en büyük şehir | Mexico City | ||
| Devlet Başkanı | Felipe Calderón | ||
Yüzölçümü
- Toplam - Su %'si | 13. sırada 1,972,550 (km²) 2.5% | ||
Nüfus
- Toplam (2009) - Nüfus Yoğunluğu | 11. sırada 111,211,789 54/km² | ||
Bağımsızlık
- İlan - Tanındı | İspanya tarafından 16 Eylül 1810 27 Eylül 1821 | ||
GSMH (SAP) (2003)
- Toplam - Kişi başına | $935 milyar (12.) $9,138 (58.) | ||
| Para birimi | Meksika pezosu (MXN) | ||
| Saat dilimi | UTC -6 to -8 | ||
| Ulusal marş | Mexicanos, al grito de guerra | ||
| İnternet Ülke Alan Kodu | .mx | ||
| Telefon kodu | 52 | ||
Mexico-City, Ecatepec de Morelos, Guadalajara, Puebla, Juárez, Tijuana, Nezahualcóyotl, Monterrey ve León Meksika'nın en büyük illeri.
Nüfus yapısı
111 milyona varan nüfusuyla Latin Amerika ülkelerinin en kalabalık olanlarındandır. Nüfusun %60' ı melez, %10' u beyaz, geri kalanlar ise yerli Halktır. Resmi dil İspanyolca'dır ve Meksika dünya üzerinde anadili olarak İspanyolca konuşan insan sayısının en yüksek olduğu ülkedir.ABD ve Kanada'yla beraber NAFTA'yı oluşturan ülke, hızlı nüfus artış oranı, yüksek işsizlik gibi tipik bir gelişmekte olan ülke görünümündedir. ABD'de yaklaşık onbeş milyon Meksika asıllı insan yaşamaktadır.
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: APEC (Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği Forumu), BCIE, BIS (Uluslararası İmar Bankası), Caricom (Karayipler Topluluğu ve Ortak Pazarı), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CDB (Karayipler Kalkınma Bankası), CE (Avrupa Konseyi), EBRD (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası), ECLAC (Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-3, G-6, G-11, G-15, G-19, G-24, IADB (Amerika Bölgesi Kalkınma Bankası), IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICC (Milletlerarası Ticaret Odası), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IEA (Uluslararası Enerji Ajansı), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Inmarsat (Uluslararası Denizcilik Uydu Teşkilatı), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), LAES, LAIA (Latin Amerika Entegrasyon Birliği), NAM, NEA (Nükleer Enerji Ajansı), OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı), OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü),OPANAL, OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), PCA (Daimi Hakemlik Mahkemesi), RG, UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UNITAR (BM Eğitim Araştırma Enstitüsü), UNU, UPU (Dünya Posta Birliği), WCL (Dünya Emek Konfederasyonu), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü)
Tarihi
1519 yılında, Meksika'nın yerli uygarlıkları İspanya tarafından işgal edildi. İki sene sonra 1521'de Aztek başkenti olan Tenochtitlan fethedildi. Francisco Hernández de Córdoba, 1517 senesinde Güney Meksika kıyılarını araştırdı, onu 1518'de Juan de Grijalva izledi.Erken dönem Conquistador'larının en önemlisi, 1519 yılında yerli bir kıyı yerleşimi olan "Puerto de la Villa Rica de la Vera Cruz"dan ülkeye giren Hernán Cortés'di. Burası günümüzün Veracruz şehridir.
Yaygın kanının aksine,İspanya, Cortes'in 1521 yılında Tenochtitlan şehrini ele geçirmesiyle Meksika'yı fethetmiş olmadı.Tenochtitlan kuşatmasında sonra işgalin tamamlanması için diğer bir iki yüz senenin geçmesi gerekti. Bu süre zarfında yerli halk tarafından İspanya'ya karşı isyanlar, saldırılar ve savaşlar sürmeye devam etti.
Meksika tarihi için ayrıca bakınız: Meksika tarihi
Coğrafyası
Kuzey Amerika'da, Karayip denizi ve Meksika körfezi kıyısında, Belize ve ABD arasında, Kuzey Pasifik Okyanusu kıyısında, Guatemala ve ABD arasında yer alır. İklimi Tropikalden çöl iklimine kadar değişiklik gösterir.Yüksek, kayalıklı dağlar, alçak kıyı ovaları, yüksek platolar, çöller ülkenin önemli yeryüzü şekilleridir.En alçak noktası: Salada Gölü -10 m ve en yüksek noktası: Volcan Pico de Orizaba 5,700 m'dir. Petrol, gümüş, altın, kurşun, çinko, doğal gaz, kereste doğal kaynkalarıdır.
İklim ve doğal kaynaklar
Ülkenin bitki örtüsü iklimi kadar çeşitlidir. Çöllerden tropikal yağmur ormanlarına kadar değişen bir bitki örtüsü vardır. Doğal kaynaklar arasında petrol, doğalgaz, gümüş ve altının önemli bir yeri vardır.Ekonomik göstergeler
- GSYİH: Satınalma Gücü paritesi - 1.134 trilyon $ (2006 verileri)
- GSYİH - reel büyüme: %4.5 (2006 verileri)
- GSYİH - sektörel bileşim:
- Tarım: %3.9
- Endüstri: %25.7
- Hizmet: %70.5 (2006)
- Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %3.4 (2006 verileri)
- İş gücü: 38.09 milyon (2006)
- Sektörlere göre işgücü dağılımı: tarım %18, endüstri %24, hizmet %58 (2003)
- İşsizlik oranı: %3.2 (2006)
- Endüstri: Yiyecek, içecek, tütün, kimyasal ürünler, demir ve çelik, petrol, madencilik, tekstil, giysi, motorlu araçlar, tüketim malları, turizm
- Endüstrinin büyüme oranı: %3.6 (2006 verileri)
- Elektrik üretimi: 242.4 milyar kWh (2004)
- Elektrik tüketimi: 224.6 milyar kWh (2004)
- Elektrik ihracatı: 1.203 milyar kWh (2004)
- Elektrik ithalatı: 416 milyon kWh (2004)
- Tarım ürünleri: Mısır, buğday, soya fasulyesi, pirinç, baklagiller, pamuk, kahve, meyve, domates, sığır eti, kümes hayvanları, süt ürünleri, ağaç ürünleri
- İhracat: 248.8 milyar $ ( 2006)
- İhracat ürünleri: Sanayi malları, petrol ürünleri, gümüş, meyve, sebze, kahve, pamuk
- İhracat ortakları: ABD %85.7, Kanada %2, İspanya %1.4 (2005)
- İthalat: 253.1 milyar $ (2006)
- İthalat ürünleri: Metal kesme makineleri, çelik ürünleri, tarım makineleri, elektrik cihazları, motorlu araçlar için yedek parçalar, uçak ve uçak parçaları
- İthalat ortakları: ABD %53.4, Çin %8, Japonya %5.9 (2005)
- Dış borç tutarı: 178.3 milyar $ (2006)
- Para birimi: Meksika Pesosu (MXN)
- Para birimi kodu: MXN
- Mali yıl: Takvim yılı
Meksika'da Eğitim
Meksika'da son yıllarda önemli ölçüde, 2000 yılında yüzde 9,2, için 6.055.000 dan cahil yükselen,% 7.9 'a, 5.915.000 kişiyle altında cehalet oranlarını azalttı 2007 yılında bu durum, yakın ülke yerleştirerek okuryazarlığı yılında Milli Eğitim Bakanlığı, 4 Eylül 2008 bülten amaçlara ulaşılmasında için Meksika'ya yakın olarak yayınlanan göre, Binyıl Kalkınma Hedefleri'ne ulaşmada okuryazarlık ve eğitim kapsamında Gol. 2009 için, Meksika 98,1 oranında bir okuryazarlık oranı vardır.
Meksika'da Kültür
Tarihsel, etkin, toplumsal ve ekonomik etkenlerden kaynaklanan bölgesel farklılaşmalara karşın, yerel halk sanatlarının yanı sıra Avrupa kaynaklı klasik sanatlara dayanan özgün bir Meksika kültüründen bahsedilebilir. 1930'larda güçlenen Indigenismo akımı Yerli kültür mirasına ilgiyi canlandırmıştır.Daha çok kırsal kesimde yaygın olan ve hem günlük kullanıma, hem de süslemeye dönük işlevler taşıyan geleneksel halk sanatları ülke çapında çok tutulur. En ilginç örenekler arasında Oaxaca Vadisine özgü kil çömleklerle Tomala köyünde üretilen kuş ve hayvan figürleri sayılabilir. Renkli süslemeler taşıyan pamuk giysilere, pamuk ya da yünden yapılan omuz atkılarına (rebozo) ve serape'lere, renkli sepetlere ve değişik desenli kilimlere ülkenin hemen her yanında rastlanır. Halk müziği Meksika tarihi boyunca en önemli sanat biçimlerinden biri olmuştur. Eski charro'lar (sığır çobanı) gibi giyinen şarkıcılar, günümüzde de şenliklerde ve özel günlerde gitar ve davul eşliğinde şarkı söyler.
Meksika Devrimi'ne ilişkin temalar uzun bir dönem Meksika edebiyatına damga vuran başlıca öğe olmuştur.Köylülerin sorunları ve acıları günümüzde de Juan Rulfo gibi yazarların yapıtlarına konu olmakla birlikte, Meksika edebiyatında evrensel temalara yöneliş belirgin bir ağırlık kazanmıştır. Bu yeni kuşak edebiyatçılar arasında uluslararası düzeyde ün kazanmış Samuel Ramos, Octavio Paz, Carlos Fuentes, Gustavo Sainz ve Juan José Arreola gibi adlar öne çıkar. Oyun yazarı Rodolfo Usigli'nin yapıtlarında da benzer bir yönelim görülür. Meksika tiyatrosuna katkıda bulunmuş öteki çağdaş yazarlar arasında Luisa Josefina Hernández ve Emilio Carballido sayılabilir. Müzikte evrenselleşme çığırına öncülük eden Carlos Chávez'i başka bazı genç besteciler de izlemiştir.
Duvar resmi Meksika'nın dünya çapında adını duyurduğu sanat dallarının başında gelir. Diego Rivera, José Clemente Orozco ve David Alfaro Siqueiros gibi ressamlar Meksika tarihi ve kültürünü kalabalık, canlı, figüratif kompozisyonlarla yansıtan yapıtlarıyla tanınmıştır.
Önde gelen kültür kurumlarından Ulusal Güzel Sanatlar Enstitüsü güzel sanatları yaymaya ve bu alandaki incelemeleri desteklemeye yönelik etkinlikler yürütür. Meksika Senfoni Orkestrası ve çeşitli bale toplulukları da devletten önemli çapta destek görür. Yerli Enstitüsü geleneksel el sanatlarını korumak ve geliştirmekle görevlidir.
Boğa Güreşi Meksika'da bugün de çok sevilen bir eğlencedir.En yaygın spor olan futbolun yanı sıra beyzbol da büyük ilgi toplar. Meksika hafif sıklette birçok dünya şampiyonu boksör yetiştirmiştir.
Basın dünyasında özel sektör egemendir; ülkenin iki büyük televizyon kanalı olan Televisa ve TV Azteca ile Excelsior, Novedades ve El Universal gazeteleri en etkili medya organlarıdır.
Meksika devleti tarafından Beyaz saray da düzenlenen 2001 yılındaki bir partide meksikanın en ünlü şarkıcılarından olan ve devlet başkanları tarafından meksikanın kültürünü yurtdışndaki uluslara çok doğru bir şekilde ulaştıran meksikalı şarkıcı ve oyuncu Thalía,,George Bush ve diğer devlet başkanlarına karşı bir konser vermiştir.
Diğer bilgiler
ABD ve Kanada'yla beraber NAFTA'yı oluşturan ülke, hızlı nüfus artış oranı, yüksek işsizlik gibi tipik bir gelişmekte olan ülke görünümündedir. ABD'de yaklaşık on beş milyon Meksika asıllı insan yaşamaktadır.Yılbaşlarını 12 üzüm yiyerek kutlarlar. Tam saat 12 olduğunda kilise çanı 12 kere çalar her çalışında bir üzüm yenir ve her üzüm yenildiğinde bir dilek tutulur. Eğer böyle yapılırsa dileklerin yerine geleceğine inanılır.
misafir - 9 yıl önce
misafir - 9 yıl önce
misafir - 9 yıl önce
misafir - 9 yıl önce
misafir - 9 yıl önce