Türkiye Cumhuriyeti Diyanet İşleri Başkanlığı



Diyanet İşleri Başkanlığı, 3 Mart 1924 tarihinde 429 Sayılı Kanunla Başbakanlığa bağlı bir teşkilat olarak kurulmuştur.

Diyanet İşleri Başkanlığı, İslam Dininin inançları, ibadet ve ahlak esasları ile ilgili işleri yürütmek, Din konusunda toplumu aydınlatmak ve ibadet yerlerini yönetmekle görevlidir.

Anayasamızın 136. maddesinde; “Genel idare içinde yer alan Diyanet İşleri Başkanlığı, laiklik ilkesi doğrultusunda, bütün siyasi görüş ve düşünüşlerin dışında kalarak ve milletçe dayanışmayı ve bütünleşmeyi amaç edinerek, özel kanununda gösterilen görevleri yerine getirir.” hükmü yer almaktadır.

Örgütte Din Şurası, Merkez Disiplin Kurulu, Teftiş Kurulu, Hukuk Müşavirliği, Din İşleri Yüksek Kurulu, Dini Görevler ve Din Görevlilerini Olgunlaştırma Müdürlüğü, il ve ilçe Müftülükleri, bucak ve köy İmamlıkları, Vaizlikler, Cami görevlileri.

2008 yılı bütçesi kapsamında Diyanet İşleri Başkanlığı`na öngörülen ödeneğin 1 milyar 808 milyon 538 bin YTL olduğu açıklandı. "Bütçe`de aslan payı Hazine`nin", Mynet Haber, 03 Temmuz 2007

Diyanet İşleri Başkanları

-Rıfat Börekçi 1924-41 arası.(1861-1941)

-Şerafettin Yaltkaya 1941-47 arası.(1879-1947)

-Ahmet Hamdi Akseki 1947-51 (1887-1951)

-Eyüp Sabri Hayırlıoğlu 1951-60 (1886-1960)

-Ömer Nasuhi Bilmen 1960-61 (1882-1972)

-Hasan Hüsnü Erdem 1961-64 (1889-1974)

-Tevfik Gerçeker 1964-66 (1898-1982)

-İbrahim Bedreddin Elmalılı (17 Aralık 1965 - 25 Ekim 1966) (1903 - 5 Aralık 1994)

-Ali Rıza Hakses 1968-72 (1892-1983)

-Lütfi Doğan 1972- (1930-)

-Lütfi Doğan 1972-76 (1927-)

-Süleyman Ateş 1976-78 (1933-)

-Tayyar Altıkulaç 1978-86 (1938-)

-Mustafa Sait Yazıcıoğlu 1987-92 (1949-)

-Mehmet Nuri Yılmaz 1992-2003 (1943-)

-Ali Bardakoğlu 2003- (1952-)

Türk Devrimi ve Diyanet

Türk devrimi, Osmanlı ulemasını, ilmiyeyi tasfiye ettikten sonra, eski kurumları birer birer kaldırdı. Din işlerinin düzenlenmesi için Diyanet kuruldu.

Bilimsel açıdan devletin egemenliğinde bir devlet memurluğu olan Diyanet İşleri Başkanı bir bürokrattır, Diyanet`in fetvaları laik sistemde bağlayıcı değildir, rehber niteliğindedir. Bunun sebebi Türk devriminin ana unsurunun laiklik oluşudur. Her ne kadar Batı`da din ve devlet teşkilatları birbirinden ayrı ise, ve devlet bütçesinden din görevlilerine maaş ödenmemekteyse de, Türkiye`de Batı`daki gibi bir ruhban sınıfı, kilise, rahiplik bulunmadığından bu anlamda bir sorun oluşturmamakta, ancak kurumun Sünni-Hanefi yapısı dolayısıyla zaman zaman hem diğer din ve mezheplerce, hem tam laiklik taraftarlarınca eleştirilmektedir.

İslam`da ruhbanlık yoktu, ancak siyasi ve sosyolojik olarak ulemanın yapılanışında bir ruhbanlık eğilimi vardı ve bu güçle saltanatla yan yana idi. Cumhuriyet rejiminde ise devrimin genel felsefesi dini vicdana indirmek olduğu için Diyanet kurumu, devlet bürokrasisi içinde olmasına rağmen iktidarın dışında bir yapıdadır. Mesela Din işleri Yüksek Kurulu kararları ictihadi kararlar değildir. Başörtüsünün zaruri dini emir olduğunu söylese bile fetvanın siyasi ve hukuki bir yaptırımı yoktur, sadece yurttaşları aydınlatıcıdır. Çünkü Diyanet`in muamelat sahasında hükümler vazetmesi rejime aykırıdır. Devrimin amacı da buydu: Diyanet ibadet işlerine, devlet muamelata ilişkin yasalara bakacaktı.

Ruhbanlaşmış ilmiye sınıfı Osmanlı`nın son devirlerinde iktidara dini kılıf sağlama makamı olmuştu. Mesela İstanbul hükümeti, milli mücadeleciler için `bunlar haindir,idamları caizdir` diye fetva çıkarttırmıştı. Cumhuriyetin ilk Diyanet İşleri Başkanı olan Rıfat Börekçi ise, o zaman Ankara`da Müdafaai Hukuk`un başkanı olarak, milli mücadelenin kutsal bir savaş olduğunu, halifenin esarette olduğunu belirten fetvasını Anadolu`ya dağıtmış, İstanbul hükümetince gıyaben idama mahkum edilmişti.

Milli mücadeleden sonra TBMM`nin dünyevi ve uhrevi bütün yetkileri elinde bulundurduğu ilan edilerek, monarşiye ve hilafete son verilmiş, şeriye ve evkaf vekillikleri kaldırılmıştı, bunların bıraktığı boşluğu doldurmak üzere Diyanet kuruldu. Diyanet ruhani bir kurum olmadı.

Kaynak



Notlar



Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Diyanet TV
6 yıl önce

Diyanet TV, TRT ve Türkiye Cumhuriyeti Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından 2012'de kurulmuş bir televizyon kanalıdır. 2012 yılının ramazan ayında test...

Kur'an kursu
6 yıl önce

tür kurs düzenlenir.[kaynak belirtilmeli] Kurslar, Türkiye Cumhuriyeti Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından 07.04.2012 tarihli ve 28257 sayılı Resmî...

Müftü
3 yıl önce

mezhebine göre fetvâ verirlerdi. Günümüzde Türkiye'de, 633 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Diyanet İşleri Başkanlığı kuruluş ve görevleri hakkında kanun ve bu...

Müftü, Ahiret, Akide, Ali, Allah, Cihad, Din, Ebu Bekir, Ehli Beyt, Fıkıh, Hac
Türkiye'deki camiler listesi
3 yıl önce

Türkiye'de bulunan camiler listesidir (Alfabetik sıraya göre). Türkiye Cumhuriyeti Diyanet İşleri Başkanlığının 2016 yılı istatistik verilerine göre Türkiye'de...

Mustafa Sait Yazıcıoğlu
3 yıl önce

Bir yıla yakın bir süre Diyanet İşleri Başkanlığı merkez teşkilatında çalıştı. 1972-1977 yılları arasında Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı adına...

Mehmet Görmez
3 yıl önce

Ocak 1959, Nizip, Gaziantep) Türk ilahiyatçı, hadis profesörü, 17. Diyanet İşleri Başkanı. Mehmet Görmez, 1959 yılında Gaziantep'in Nizip ilçesinde doğdu...

Mehmet Rifat Börekçi
3 yıl önce

Diyanet İşleri Başkanı. Ankara'nın yerlisi ve müftüsü sıfatıyla, Türk Kurtuluş Savaşı'na ve Mustafa Kemal Paşa'ya önemli destekte bulunan Türkiye Cumhuriyeti'nin...

Mehmet Rifat Börekçi, 10 Ekim, 1860, 1898, 1908, 1911, 1920, 1922, 1924, 23 Aralık, 25 Kasım
Mehmet Tevfik Gerçeker
6 yıl önce

Tevfik Gerçeker (1898 - 28 Ocak 1982), Türk hukukçu ve din adamı, 7. Diyanet İşleri Başkanı. TBMM'de I., II., III., IV.,V., VI., VII. ve VIII. dönem TBMM...