Özbek Türkçesi ya da Özbekçe Özbekistan`ın tek resmi dili olup Orta Asya genelinde konuşulan Türk dil ailesinin 3`ncü büyük mensubudur. Kuzey ve güney şiveleri olmak üzere iki şivesi vardır. Kuzey şivesi 18.000.000`a yakın bir topluluk tarafından Özbekistan`da, Güney şivesi ise yaklaşık 1.500.000 nüfuslu bir azınlık tarafından Afganistan`da konuşulur. Özbekçe Uygurca`ya yakın bir dildir. Ortaçağ`da Orta Asya`nın en önemli kültür ve bilim dili olmuştur.
Özbek Türkçe`si Türkistan coğrafyasında Özbekistan dışına yayılmış olan Özbek Türkleri arasında; Kırgızistan, Kazakistan, Tacikistan, Afganistan, Türkmenistan Cumhuriyetleri`nde de kullanılır. Söz konusu bazı bölgelerde, bölgenin resmi diliden de çok kullanılır.
Yazı Sistemi
1924`ten önce, bütün Orta Asya dilleri Arap yazısı ile yazılırdı. 1924-1940 arasında resmi Özbekçe, Stalin idaresi tarafından Kiril alfabesi dayatılıncaya kadar Latin alfabesi ile yazılmıştır. 1992 yılına kadar Özbekler Kiril alfabesini kullanmaya devam ettiler, fakat şimdi Kiril alfabesi hala yaygın olmasına rağmen Latin alfabesi resmi olarak kabul edilmiştir.- Kiril:
- Latin:
Metin Örneği
--- --- ----Latin!!Kiril!!Türkçe | ||
---|---|---|
| Barcha odamlar erkin, qadr-qimmat va huquqlarda teng bo`lib tug`iladilar. Ular aql va vijdon sohibidirlar va bir-birlari ila birodarlarcha muomala qilishlari zarur. | | Барча одамлар Ñркин, қадр-қиммат ва ҳуқуқларда тенг бÑлиб туғиладилар. Улар ақл ва виждон Ñоҳибидирлар ва бир-бирлари ила биродарларча муомала қилишлари зарур. | | Bütün insanlar hür, haysiyet ve haklar bakımından eşit doğarlar. Akıl ve vicdana sahipler ve birbirlerine karşı kardeşlik zihniyeti ile hareket etmelidirler. |
Dilbilgisi
Ana Madde: Özbekçe Dilbilgisiİlgili Konular
Özbekçe DilbilgisiÖzbekçe İfadeler
Linkler
Özbek Türkçesi - Türkiye Türkçesi Sözlüğü (turkbirlik.gen.tr)Özbek Türkçesi - Türkiye Türkçesi Sözlüğü (turantillari)
Özbek Edebiyatı
Languages Online Indiana University
Learn Uzbek: English-Uzbek Phrasebook Uzbekcha Gapiramiz
Teachionary: Uzbek Word Sets (Complete List)
Ochiq Dunyo - Glossary
Zangari Kema Uzbek-English Dictionary
Uzbek - English Dictionary Inglizcha - O`zbekcha lug`at
Isman Online Uzbek Dictionary
VikiSözlük Özbekçe Kelimeler Kategorisi
}
Altay dil ailesi