Yaş Antlaşması

Kısaca: 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı sonunda imzalanan anlaşma. Avusturya'nın savaştan çekilmesi sonucunda yalnız kalan Rusya, bir yıl sonra barış istedi. İki devlet arasında imzalanan Yaş Antlaşması ile savaş sona erdi (1792). Bu antlaşma ile Kırım'ın Rus hakimiyetine geçişi onaylanmış oldu. Buğ ve Dinyester ırmakları arasında kalan bölge ve Özi kalesi Rusya'ya bırakıldı. Dinyester ırmağı iki devlet arasında sınır kabul edildi. Karlofça Antlaşması'ndan sonra başlayan gerileme süreci, yerini dağılma ve parçalanma dönemine bıraktı. ...devamı ☟

Yaş Antlaşması
Yaş Antlaşması

Yaş Antlaşması; 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı sonunda, 10 Ocak 1792 tarihinde imzalanan Osmanlı-Rus barış antlaşmasıdır. Avusturya'nın savaştan çekilmesi sonucunda yalnız kalan Rusya, bir yıl sonra barış istedi. İki devlet arasında imzalanan Yaş Antlaşması ile savaş sona erdi (1792). Bu antlaşma ile Kırım'ın Rus hakimiyetine geçişi onaylanmış oldu. Buğ ve Dinyester ırmakları arasında kalan bölge ve Özi kalesi Rusya'ya bırakıldı. Dinyester ırmağı iki devlet arasında sınır kabul edildi. Karlofça Antlaşması'ndan sonra başlayan gerileme süreci, yerini dağılma ve parçalanma dönemine bıraktı.

Osmanlı Devleti’nin, Kırım’ı geri almak gayesiyle, 19 Ağustos 1787’de, Rusya’ya açtığı savaş, Avusturya’nın da savaşa dahil olmasıyla aleyhte gelişti. Özi, Kili, İsmail, Anapa ve Soğucak gibi kaleler, Rusların eline geçti. Neticede, İngiltere, Prusya ve İspanya’nın arabuluculuğuyla, 18 Ağustos 1791 tarihinde, Osmanlı Devleti ile Rusya arasında, sekiz aylık bir süre için Kalas Mütarekesi imzalandı. Arkasından, Kasım 1791’de, Yaş kentinde barış görüşmelerine başlandı. Yaklaşık iki buçuk ay süren uzun ve çetin müzakerelerden sonra, 10 Ocak 1792 tarihinde, Sadrazam Yusuf Paşa tarafından temsil edilen Osmanlı Devleti’yle Prens Bezborodko’nun temsil ettiği Rusya arasında Yaş Barış Antlaşması imzalandı. Tamamı on üç madde olan bu antlaşmaya göre:

  1. Küçük Kaynarca (1774), Aynalıkavak (1779), Ticaret (1783) ve 1784’te Kırım ile Taman’ın ilhakıyla Kuban Irmağı'nın hudut tayini hakkındaki antlaşmalar yine eskisi gibi kalıyordu.
  2. Turla (Dinyester) Nehri hudut kesilerek, bunun sol tarafındaki arazi, yani Aksu ile Turla arasındaki Özi (bugün Ochakov) kalesi dahil Özi Kırı (yani Özi ve Hocabey sancakları), Ruslara terk edildi. Sağ tarafındaki memleketler, yani Bender, Akkerman, Kili, İsmail ve diğer tarafta Rusların işgalindeki kale ve şehirler Osmanlılara iade ediliyordu.
  3. Boğdan Voyvodalığının borçları ve geride kalan vergileri iptal edilecek ve antlaşmadan sonraki iki yıl, her türlü vergiden muaf tutulacaktı. Af ilan edilip, isteyenler yine memleketlerine dönebileceklerdi.
  4. Tiflis Hanlığı’na, Çıldır valileri veya beyleri tarafından taarruz olmayacaktı.
  5. Kuzey Afrika’daki Garp ocakları, Rus ticaret gemilerine taarruzda bulunurlarsa, zarar tazmin edilecekti.
  6. Anapa kalesi Osmanlılara geri verildi.

Yaş Antlaşmasının imzalanmasıyla, 1787 yılında Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında başlayan, sonra da Avusturya’nın katılmasıyla genişleyen savaş fiilen ve resmen sona ermiş oldu. Bazı tarihçilere göre bu antlaşmayla beraber Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılma dönemi başlamıştır.[1]

Kaynakça

  1. ^ "Yaş Antlaşması Kısaca Özeti: Tarihi, Maddeleri (Şartları), Önemi Ve Özellikleri". Milliyet. 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020. 

Kaynak

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Yaş
2 yıl önce

olmuş bir kenttir. Osmanlı Devleti'nin 1792 yılında Rusya'yla yaptığı Yaş Antlaşması burada imzalanmıştır. Savaşta ülkeleri için canını feda eden 2A Bölüğü...

Yaş, Romanya, Yaş, Romanya, Yaş Antlaşması, Argo, Anlam ayrım
Belgrad Antlaşması
2 yıl önce

ile bu antlaşmanın eki niteliğinde bu sebeple Belgrad Antlaşması adı ile de bilinen, Niş Antlaşması imzalandı. Ayrıca bu antlaşmalar, Osmanlı İmparatorluğu'nun...

Belgrad Antlaşması, 1736, 1737, 1739, Ahmet Paşa Antlaşması, Amasya Antlaşması, Atina Antlaşması (1913), Avusturya, Ayastefanos Antlaşması, Aynalıkavak Antlaşması, Azak Denizi
II. Katerina
2 yıl önce

Ansiklopedisi, 43, 2013, s. 344. [4] Beydilli, ‘’Yaş Antlaşması’’, s. 345. [1] Kemal Beydilli, ‘’Küçük Kaynarca Antlaşması’’, TDV İslam Ansiklopedisi, 26, 2002,...

II. Katerina (Rusya), 16 Kasım, 1729, 1744, 1761, 1762, 1764, 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı, 1783, 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı, 1796
Niş Antlaşması (1739)
2 yıl önce

Niş Antlaşması, Osmanlı Devleti'nin 3 Ekim 1739 tarihinde de Rusya'yla imzalamış olduğu Belgrad Antlaşması'nın eki niteliğinde 1735-1739 Osmanlı-Rus-Avusturya...

Edirne-Segedin Antlaşması
2 yıl önce

Edirne-Segedin Antlaşması, 1444 yılında Osmanlı Devleti ve Macaristan arasında imzalanmış bir barış antlaşmasıdır. Ayrıca bu antlaşma Osmanlı Devleti'nin...

Edirne-Segedin Antlaşması, 10 Kasım, 12 Haziran, 12 Temmuz, 1444, Ahmet Paşa Antlaşması, Amasya Antlaşması, Atina Antlaşması (1913), Ayastefanos Antlaşması, Aynalıkavak Antlaşması, Baltalimanı Antlaşması
Kili
6 yıl önce

1792 yılında imzalanan Yaş Antlaşması ile Osmanlı' ya geri verildi. 1806'da yeniden Rus işgaline uğradı. Bükreş Antlaşması (1812) ile yeniden Osmanlı...

Kili, 1878, 1918, 1940, 1991, Balıkçılık, Boğdan, Gemi, II. Bayezid, Osmanlı, Paris Antlaşması (1856)
Lüksemburg pasaportu
6 yıl önce

dört yaş sahipleri için beş yıl için geçerlidir ve dört yaşından küçük çocuklar için 2 yıl için geçerlidir. Lüksemburg vatandaşları AB Antlaşması 21. Maddeye...

Bender
2 yıl önce

Kaynarca Antlaşması ile tekrar Osmanlı Devleti’ne iade edilmişse de 1788-1789’ da Ruslar tarafından tekrar ele geçirilmiştir. 1792’ de Yaş Antlaşması ile bir...