Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Toxsı

Toxsı, (Tukhs)http://www.kroraina.com/hudud/index.html Hudud al-'Alam, The Regions of the World, bir Türk boyudur. Çiğil ve Yağma, ve diğer Türgiş, Toxsı boyları Orhon Türklerinden geriye kalanlar tarafından, birleşerek Karluk (Çince: 葛羅祿) birliğini kurdular, bu birliğin tahminen tarihçesi, 9. yüzyıldan beridir. S. G. Klyashtorny, T. I. Sultanov, "States And Peoples Of The Eurasian Steppe", St. Petersburg , 2004, p.117, ISBN 5-85803-255-9 Hudud ul-'alam min al-mashriq ila al-maghrib el yazmasında; " ...., Bu ülke daha güzel (nahiyati-st bisyar-ni'mattar), Çiğillerin yurdundan. Onların zenginlikleri koyun, deri, keçedir. Çadırlarda yaşarlar. Göçebe bir hayat sürerler, yaz ve kış otlakları vardır. Lazina (?) ve F.rakhiya(?) - Toxsı'lerden iki oymak, her birinin birer küçük arazisi ve iki köyleri vardır. Suyab büyük bir köy. Biglilig, büyük bir köy, Hakanın ismi "Yinal beg tegin". Urkath, iki Toxsı köylerinin arasında bir yer, çok az insanlar yaşarlar, fakat güzeldir ve yerlileri zengindir." Hudud ul-'alam min al-mashriq ila al-maghrib - Tr. and expl. by V. Minorsky Kaşgarlı Mahmut'dan Türklerden Yağma, Toxsı ve Çiğil'lerden bir bölüğün İla (İli) nehrine indiğini öğreniyoruz.Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-160-405-2, Cilt I, sayfa 92. Ayrıca, "تخسى Toxsı": Kuyas'ta bulunan bir Türk boyunun adı. "Toxsı Çiğil" dahi denirAtalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-160-405-2, Cilt I, sayfa 423.. Kaşgarlı Mahmut, Yağma, Toxsı (Tukhs), Kıpçak, Yabaku, Tatar, Kay (Kayı), Çomul ve Oğuz'lar, biribirlerine uygun olarak, (Ø° Dhāl; dh) harfini her zaman (Ù‰†Ž†Ž Yā; y) ye çevirirler ve hiçbir zaman (Ø°†Ž) li söylemezler. "Kayınağacı"na bunlardan başkası "kadhıng", bunlar "kayınğ" derler.Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-160-405-2, Cilt I, sayfa 32. Kaşgarlı Mahmut, Türk Dili'nin en eski ve değerli sözlüklerinden Divan-ı Lügati't-Türk'te; "Rum ülkesine en yakın olan boy Beçenek'dir; sonra Kıpçak, Oğuz, Yemek, Başgırt, Basmıl, Kay (Kayı), Yabaku, Tatar, Kırkız (Kırgız) gelir. Kırgızlar Çin ülkesine yakındırlar.".Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-160-405-2, Cilt I, sayfa 28 Ayrıca "Çomul boyunun kendilerinden bulunduğu çöl halkı ayrı bir dile sahiptir, Türkçeyi iyi bilirler. Kay, Yabaku, Tatar, Basmıl boyları da böyledir. Her boyun ayrı bir ağzı vardır; bununla beraber Türkçeyi de iyi konuşurlar. Kırgız, Kıpçak, Oğuz, Toxsı (Tukhs), Yağma, Çiğil, Uğrak, Çaruk boylarının öztürkçe olarak yalnız bir dilleri vardır. Yemeklerle Başgırtların dilleri bunlara yakındır. .... Dillerin en yeğnisi Oğuzların, en doğrusu da Toxsı ile Yağmaların dilidir."Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-160-405-2, Cilt I, sayfa 30 şeklinde tanımlanmıştır. Notlar
Kaynaklar * Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-160-405-2 * Hudud ul-'alam min al-mashriq ila al-maghrib

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Kuyas
7 yıl önce

göçebe Çiğillerin (keza Toxsı) oturduğu, Barsgan'nın ötesinde bir kasabadır. “تخسى Toxsı”: Kuyas'ta bulunan bir Türk boyunun adı. ”Toxsı Çiğil” dahi denir....
Yağma
3 yıl önce

yapılma yurt, keçe kulübe") kalırlar. Kâşgarlı Mahmud'dan Türklerden Yağma, Toxsı ve Çiğil'lerden bir bölüğün İla(İli) nehrine indiğini öğreniyoruz.. 10....
Kayas
7 yıl önce

Kayas, Divân-ı Lügati't-Türk'te; " قياس Kayas" "Toxsı, Çiğil ülkelerinde bir takım şehirlerin adı. üç kale bu adla anılır. Birincisi "سبلق قياس Saplığ...
Çomul
7 yıl önce

boyların hepsi Rum ülkesi yanından doğuya doğru şöylece uzanır, gider: "Çiğil, Toxsı, Yağma, Oğrak, Çaruk, Çomul, Uygur, Tenğut, Xıtay". Kitay ülkesi "Çin"dir...
Basmil
3 yıl önce

vardır; bununla beraber Türkçeyi de iyi konuşurlar. Kırgız, Kıpçak, Oğuz, Toxsı (Tukhs), Yağma, Çiğil, Uğrak, Çaruk boylarının öztürkçe olarak yalnız bir...
Yabaku
3 yıl önce

boylarından biridir. Kâşgarlı Mahmud, Divân-ı Lügati't-Türk'te; "Yağma, Toxsı (Tukhs), Kıpçak, Yabaku, Tatar, Kay (Kayı), Çomul ve Oğuz'lar, biribirlerine...
Çiğil
3 yıl önce

(arïg dïntar "saf rahip" gibi) özdeştir.. Çiğil ve Yağma, ve diğer Türgiş, Toxsı (Tukhs) boyları Orhon Türklerinden geriye kalanlar tarafından, birleşerek...
Hudûd el-âlem
3 yıl önce

Dokuz-Oğuz ve Tatar, 13. Yağma, 14. Kırgız, 15. Karluk, 16. Çiğil, 17. Tukhs (Toxsı), 18. Kimek (Yemek), 19. Oğuz, 20. Peçeneklerin ülkesi, 21. Kıpçakların...