Her ne kadar Çin`de "Yangtze`nin Tanrıçası" (長江女ç¥) adı verilen bu yunus türünü korumak için çaba sarfedildiyse de son yıllarda yunus sayısı oldukça önemli oranlarda azaldı. 2006 yılı sonunda Yangtze nehrinde yapılan yunus araştırması sonucunda bir tane yunus ile bile karşılaşılmayınca soyu kısmen tükenmiş sayılmıştır. cite news | başlık = The Chinese river dolphin is functionally extinct | url = http://www.baiji.org/expeditions/1.html | yayımcı = baiji.org | tarih = 13 Aralık 2006 | erişimtarihi= 13 Aralık 2006
Tarihçe
Fosil kalıntılarına göre yunusların Pasifik Okyanusundan Yangtze Nehrine yirmi milyon yıl önce göçettikleri tahmin edilmektedir. Tatlı suyu yaşam alanı olarak seçtiği bilinen dört yunus türünden biridir. Boto ve La Plata Yunusunun da arasında bulunduğu diğer üç tür Güney Amerika`da Rio de la Plata ve Amazon nehirleriyle Hindistan`da Ganj ve İndüs nehirlerinde yaşamlarını sürdürmüştür.MÖ 3. yüzyıl civarlarında eski sözlük ``Erya`` `da tanımlandığında yaklaşık olarak 5.000 Çin nehir yunusu bulunduğu tahmin edilmiştir. Bir Çin masalına göre sevmediği bir adamla evlenmeyi reddeden ve ailesi tarafından nehirde boğulan bir prenses Çin nehir yunusu olarak yeniden doğmuştur. Barış ve gönenç simgesi olarak görülen yunusa "Yangtze`nin Tanrıçası" takma adı takılmıştır.
Doğal yaşam alanı
Tarihsel olarak Çin nehir yunusu, Yangtze Nehrinin Şangay şehrine yakın olan ağzından orta ve batıda Yiçang şehrinin bulunduğu yukarı kısımlarına kadar olan 1.700 kilometrelik bir bölgede yaşamaktaydı. Bu alan şu anda her iki taraftan da birkaç yüz kilometre azalmış ve Yangtze Nehrini besleyen Dongting ve Poyang gölleri arasında kalan Yangtze`nin ana kolu üzerine sıkışmıştır.Reeves, R.R., Smith, B.D., Crespo,E.A. & Notarbartolo di Sciara, G. (eds.) (2003) ``Dolphins, Whales and Porpoises: 2002-2010 Conservation Action Plan for the World`s Cetaceans.`` IUCN/SSC Cetacean Specialist Group. IUCN, Glad, Switzerland and Cambridge, U.K. Doğal yaşam alanındaki bu daralmanın sebebi kısmen Üç Boğaz barajının inşasıdır ama asıl sebep dünya üzerindeki insan nüfusunun yaklaşık %12`sinin Yangtze Nehri havzasında çalışması ve yaşamasıdır.Fiziksel özellikleri
Erişkin Çin nehir yunuslarının boyu erkeklerde yaklaşık 2,3 metre, dişilerde yaklaşık 2,5 metre civarındadır ve bugüne kadar ölçülen en uzun boy 2,7 metredir.cite web | url = http://www.animalinfo.org/species/cetacean/lipovexi.htm | başlık = Animal Info - Baiji | yayımcı = animalinfo.org | erişimtarihi = 18 Aralık 2006 Ağırlık olarak 135-230 kilogram arasında olan yunusların doğadaki ortalama yaşam süreleri 24 yıl olarak tahmin edilmektedir.Nowak, R.M. 1999. ``Walker`s Mammals of the World.`` 6th Ed. The Johns Hopkins Univ. Press, Baltimore. Erkekler cinsel olgunluğa dört yaşında, dişiler de altı yaşında erişir. Yılın ilk yarısında doğurdukları ve şubat ile nisan ayları arasında en çok yavrulama dönemine girdikleri düşünülmektedir.cite web | url = http://www.animalinfo.org/refc.htm#convention%20mig%20spec%202004 | son = Culik | ilk = B. | tarih = 2003 | erişimtarihi = 2006-12-18 | başlık = Lipotes vexillifer, Baiji Hamilelik oranının %30 olduğu gözlemlenmiştir.IWC. 2000. ``Report of the Standing Sub-Committee on Small Cetaceans.`` IWC/52/4. 52nd Meeting of the International Whaling Commission, Adelaide, Australia. Her seferinde tek yavru doğuran dişi yunusların hamilelik dönemi 10-11 ay arasındadır ve iki doğum arasında iki yıllık bir süre bulunur. Yavru yunuslar doğduklarında 80-90 santimetre civarındadır ve 8 ile 20 aylık bir süre boyunca anneleri tarafından bakılır.Tehlikeden kaçarken 60 kilometre/saatlik bir hıza ulaşabilen Çin nehir yunusları normal şartlarda 10 ile 15 kilometre/saat hızlarda dolaşır. Görme ve işitme duyularının zayıflığı nedeniyle yunus yönbulma için genellikle sonar özelliklerini kullanır.
Soyunun tükenmesi
1950`lerde 6.000 Çin nehir yunusu bulunduğu tahmin edilmiştircite web | url = http://www.china.org.cn/english/environment/36657.htm | başlık = Rescue Plan Prepared for Yangtze River Dolphins | yayımcı = China Daily | tarih = 2002-07-11 | erişimtarihi = 2006-12-18 ancak son elli yılda bu sayı oldukça önemli oranda azalmıştır. Now the most endangered cetacean in the world, according to the ``Guinness Rekorlar Kitabına`` göre dünyanın en çok soyu tükenme riski altında olan deniz memelisi olan Çin deniz yunusu en son Eylül 2004 tarihinde görülmüştür.Yunus nüfusunun azalmasının sebepleri
Dünya Korunma Birliği`ne (IUCN) göre türün soyunun tükenmesine neden olabilecek tehditler şunlardır: Büyük Atılım sırasında insanlar tarafından avlanma serbestisi, balık ağlarına takılma, yasaklanmış olduğu halde elektrikle balık avlama, tekne ve gemilerle çarpışma, doğal yaşam alanının daralması ve çevre kirliliği.Büyük Atılım sırasında Çin nehir yunuslarına duyulan geleneksel saygı kınanarak eti derisi ve yağı için avlanmış ve kısa sürede sayıları azalmıştır.cite web | yayımcı = International Union for Conservation of Nature and Natural Resources | url = http://www.iucnredlist.org/search/details.php/12119/all | başlık = Red List of Threatened Species | erişimtarihi = 2006-12-18
Çin ekonomik olarak geliştikçe nehir yunusları üzerindeki baskı da giderek arttı. Sanayi ve yerleşim bölgelerinin atıkları Yangtze Nehrine verildi. Nehir yatağı birçok bölgede beton ile kuvventlendirildi. Gemi boyları büyüdü ve trafiği arttı, balıkçılar daha geniş ve daha ölümcül ağlar kullanmaya başladı. Gürültü kirliliği nedeniyle zaten hemen hemen kör olan hayvanın pervanelerle çarpışma riski arttı. Yunusun beslendiği balıkların sayıları da sanayi öncesi dönemin binde birine kadar düştü.cite news | yayımcı = BBC News | url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/5122074.stm | başlık = Last Chance for China`s Dolphin | tarih = 2006-06-27 | erişimtarihi = 2006-06-27
1970 ve 1980`lerde tahmin edilen Çin nehir yunusu ölümlerinin yarısının sebebinin balık ağlarına dolanma olduğu sanılmaktadır. 2000`lerin başında ise nehir yunuslarının karşısındaki en büyük doğrudan tehdit elektrikle balık avlanması olarak değerlendirilmiştir. Her ne kadar yasadışı da olsa bu yıkıcı avlanma tekniği Çin`de yaygın olarak uygulanmaktadır. Üç Boğaz barajının inşası ise hem yunusun yaşam alanını daha da daraltmış hem de gemi trafiğinin artmasına neden olmuştur.
Zaman çizelgesi
- MÖ 3. yüzyıl civarında: hayvan sayısı 5.000 civarında tahmin edildi
- 1950ler: hayvan sayısı 6.000 civarında tahmin edildi
- 1958-1962: Büyük Atılım sırasında geleneksel olarak saygı görülen hayvan statüsünü kaybetti
- 1979: Çin Halk Cumhuriyeti Çin nehir yunusunun soyunun tükenme tehlikesi altında olduğunu bildirildi
- 1983: Çin nehir yunusunun avlanmasını yasaklayan ulusal yasa çıkarıldı.
- 1984: Çin nehir yunusunun kötü durumu Çin`de gazete başlıklarına çıktıcite book | başlık = Last Chance to See | son = Adams | ilk = Douglas | yazarlink = Douglas Adams
- 1986: Hayvan sayısı 300 civarında tahmin edildi
- 1989: Gezhouba barajı tamamlandı
- 1990: Hayvan sayısı 200 civarında tahmin edildi
- 1994: Üç Boğaz barajının inşası başladı
- 1996: IUCN türü soyu tükenmesi çok büyük tehlike altında listesine aldı
- 1997: Hayvan sayısının 50`den az olduğu tahmin edildi. (İncelemede 23 tane bulundu)
- 1998: İncelemede 7 tane bulundu
- 2003: Üç Boğaz barajı su tutmaya başladı
- 2004: En son görülen yunus, ağlara takılıp ölen bir yunustu
- 2006: İncelemede hiç karşılaşılmadı, "büyük bir olasılıkla soyunun tükendiği" açıklandı
İncelemeler
LJ-86-27 the IUCN Species Survival Commission, No. 3. R. L. Brownell Jr., K. Zhou and J. Liu (eds.), Biology and conservation of the river dolphins. IUCN Species Survival Commission Occasional Paper 3. symposium on river and lake environments. ISRLE`96, Wuhan, China.cite web > url = http://www.iucn.org/themes/marine/pdf/baiji_workshop_report.pdf | başlık = Report of the Workshop on Conservation of the Baiji and Yangtze Finless Porpoise | erişimtarihi = 03 Aralık  |
Yıl | İnceleme alanı | İncelenen mesafe (km) | Görülen Çin nehir yunusu sayısı | Tahmin edilen Çin nehir yunusu sayısı |
|---|---|---|---|---|---|
| Dergi belirt > son = Chen | ilk = P. | yardımcıyazarlar = Liu, P., Liu, R., Lin, K., Pilleri, G. | tarih = 1980 | başlık = Distribution, ecology, behaviour and protection of the dolphins in the middle reaches of the Changjiang River (Wuhan-Yueyang). | dergi = Oceanologica Limnologia Sinica | cilt = 11 | sayfalar = 73-84 | Wuhan-Chenglingji | 230 | 19 | - | |
| Dergi belirt > son = Zhou | ilk = K. | yardımcıyazarlar = Pilleri, G., Li, Y. | tarih = 1980 | başlık = Observations on baiji (``Lipotes vexillifer``) and finless porpoise (Neophocaena asiaorientalis) in the lower reaches of the Chiang Jiang. | dergi = Scientia sinica | cilt = 23 | sayfalar = 785-795 | Nanjing-Taiyangzhou | 170 | 10 | - | |
| Dergi belirt > son = Zhou | ilk = K. | yardımcıyazarlar = Li, Y., Nishiwaki, M., Kataoka, T. | tarih = 1982 | başlık = A brief report on observations of the baiji (``Lipotes vexillifer``) in the lower reaches of the Yangtze River between Nanjing and Guichi. | dergi = Acta Theriologica Sinica | cilt = 2 | sayfalar = 253-254 | Nanjing-Guichi | 250 | 3-6 grup | 400 | |
| Dergi belirt > son = Lin | ilk = K. | yardımcıyazarlar = Chen, P. and Hua, Y. | tarih = 1985 | başlık = Population size and conservation of ``Lipotes vexillifer``. | dergi = Acta Zoologica Sinica | cilt = 5 | sayfalar = 77-85 [translated by C.H. Perrin, edited by W.F. Perrin, Southwest Fisheries Science Center Administrative Report | Yichang-Nantong | 1600 | >20 grup | 156 | |
| 1985-1986Chen, P. & Hua, Y. (1989) Distribution, population size and protection of ``Lipotes vexillifer``. pp. 78-81 In W.F. Perrin, R. L. Brownell, Jr., K. Zhou and J. Liu (eds.), Biology and conservation of the river dolphins. Occasional Papers of | Yichang-Jiangyin | 1510 | 42 grup | 300 | |
| 1979-1986Zhou, K. and Li, Y. 1989. Status and aspects of the ecology and behaviour of the baiji (Lipotes vexillifer) in the lower Yangtze River. pp. 86-91 In W. F. Perrin, | Fujiangsha-Hukou | 630 | 78-79 | 100* | |
| Dergi belirt > son =Chen | ilk = P. | yardımcıyazarlar = Zhang, X., Wei, Z., Zhao, Q., Wang, X., Zhang, G. and Yang, J. | tarih = 1993 | başlık = Appraisal of the influence upon baiji, ``Lipotes vexillifer`` by the Three-gorge Project and conservation strategy. | dergi = Acta Hydrobiologica Sinica | cilt = 17 | sayfalar = 101-111 | Yichang-Shanghai | 1669 | 108 | 200 | |
| Dergi belirt > son = Zhou | ilk = K. | yardımcıyazarlar = Sun, J. and Gao, A. | tarih = 1993 | başlık = Photo-identification and population monitoring of the baiji (``Lipotes vexillifer``) on the lower Yangtze. | dergi = Working paper presented to Baiji Population and Habitat Viability Workshop, Nanjing, China. June 1-4 1993. Dergi belirt | son = Zhou | ilk = K. | yardımcıyazarlar = Sun, J. and Gao, A. | tarih = 1993 | başlık = The population status of the baiji in the lower reaches of the Yangtze. | dergi = Working paper presented to Baiji Population and Habitat Viability Workshop, Nanjing, China. June 1-4 1993 | Hukou-Zhenjian | 500 | 29 | 120 | |
| Dergi belirt > son = Wang | ilk = D. | yardımcıyazarlar = Zhang, X., Liu, R. | tarih = 1998 | başlık = Conservation status and the future of baiji and finless porpoise in the Yangtze River of China. | dergi = Report on the eight international | Xinchang-Wuhan | 413 | 42 | <100 |
Koruma çabaları
Çin tarafından nehir yunuslarının tehlike altında olduğu tanındıktan sonra hükümet yunus avlamayı yasakladı, balık avlamada bazı kısıtlamalar getirdi ve doğal koruma alanları oluşturdu.1978 yılında Çin Bilimler Akademisi tarafından Wuhan Hidrobiyoloji Enstitüsü`nün bir şubesi olarak Tatlısu Yunusları Araştırma Merkezi (æ·¡æ°´æµ·è±šç ”ç©¶ä¸å¿ƒ) kuruldu. 1980lerde ve 1990larda yunusları yakalayıp koruma altındaki alanlara yerleştirmek için çeşitli girişimlerde bulunuldu. Güdülen strateji bir yetiştirme programıyla türün nüfusunu artırmak, Yangtze Nehrindeki koşulları iyileştirdikten sonra yunusları tekrar doğal ortamına bırakmaktı. Ancak nadir görülen ve hızlı hareket edebilen yunusları yakalamanın oldukça zor olduğu görüldü, ayrıca yakalanan yunusların hiçbiri birkaç aydan uzun bir süre hayatta kalmadı.
Çin`in ilk suda yaşayan türleri koruma örgütü olan Wuhan Çin Nehir Yunusu Koruma Vakfı (æ¦æ±‰ç™½é±€è±šä¿æŠ¤åŸºé‡‘) 1996 yılının Aralık ayında kuruldu. Bir fonda 1.383.924,35 CNY (yaklaşık 100.000 USD) toplayan vakıf bu parayı in vitro hücre korunmasında ve 1998`de sel baskınına uğrayan Şişou Korunağı da dahil olmak üzere Çin nehir yunusu tesislerini işletmek için kullanmıştır. 1992`den beri Yangtze üzerinde koruma altında beş bölge ulusal ya da eyalet Çin nehir yunusu koruma bölgesi olarak ayrılmıştır. Çin nehir yunusu aktif olarak koruma altında olduğu ve balık avlamanın yasaklandığı ve Yangtze Nehrinin ana kolunda bulunan bu koruma parklarının dördü şunlardır: Şişou Şehri ve Xin-Luo Ulusal Çin nehir yunusu koruma bölgesi ile Tongling ve Zhenjiang Eyalet Çin nehir yunusu koruma bölgesi. Bunlara ek olarak beşinci bir koruma bölgesi Şişou şehrine yakın, nehrin kuzey kıyısının ötesindeki bir akmazda Bakınız -->kurulmuştur ve adı Tian-e-Zhou akmaz yarı doğal koruma bölgesidir. Biraraya geldiğinde bu bölgeler yaklaşık 350 kilometrelik bir alanı yani Çin nehir yunuslarının yaşadığı bölgenin üçte birini kaplar. Dolayısıyla yunusların doğal yaşam alanlarının üçte ikisi koruma altında değildir.
Bu beş koruma bölgesinin yanısıra Jianli, Chenglingji, Hukou, Wuhu ve Zhengjiang`da beş “Koruma İstasyonu”da bulunur. BU istasyonlarda iki gözlemci ile yasadışı balık avcılığını araştırmak için günlük devriye görevinde kullanılan motorlu bir tekne bulunur.
2001 yılında Çin Hükümeti, Yangtze Nehrinin memelilerini korumak için bir eylem planını onayladı. Bu eylem planı, 1968 çalışma grubunda belirlenen ve ulusal Çin nehir yunusunu koruma politikası olarak belirlenen üç önlemi tekrar vurguladı. Tüm bu yasal düzenlemelere ve çalışma gruplarına rağmen Çin`de koruma çabalarına ayıracak çok az bir fon mevcuttu. Projeye başlamak ve üç yıl sürdürebilmek için yaklaşık 1 milyon USD gerektiği tahmin edilmiştir.cite web | url = http://baiji.org/fileadmin/pdf/EmergencyBaijiImplementationMeetingreport.pdf | başlık = Conservation of the Yangtze River Dolphin: Emergency Implementation Meeting | erişimtarihi 2006-12-30
Su memelilerini kurtarmak için yeterli çaba verilmediği ve geç kalındığı kanıtlanmıştır. Baiji.org Vakfının baş yöneticisi August Pfluger "Çin Hükümetinin stratejisi iyi bir stratejiydi ancak eyleme geçecek zamanımız yoktu." demiştir.cite web | url = http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/PEK307754.htm | başlık = INTERVIEW-Chinese river dolphin almost certainly extinct | yayımcı = Reuters AlertNet | tarih = 2006-12-13 | erişimtarihi = 2006-12-13
Doğal ortamında koruma
Biliminsanları en iyi eylem planının türü doğal ortamında koruma çabalarıyla paralel yürüyen doğal ortamı dışında koruma çalışmaları olduğunu kabul etmektedir. Yunusların doğal yaşam ortamını korumak için Yangtze Nehrindeki bozulma geri çevrilmelidir. Doğal ortamı dışında koruma projelerinin amacı zamanla yeterli sayıda yunus yetiştirdikten Tangtze`ye geri bırakılması dolayısıyla da doğal yaşam alanlarının da bu şekilde zaten korunmasının sağlanmasıdır.Doğal ortamı dışında koruma
Şişou Tian-e-Zhou, Hubei eyaletinde Şişou şehrinin yakınında bulunan 21 kilometre boyunda ve 2 kilometre genişliğinde bir akmazdır. Şişou yarı doğal bir koruma alanının gerektirdiklerşne saip olan minyatür bir Yangtze olarak tanımlanmıştır. 1992 yılında ulusal koruma alanı ilan edilen bölgenin yalnızca nehir yunusu için değil aynı zamanda Yangtze sırt yüzgeçsiz yunus için de kullanılması amaçlanmıştır. 1990 yılında ilk sırt yüzgeçsiz yunusların getirildiği koruma bölgesinde o zamandan beri bu yunusların hayatta kaldığı ve ürediği gözlemlenmiştir. 2005 Nisan ayında koruma alanında 26 sırt yüzgeçsiz yunus olduğu bilinmektedir. 1995 Aralık ayında akmaza getirilen dişi bir nehir tunusu 1996 yazında sel baskını sırasında ölmüştür. Her yıl olan sel baskınlarıyla başaçıkmak için Yangtze ile Şişou arasına bir bent inşa edilmiştir. Akmazın su akış yönüne göre aşağıdaki ağzına yapılan bir bent kapısı ile akmazdaki su kontrol altında tutulabilmektedir. Ancak bent kapısı yapıldıktan sonra yıllık besin transferi oluşamadığından akmazdaki suyun kalitesinin kötüleştiği bildirilmiştir. Akmazın içindeki ada da yaklaşık 6.700 kişinin yaşaması nedeniyle kısıtlı olarak balık avlanmasına izin verşlmektedir.Yakalanmış örnekler
1992 yılında Wuhan`da Hidrobiyoloji Enstitüsünde (IHB) diğer koruma çalışmalarına ek olarak, tüm tehditlerden uzak ve rahatlıkla gözlem yapılabilecek bir Çin nehir yunusu koruma dolphinaryumu inşa edildi. Bu yerde bir iç ve dış havuzlar, su filtreleme sistemi, besin depolama ve hazırlama birimi, araştırma laboratuvarı ve küçük bir müze bulunur. Aynı zamanda turizm sayesinde para kazanılarak nehir yunusu koruma adına kullanılması da amaçlanmıştır. Havuzlar çok geniş değildir (25 m.`lik yay şeklinde x 7 m genişliğinde x 3.5 m derinliğinde, 10 m çapında, 2 m derinliğinde ve 12 m çapında, 3.5 m derinliğinde) ve aynı anda çok fazla nehir yunusu bir arada bulunamaz.| + Yakalanmış Çin nehir yunusları baiji.org foundation (IHB = Hidrobiyoloji Enstitüsü, NNU = Nanjing Normal Üniversite, NFRI = Nanjing Balıkçılık Araştırma Enstitüsü) |
Ad | Süre | Yer | Cinsiyet | Bakım durumu | Yaşam süresi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Qi Qi | 12 Ocak 1980 - 14 Temmuz 2002 | IHB | E | Dışarıda ve içeride, filtre edilmemiş su | 22,5 yıl | |
| Rong Rong | 22 Nisan 1981 - 3 Şubat 1982 | IHB | E | Dışarıda filtre edilmemiş su | 228 gün | |
| Lian Lian | 31 Mart 1986 - 14 Haziran 1986 | IHB | E | Dışarıda filtre edilmemiş su | 76 gün | |
| Zhen Zhen | 31 Mart 1986 - Eylül 1988 | IHB | D | Dışarıda filtre edilmemiş su | 2.5 yıl | |
| Su Su | 3 Mart 1981 - 20 Mart 1981 | NNU | D | İçeride | 17 gün | |
| Jiang Jiang | 7 Aralık 1981 - 16 Nisan 1982 | NFRI | E | Dışarıda filtre edilmemiş su | 129 gün |
2006 araştırma seferi
Xinhua Haber Ajansı, 4 Aralık 2006 tarihinde Yangtze Nehrinde 30 araştırmacı tarafından sürdürülen altı haftalık araştırma seferinin sonunda hiçbir Çin nehir yunusunun gözlemlenemediğini bildirmiştir. Yangtze Tatlısu Yunusları Araştırma Seferinin bu olumsuz haberle sonuçlanması ilk olarak bir deniz memelisinin soyunun tükenmesine insanların neden olduğu şüphelerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur.cite web|url=http://english.hani.co.kr/arti/english_edition/e_entertainment/176223.html|başlık=Rare Yangtze dolphin may be extinct|erişimtarihi = 2006-12-05 Kötü su ve hava koşulları nedeniyle herhangi bir yunus görülmemiş de olabilir ancak bazı biliminsanları tarafından 13 Aralık 2006 tarihinde Çin nehir yunusunun soyunun kısmen tükenmiş olduğu yani türün soyunu sürdürmek için gereken sayıdan daha az bir yunus kaldığını açıklamıştır.Türün geleceği hakkında umut taşıyan World Wildlife Fund Wuhan bürosu müdürü Wang Limin "Araştırma seferi sonucunda hiç nehir yunusu görülmemesi ne türün yokolduğunu ne de soyunun kısmen tükendiğini kanıtlamaz çünkü çok kısa bir sürede çok önemli bir mesafe katedilmiştir... Ancak, oldukça endişeliyiz. Yangtze`nin koşulları oldukça kötüleşti ve geçmişte olduğunda çok daha az sırt yüzgeçsiz yunusla karşılaştık."cite web | url = http://releases.usnewswire.com/GetRelease.asp?id=77691 | başlık = Chinese River Dolphin (Baiji) Feared Extinct, Hope Remains for Finless Porpoise | yayımcı = WWF | tarih = 15 Aralık 2006 | erişimtarihi = 2006-12-15
Notlar
Linkler
commons|Lipotes vexillifer- ARKive - Çin nehir yunusu resim ve videoları ``(Lipotes vexillifer)``
- ``Lipotes vexillifer``, IUCN Kırmızı Liste girişi (İngilizce)
- Baiji Vakfı - Tatlısu Biyoçeşitliliğini Koruma için Ağ Uzmanlığı (İngilizce)
- Çin nehir yunusu üzerine Animal Info sayfası (İngilizce)
- "``Lipotes vexillifer``: Baiji ya da Çin nehir yunusu" (cetacea.org, Archive`de]) (İngilizce)
- whale-web.com (İngilizce)
- U.S. Fish & Wildlife Service Tür bilgileri (İngilizce)
- ``Lipotes vexillifer``, Çin`de yaşayan soyu tükenme tehlikesi olan ve koruma altında hayvanlar veribankası
Haberler
- BBC News "Last chance for China`s dolphin"
- BBC News "Failure in Yangtze dolphin search"
- Baiji Vakfı "Hope dies last"
- Baiji is functionally extinct
- Search for Baiji
Kaynakça
- kaynak wiki | url=http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Baiji&oldid=95351752 | tarih=19 Aralık 2006 | dil=İngilizce | madde=Baiji
