Şimşek

Kısaca: Şimşek buluttan buluta veya yere elektrik boşanırken apansız meydana gelen aydınlık. Atmosfer elektriğinin, bir elektrik kutbundan diğerine gözleri kamaştıran ve uzunluğu 3-4 kilometreyi bulan yüksek voltaj şerâresi hâlinde havayı delerek boşalması. Şimşek meydana gelmesi için havada artı ve eksi elektrik yüklerinin bir araya toplanarak iki zıt kutup hâsıl etmesi lâzımdır. İki elektrik kutbu arasında potansiyel farkı (voltaj) belli bir değerin üzerine çıkınca aradaki havayı iyonize edip, ...devamı ☟

şimşek
şimşek

Şimşek buluttan buluta veya yere elektrik boşanırken apansız meydana gelen aydınlık. Atmosfer elektriğinin, bir elektrik kutbundan diğerine gözleri kamaştıran ve uzunluğu 3-4 kilometreyi bulan yüksek voltaj şeraresi halinde havayı delerek boşalması. Şimşek meydana gelmesi için havada artı ve eksi elektrik yüklerinin bir araya toplanarak iki zıt kutup hasıl etmesi lazımdır. İki elektrik kutbu arasında potansiyel farkı (voltaj) belli bir değerin üzerine çıkınca aradaki havayı iyonize edip, kutuplar arasında elektrik akımı başlar. Bu hadise yüklerin birbirini yok etmesi (nötrlemesi) ile son bulur.

Havada elektrik yüklerini meydana getiren sebeplerin başında atmosferin üst ve alt tabakaları arasındaki ısı farkları ve fırtınalar sebebiyle su zerrecikleri, toz bulutları, donmuş su zerrelerinin birbirine sürtünmeleri gelir. Volkanik patlamalarda çıkan gaz ve nükleer patlamalarda yükselen top şeklindeki ateş küresinde de elektrik yüklerinden dolayı şimşek memydana gelebilir.

Zıt elektrik yüklü kutuplar arasında havada meydana gelen akımlar 100 amperle 100.000 amper arasında değişir. Havada parlak bir ışıldama olarak gözüken bir büyük akım bir mikrosaniye (1/1.000.000 saniye) sürer. Elektrik kutupları bulutların üstünde artı, altında eksi değerlidir. Toprak ise artı yüklüdür. Elektrik akımı bazan iki buluttaki zıt kutuplar arasında; bazan da bulutla toprak arasında meydana gelir. Bulutlar arasında meydana gelen elektrik akımı şimşek, bulutla toprak arasında meydana gelen elektrik akımı yıldırım olarak bilinir. Şimşek veya yıldırım meydana gelebilmesi için elektrik kutupları arasında 100 milyon volta yakın gerilim olması lazımdır. Havada meydana gelen elektrik yük sahasının şiddeti, hava basıncı, nem ve diğer bazı tesirlere bağlı olarak değişir.

Elektrik yükü bir kutuptan diğerine boşalırken, havanın moleküllerini iyonize eder. Akım, kısa bir sürede aldığı 3-4 kilometrelik yol süresince birkaç kademeden geçer. Elektrik yükünün akım olarak boşalması önce merdiven basamakları şeklinde olur. Bu süre 50 milisaniye kadardır. Akım diğer kutba ulaşınca ters yönde ani ve büyük bir akım meydana gelir. Gözle görülen şimşek veya yıldırım ışığı bu büyük akımın doğurduğu parlaklıktır. Bir mikrosaniye süren bu kademede şerare civarında plazma ısısı 25.000°K’ya kadar çıkabilir. Bunu 40 milisaniye sonra ikinci büyük akım takip eder. Şerarede meydana gelen çok kısa süreli ışıldama, 10 mikrosaniye aralıkla akan 100.000 amper civarındaki büyük akımdır. Bu akımın meydana getirdiği güç 100.000 Megawatt’tır. Bir şimşek çakması iki yönlü iki büyük akımdan meydana geldiğine ve bu hadise yaklaşık 300 milisaniye sürdüğüne göre 4.000.000 kilowatt güç veya 350 kw saatlik enerji elde edilmiş olur. Bu enerji normal bir ailenin üç aylık elektrik enerjisi ihtiyacını karşılar.

Şimşek çakmasının etkileri muhteliftir. Şimşek meydana gelmesiyle birlikte büyük bir elektrik yük akımı yer değiştirdiği için elektrik sahasında değişiklik meydana gelir. Bu elektrik sahası ise vektörel olarak kendisine dik açıda elektromanyetik alan doğurur. Bir başka ifadeyle şimşek hattı büyük bir radyo verici anteni gibi çalışarak çevreye yayın yapar. Bu yayının frekansı şimşek hattının uzunluğuyla ters orantılıdır. En kısa süren şimşeğin doğurduğu elektromanyetik dalganın frekansı 1000 kilosaykıl civarındadır. Şimşek çakmasıyla meydana gelen değer bir olay gök gürültüsü olarak bilinen, havanın yüksek hararetle genleşmesi neticesinde çıkan titreşimlerdir. Bu titreşimler 100 saykıl civarında olup, havada yaklaşık 330 m/sn hızla yayılır. Şimşek ve bilhassa yıldırımın etkilerinden en büyüğü temas ettiği mevkide meydana getirdiği hasardır. Şimşek ve yıldırım uçak, gemi ve kara üzerindeki yüksek yerlere isabet ederek üzerindeki büyük akım dolayısıyle yangınlara ve canlılarda hücre bozulması ile ölümlere sebep olabilir. Her sene bu tür yangınlarla birçok orman kül olmakta, yüzlerce canlı ölmektedir.

Havadan yere doğru olan elektrik akımından korunmak için patlayıcı, yanıcı madde bulunan yerlerin civarında bulunan en yüksek bina üzerine metal bir çubuk ile bu çubuğu toprağa birleştiren iletken kablodan meydana gelen paratöner sistemi kullanmak icab eder. Paratöner sisteminin etkili olması için toplam direnci 10 ohm’u geçmemelidir. (Bkz. Paratöner)

Şimşek uçaklara umumiyetle zarar vermez. Yalnız şimşek hattı içinde kalan bir uçağın pilotu gözlerini ışıktan korumalıdır. Kömpüter ve diğer hassas elektronik sistemlerin bulunduğu mevkiler şimşek ve yıldırımın hem elektrostatik hem de manyetik etkisinden korunmalıdır.

Havadaki elektrik yüklerini ilk fark ederek deney yapan Benjamin Franklin’dir. Şimşek ve yıldırımın bu elektrik yüklerinden ileri geldiğini 1750 senesinde açıklayarak ve ispat ederek Avrupa’daki batıl inançlara son verdi. Bu tarihe kadar bilhassa Almanya’da şimşek çakması, gök gürültüsü ve yıldırımın yerdeki yakıcı tesirleri çeşitli uğursuzlukların sebebi olarak bilinirdi. Yıldırımın devirdiği bir ağaç mukaddes kabul edilirdi. Yıldırımı en çok kedi, köpek ve hamile kadınların çektiğini düşünerek bunlardan nefret ederlerdi.

Bu batıl inançlar Avrupa’ya eski Yunan ve hind mitolojisinden yansıyarak yayılmıştı. Hindlilerin şimşek tanrısı İndra, Amerikan yerlilerinin şimşek tanrısı Wakan, Stavların şimşek tanrısı Perun idi. Şimşeğin Yunan tanrılarından Zeus ve Roma tanrılarından Jupiter tarafından silah olarak kullanıldığına inanılırdı. İslamiyetin Avrupa’ya yayılması ve etkisiyle şimşek ve yıldırımın insanlar üzerindeki batıl inanışlara dayanan tesiri tamamen ortadan kalktı.

şimşek

Türkçe şimşek kelimesinin İngilizce karşılığı.
n. lightning, flash, streak of lightning, streak

şimşek

bir bulutun tabanı ile yer arasında, iki bulut arasında ya da bir bulut içinde elektrik boşalırken oluşan kırık çizgi biçimindeki geçici ışık. parıltı.

şimşek

Türkçe şimşek kelimesinin Fransızca karşılığı.
éclair [le], feu du ciel, fulguration [la]

şimşek

Türkçe şimşek kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Blitz, Blitzstrahl, Donner, Wetterstrahl

şimşek

(Türkçe) Erkek ismi 1. Yağmurlu havada, buluttan buluta ya da yere elektrik boşalırken oluşan, geçici ve şiddetli elektrik akımı. 2. Canlı, hızlı, coşkulu, hareketli kimse.

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Şimşek ve Yıldırım
3 yıl önce

Şimşek elektrik yüklü bir bulut ile diğer bir bulut arasındaki elektrik boşalmasıdır. Önceden tahmin edilmesi oldukça zordur. Fakat belli hava koşullarında...

Şimşek ve Yıldırım, Amper, Bulut, Elektrik, Romanya, Wikimedia Commons, Yıldırım (anlam ayrım), Oradea, ,
Hikmet Şimşek
3 yıl önce

Hikmet Şimşek (1924, Pervari - 12 Ekim 2001, İstanbul), Türk müzisyen, orkestra şefi. Hikmet Şimşek, Harp Okulu'ndan müziğe ilgisi nedeniyle 1946 yılında...

Hikmet ݞimşek, Hikmet ݞimşek
Mehmet Şimşek
3 yıl önce

Mehmet Şimşek (d. 1 Ocak 1967, Batman), Kürt kökenli Türk siyasetçi, ekonomist ve başbakan yardımcısı. 2009-2015 yılları arasında maliye bakanı olarak...

AK Parti, 1967, 200, 2007, 28 Ağustos, 29 Ağustos, 60. Cumhuriyet Hükümeti, ABD, Adalet ve Kalkınma Partisi, Afrika, Akdeniz
Berhan Şimşek
3 yıl önce

Berhan Şimşek (15 Mayıs 1958, Bayburt), Türk sinema oyuncusu, yönetmen, siyasetçi ve işletme bilimcidir. İlk öğrenimini Bayburt’ta, orta öğrenimini İstanbul...

Berhan Şimşek, 1957, 1975, 1977, 1984, 1985, 1986, 1989, 1992, 1993, 1994
Olgun Şimşek
3 yıl önce

Olgun Şimşek (1971; Yenice, Büyükorhan, Bursa), Türk oyuncu ve müzisyendir. Olgun Şimşek Bingöllü Alevi Kürt bir baba ile Bursalı Sünni Türkmen bir annenin...

Olgun Şimşek, 1971, 1993, 1994, 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001
Yusuf Şimşek (1975 doğumlu futbolcu)
6 yıl önce

Yusuf Şimşek (d. 20 Temmuz 1975, Elmalı), Türk eski millî futbolcu ve teknik direktör. Balıkesirspor teknik direktörüdür. Antalya'nın Elmalı ilçesine bağlı...

Sema Şimşek
6 yıl önce

Sema Şimşek (d. 26 Şubat 1976, Gelsenkirchen, Almanya), Türk oyuncu ve eski manken. 26 Şubat 1976'da Almanya'nın Gelsenkirchen şehrinde doğdu. Sekiz yaşında...

Yusuf Şimşek (1938 doğumlu futbolcu)
6 yıl önce

Yusuf Şimşek (d. 2 Kasım 1938, Samsun), Türk eski futbolcu, teknik direktör. Futbola Amasya Linyitspor'da başladı ve daha sonra Çanakkale Türkgücü'nde...