| image3 = | colour3 = 800000 | nominee3 = Ross Perot | party3 = Reformcu Parti (ABD) | home_state3 = Texas | running_mate3 = Patrick Choate | electoral_vote3 = 0 | states_carried3 = 0 | popular_vote3 = 8,085,294 | percentage3 = 8.4% | title = Başkan | map_image = ElectoralCollege1996.svg | map_size = 360px | map_caption = Red Dole/Kemp
Blue Clinton/Gore. | before_election = Bill Clinton | before_party = Demokratik Parti (ABD) | after_election = Bill Clinton | after_party = Demokratik Parti (ABD) }}
1996 ABD başkanlık seçimleri Demokrat Parti adayı ABD Başkanı Bill Clinton ve ABD Başkan Yardımcısı Al Gore ile Cumhuriyetçi Parti adayı eski Senatör Bob Dole ve eski ABD Kongresi üyesi ve Kabine Sözcülerinden Jack Kemp arasında ABD Başkanlığı ve Başkan Yardımcılığı için yapılan seçimlerdir. Clinton 1990'ların başındaki ekonomik durgunluğun sona ermesinden ve dünyada göreceli olarak istikrarlı bir politik ortamının varlığından yararlanarak, yeniden Başkanlığa seçilmeyi ülke çapında seçim gecesinde garantilemiştir.
Seçim öncesi durum
1995 yılı boyunca Cumhuriyetçi Parti 1994'te yapılan Kongre seçimlerinde elde ettiği iyi sonuçlara da dayanarak kamuoyu yoklamalarında önde gitmiştir. Bu Kongre seçimlerinde Newt Gingrich'in önderliğindeki Cumhuriyetçiler hem ABD Temsilciler Meclisi'nde hem de ABD Senatosu'nda çoğunluğu 40 yıl sonra ilk defa olmak üzere ele geçirmişlerdi.Adayların belirlenmesi
Demokrat Parti adayının belirlenmesi
Bir önceki dönem de Başkan olmasının yardımıyla, Bill Clinton Demokrat Parti adaylığını son derece rahat ve ciddi bir rekabate girmeden elde etmeyi başarmıştır. 1996 Demokrat Parti Genel Kurulu'nda, Clinton ve bir önceki dönem de yardımcısı olan Al Gore adaylığa tekrar seçilmişlerdir. Aday adaylığından daha önce çekilmiş olan Lyndon LaRouche'un kazanmış olduğu 35 Arkansas delegesinin Genel Kurul'a katılması yasaklanmıştır. Eski Pennsylvania Valisi Bob Casey Clinton'a bir rakip olarak çıkmayı denemiş olsa da, sağlık problemleri nedeniyle bu kampanyasını sonlandırmak zorunda kalmıştır.Clinton ülkenin tüm eyaletlerin deki ön seçimleri rahat bir şekilde (büyük çoğunlukla %80'in üzerindeki farklarla) kazanmıştır. Our Campaigns - US President - D Primaries Race - Feb 01, 1996
- Bill Clinton (inc.) - 9,706,802 (%88.98)
- Lyndon LaRouche - 596,422 (%5.47)
- Boş oylar - 411,270 (%3.77)
Cumhuriyetçi Parti adayının belirlenmesi
Eski Başkan Bill Clinton'a genel seçimlerde rakip olmak üzere, Cumhuriyetçi Parti aday adayı olarak bir dizi isim ortaya çıkmıştır. İlk liste şu şekilde oluşmuştur: Dosya:Lamar Alexander official portrait.jpg|Eski Tennessee Valisi ve Eğitim Bakanı Lamar Alexander (Tennessee) Dosya:Pat Buchanan.jpg|Pat Buchanan (Virginia), a former aide to eski Başkan'lar Nixon, Ford and Reagan, yazar, gazeteci and eleştirmen Dosya:Bob Dole, PCCWW photo portrait.JPG|Senato Çoğunluk Lideri Bob Dole (Kansas)Dosya:Steve_Forbes.jpg |Steve Forbes (New York), işadamı ve yayıncı Dosya:PhilGramm.jpg|Senatör Phil Gramm (Texas) Dosya:Alan Keyes speech.jpg|Alan Keyes (Maryland), eski diplomat ve muhafazakar aktivist Dosya:Dick_Lugar_official_photo.jpg|Senatör Dick Lugar (Indiana) Dosya:Quayle.jpg|Eski ABD Başkan Yardımcısı Dan Quayle (Indiana) Dosya:Arlen Specter official portrait.jpg|Senatör Arlen Specter (Pennsylvania) Dosya:Morry_Taylor.jpg|İşadamıMorry Taylor (Ohio) Dosya:Pete Wilson meeting with Les Aspin, Feb 3, 1993 - cropped to Wilson.JPEG|California Valisi ve eski Senatör Pete Wilson (California) Söz konusu adaylar arasındaki münazaraların genel konularını sabit vergi ve diğer vergi indirimleri ile, Ronald Reagan'in başkanlık döneminde popülerlik kazanan arz ekonomisi politikalarına geri dönüş gibi konular oluşturdu. 1995 yılı içerisinde ABD Kongresi ile başkan Clinton arasında yaşanan federal bütçe konusunda çıkan anlaşmazlık ve bu anlaşmazlığın çözülememesi sonucu federal hükümet tarafından sağlanan bazı hizmetlerin durdurulmak ya da yavaşlatılmak zorunda kalınması, Cumhuriyetçiler arasındaki yarışın daha da ilgi toplamasını sağladı.
Adaylığını koyması beklenen ancak aday olmayan kişiler
Dosya:Howard baker jr.jpg|Eski Senato Çoğunluk Lideri Howard Baker (Tennessee) Dosya:JamesBaker.jpeg|Eski ABD Devlet Bakanı James Baker (Texas) Dosya:Bennett_William.jpg|Eski Eğitim Bakanı William Bennett (New York) Dosya:George-W-Bush.jpeg|Texas Valisi George W. Bush (Texas) Dosya:Secretary of Defense Richard B. Cheney, official portrait.jpg|Eski Savunma Bakanı Dick Cheney (Wyoming) Dosya:DuPontPierre.jpg|Eski Delaware Valisi Pete DuPont (Delaware) Dosya:John_Engler.jpg|Michigan Valisi John Engler (Michigan) Dosya:NewtGingrich.jpg|ABD Temsilciler Meclisi Sözcüsü Newt Gingrich (Georgia) Dosya:Thomas H. Kean.png|Eski New Jersey Valisi Thomas Kean (New Jersey)Dosya:Lmartin1.jpg|Eski Çalışma Bakanı Lynn Morley Martin (Illinois)
Dosya:GEN Colin Powell.JPG|Emekli Genelkurmay Başkanı Colin Powell (New York) Dosya:Rumsfeld1.jpg|Eski Savunma Bakanı Donald Rumsfeld (Illinois) Dosya:Tommy Thompson.jpg|Wisconsin Valisi Tommy Thompson (Wisconsin) Dosya:William_Weld.jpg|Massachusetts Valisi William Weld (Massachusetts) Dosya:WhitmanChristineTodd.jpg|New Jersey Valisi Christine Todd Whitman (New Jersey) Amerikan Ordusu'nun eski generallerinden Colin Powell'a adaylığını koyması için yoğun istek gelmiştir. Ancak, 8 Kasım 1995 tarihinde Powell aday olmayacağını açıklamıştır. Eski Savunma Bakanı ve geleceğin ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney birçok kişi tarafından potansiyel bir başkan adayı olarak gösterilmiş, fakat o böyle bir amacının olmadığını 1995 yılı başlarında ifade etmiştir. Eski ve aynı zamanda geleceğin Savunma Bakanı Donald Rumsfeld ise adaylık için bir araştırma komitesi kurdurmuş, ancak resmi olarak yarışa katılmamıştır. Daha sonra Texas Valisi George W. Bush da aday adayı olması için partinin önde gelen isimlerinden bazıları tarafından teşvik edilmiş, ancak o da aday olmamayı tercih etmiştir. Bush, dört yıl sonra ABD tarihindeki tarafların birbirine en yakın sonuçlarla tamamladığı ve en tartışmalı seçimlerinden biri ile başkan seçilmiştir.
Cumhuriyetçi Parti ön seçimleri ve genel kurulu
[[Dosya:1996RepublicanPresidentialPrimaries.svg|thumb|200px|Eyalet Seçimleri ]] Ön seçimlerin başladığı sıralarda, Senato çoğunluk lideri ve eski başkan adayı Bob Dole adaylık için en favori isim olarak öne çıkmıştır. Fakat, sosyal muhafazakar Pat Buchanan, Alaska, Louisiana veNew Hampshire'de yapılan ön seçimlerde erken zaferler kazanmış , bunun yanında Steve Forbes'un Delaware ve Arizona'daki birincilikleri Dole'un liderliğini zora sokmuştur. Yine de, Dole North Dakota and South Dakota ön seçimleri ile başlayan bütün ön seçimleri kazanmış ve bu sayede Cumhuriyetçi Parti adaylığını kesinleştirmiştir. Dole Senato'daki görevinden 11 Haziran tarihinde istifa etmiş, 1996 Cumhuriyetçi Parti Genel Kurulu 15 Ağustos 1996 tarihinde Dole'u resmi olarak Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı olarak ilan etmiştir.Ön seçimlerin ülke çapındaki genel sonuçları:
- Bob Dole - 9,024,742 (%58.82)
- Pat Buchanan - 3,184,943 (%20.76)
- Steve Forbes - 1,751,187 (%11.41)
- Lamar Alexander - 495,590 (%3.23)
- Alan Keyes - 471,716 (%3.08)
- Dick Lugar - 127,111 (%0.83)
- Boş oylar - 123,278 (%0.80)
- Phil Gramm - 71,456 (%0.47)
- Bob Dornan - 42,140 (%0.28)
- Morry Taylor - 21,180 (%0.14)
Genel Kurul için kazanılan delege sayıları:
- Bob Dole 1928
- Pat Buchanan 47
- Steve Forbes 2
- Alan Keyes 1
- Robert Bork 1
Eski Kongre üyesi ve Kabine Sözcüsü Jack Kemp ertesi gün güçlü bir destek ile başkan yardımcısı adayı olarak seçilmiştir.
Kemp'in başkan yardımcısı adayı ilan edilmesinden önce bu pozisyon için ismi geçen kişiler şu şekildedir:
- John Ashcroft, Missouri Senatörü
- Pat Buchanan, muhafazakar eleştirmen
- George W. Bush, Texas Valisi
- Carroll Campbell, Eski Güney Carolina Valisi
- Jim Edgar, Illinois Valisi
- John Engler, Michigan Valisi
- Dan Lungren, California Başsavcısı
- John McCain, Arizona Senatörü
- Tommy Thompson, Wisconsin Valisi
- George Voinovich, Ohio Valisi
Aday adaylarının önemli destekçileri
Bob Dole
- Eski Senatör ve 1964 başkan adayı Barry Goldwater
- Texas Valisi George W. Bush
- Eski Alabama Valisi George Wallace
Pat Buchanan
- Louisiana Valisi Mike Foster
Steve Forbes
- Eski Kongre üyesi ve Kabine Sözcüsü Jack Kemp, Reform Partisi adayı Ross Perot'un destekçileri, Clinton ve Dole'den eşit olarak etkilenmişlerdi. Perot'un yönettiği anketlerde oy verenler onu ikinci seçenek olarak görmekteydiler ve Clinton sürekli gerçek lider olarak tutulmaktaydı.
Clinton, Arkansas'tan aday olmasına rağmen, Amerika'nın Güneyinden onbir eyaletten yalnızca dördünü alarak 1992'deki performansına eşit bir oyla, bölgedeki Demokratik başkan adaylığını kazananlardan en zayıf performansa sahip oldu. Clinton'un performansı, Güneyde Demokrat Partiye olan desteğin geniş bir azalması olarak görüldü. 2000 ve 2004 seçimlerinin her ikisinde de Demokratların Güney eyaletlerinden birini bile alamamaları, yenilgiye sebep olabilirdi. Bu, Demokratların neredeyse 1880'den 1960'a kadar tek başlarına elde tuttukları bir bölgenin, Cumhuriyetçilerin kontrolüne geçtiğinin göstergesiydi. Bu, bir 3. parti adayının ulusal genel oyların %3'ünü aldığı son seçimdi. 1996'dan beri, hiçbir başkan adayı Bill Clinton'un tahminen 8 milyon veya % 8.5'luk oy sınırını geçemedi. En son seçimde, hangi adayın seçimle aynı tarihte kazandığı biliniyordu. Ve son kez Demokratik adayı güneyin oylarını alabildi; Bill Clinton: 12,768,317 oy ve Dole: 12,732,989 oy almışlardır..
Amerikan tarihinde ilk kez gerçekleşen anılmaya değer bir olay da, bir seçim galibi ilk defa erkek oyu alamadan seçilmiştir.
(b) New York'ta Dole oyları, Cumhuriyetçi, Muhafazakar Parti ve Özgürlükçülerin oylarının birleşimiydi. Dole orada, Cumhuriyetçilerden 1,738,707 oy, Muhafazakarlardan 183,392 oy ve Özgürlükçülerden 11,393 oy almıştır. Çoğu eyalette başkan yardımcısı adayı Winona LaDuke görünmekteydi. Anne Goeke Nader'in Iowa ve Pennsylvania'daki yarışan adayıydı. New Jersey'de ise aday Madelyn Hoffman'dı. New York'tan gösterilen aday da Muriel Tillinghast olmuştur.
(f)
Adayların birbirine en yakın sayıda oyu aldığı eyaletler
- Kentucky, 0.96%
- Nevada, 1.02%
- Georgia, 1.17%
- Colorado, 1.37%
- Virginia, 1.96%
- Arizona, 2.22%
- Tennessee, 2.41%
- Montana, 2.88%
- South Dakota, 3.46%
- North Carolina, 4.69%
- Texas, 4.93%
Seçmenlerin demografik analizi
1996 toplam oy'' | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
Sosyal Gruplara Göre Başkanlık Seçimi Yüzdeleri | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
% of | 3 partinin oyları | ||||||
1992 | 1996 | ||||||
Sosyal Grup | Clinton | Bush | Perot | Clinton | Dole | Perot | |
Toplam Oy | 43 | 38 | 19 | 49 | 41 | 8 | |
Parti ve ideoloji | |||||||
2 | Liberal Cumhuriyetçi | 17 | 54 | 30 | 44 | 48 | 9 |
13 | Ilımlı Cumhuriyetçi | 15 | 63 | 21 | 20 | 72 | 7 |
21 | Muhafazakar Cumhuriyetçi | 5 | 82 | 13 | 6 | 88 | 5 |
4 | Liberal Bağımsızlar | 54 | 17 | 30 | 58 | 15 | 18 |
15 | Ilımlı Bağımsızlar | 43 | 28 | 30 | 50 | 30 | 17 |
7 | Muhafazakar Bağımsızlar | 17 | 53 | 30 | 19 | 60 | 19 |
13 | Liberal Demokratlar | 85 | 5 | 11 | 89 | 5 | 4 |
20 | Ilımlı Demokratlar | 76 | 9 | 15 | 84 | 10 | 5 |
6 | Muhafazakar Demokratlar | 61 | 23 | 16 | 69 | 23 | 7 |
Cinsiyet ve Evlilik Durumu | |||||||
33 | Evli Erkekler | 38 | 42 | 21 | 40 | 48 | 10 |
33 | evli Bayanlar | 60 | 21 | 19 | 63 | 28 | 7 |
15 | Evlenmemiş Erkekler | 48 | 29 | 22 | 49 | 35 | 12 |
20 | Evlenmemiş Bayanlar | 53 | 31 | 15 | 62 | 28 | 7 |
Irk | |||||||
83 | Beyaz | 39 | 40 | 20 | 43 | 46 | 9 |
10 | Afro-Amerikan | 83 | 10 | 7 | 84 | 12 | 4 |
5 | Latin Amerikan | 61 | 25 | 14 | 72 | 21 | 6 |
1 | Asyalı | 31 | 55 | 15 | 43 | 48 | 8 |
Din | |||||||
46 | Protestan | 33 | 47 | 21 | 36 | 53 | 10 |
29 | Katolik | 44 | 35 | 20 | 53 | 37 | 9 |
3 | Yahudi | 80 | 11 | 9 | 78 | 16 | 3 |
17 | Born Again, religious right | 23 | 61 | 15 | 26 | 65 | 8 |
Yaş | |||||||
17 | 18–29 yaşları arası | 43 | 34 | 22 | 53 | 34 | 10 |
33 | 30–44 yaşları arası | 41 | 38 | 21 | 48 | 41 | 9 |
26 | 45–59 years old | 41 | 40 | 19 | 48 | 41 | 9 |
24 | 60 ve daha fazla yaşlar | 50 | 38 | 12 | 48 | 44 | 7 |
Eğitim | |||||||
6 | Lise mezunu olmayanlar | 54 | 28 | 18 | 59 | 28 | 11 |
24 | Lise Mezunu | 43 | 36 | 21 | 51 | 35 | 13 |
27 | Some college education | 41 | 37 | 21 | 48 | 40 | 10 |
26 | Üniversite Mezunu | 39 | 41 | 20 | 44 | 46 | 8 |
17 | Lisans Üstü eğitim | 50 | 36 | 14 | 52 | 40 | 5 |
Aile gelirleri | |||||||
11 | 15,000$ altında | 58 | 23 | 19 | 59 | 28 | 11 |
23 | 15,000$–29,999$ arasında | 45 | 35 | 20 | 53 | 36 | 9 |
27 | 30,000$–49,999$ arasında | 41 | 38 | 21 | 48 | 40 | 10 |
39 | 50,000$ dan fazla | 39 | 44 | 17 | 44 | 48 | 7 |
18 | 75,000$ fazla | 36 | 48 | 16 | 41 | 51 | 7 |
9 | 100,000$ fazla | — | — | — | 38 | 54 | 6 |
Bölge | |||||||
23 | Doğu | 47 | 35 | 18 | 55 | 34 | 9 |
26 | Ortabatı | 42 | 37 | 21 | 48 | 41 | 10 |
30 | Güney | 41 | 43 | 16 | 46 | 46 | 7 |
20 | Batı | 43 | 34 | 23 | 48 | 40 | 8 |
Nüfus yogunlugu | |||||||
10 | 500,000den fazla nüfus | 58 | 28 | 13 | 68 | 25 | 6 |
21 | 50,000 ila 500,000 arası nüfus | 50 | 33 | 16 | 50 | 39 | 8 |
39 | Dolay | 41 | 39 | 21 | 47 | 42 | 8 |
30 | Kırsal Kesim, kasabalar | 39 | 40 | 20 | 45 | 44 | 10 |
Bakınız
Kaynaklar
Kitaplar
Günlükler
Web bağlantıları
Notlar
Dış bağlantılar
- 1996 popular vote by counties
- 1996 popular vote by states
- 1996 popular vote by states (with bar graphs)
- CNN: 1996 Presidential Campaign Ads
- Popular vote data from the Federal Election Commission
- How close was the 1996 election? - Michael Sheppard, Michigan State University