Tepedelenli Ali Paşa

Kısaca: Tepedelenli Ali Paşa (1744–24 Ocak 1822), Osmanlı Devletine isyan etmiş olan Yanya valisidir. ...devamı ☟

Tepedelenli Ali Paşa
Tepedelenli Ali Paşa

Tepedelenli Ali Paşa (1744–24 Ocak 1822) Osmanlı valilerinden, Osmanlı Devletine isyan etmiş olan Yanya valisidir. 1744 yılında Yanya’da doğdu. Dedeleri Arnavutluk’ta muhtelif vazifelerde tanınmış olup, babası Tepedelen mütesellimi Veli Paşadır. Küçük yaşta babası öldüğünden gençliği mücadelelerle geçti. Kurd Ahmed ve Kaplan Paşalara hizmet edip, himayelerine girdi. Kaplan Paşaya damat oldu. Yanya, Delvina ve Tırhala mutasarrıflıklarıyla Derbentler-Başbuğluğu gibi vazifelerde kendini tanıttı. Oğulları Muhtar, Veli Veliyüddin ve Salih Paşalar, çeşitli vazifelerle Kuzey Arnavutluk’la Yunanistan’a hakim olunca buralar Tepedelenli ailesinin malikanesi haline geldi.

Osmanlı-Rusya-Avusturya Savaşında 1787’de Avusturya cephesinde Pançova Harekatına katıldı. Sırbistan’da çıkan isyanı bastırmada hizmetleri oldu. Rus cephesinde de savaştı. Rütbesi 1795’te mirmiranlığa yükseldi. Yanya bölgesindeki yerli halkın çıkardığı isyanların bastırılmasında, Napolyon’un Mısır’a saldırısı sırasında Fransızlarla yaptıkları mücadelelerde zaferler kazandı. 1798’de Preveze yakınında Fransızları bozguna uğratınca kendisine Sultan Üçüncü Selim tarafından vezirlik verildi. Rumeli valisi olarak dağlı eşkıyanın cezalandırılması için bir sene kadar bu vazifede bulundu. On dokuzuncu yüzyılın başında Osmanlı Devletiyle İngiltere, Fransa ve Rusya arasındaki siyasi olaylardan da istifade ederek Makedonya bölgesinin en güçlü adamı haline geldi. Bu bölgenin tanınmış valilerinden İbrahim Paşayı hileyle getirterek, ölünceye kadar Yanya’da hapsetti. Oğlunu yerine göndererek Arnavutluk’un Toskalık bölgesinde hakimiyet kurdurdu.

Ali Paşanın Arnavutluk’ta ve hakim olduğu yerlerdeki tutumu, hadiseleri istismar etmesi, onu devlet içinde devlet gibi hareket ettiriyordu. Mora ahalisinin ve Rumların ayaklanarak devletin başına yeni bir gaile açılmasını istemeyen Sultan Mahmud Han, Tepedelenli Ali Paşanın yaşlı olmasını düşünerek üzerine gitmiyordu.

Ancak, İngilizlerle gizli muhaberelerde bulunan Nişancı Halet Efendinin çevirdiği entrikalar üzerine, Ali Paşa ve oğulları memuriyetlerinin bir kısmından azledildiler. Fakat dinlemedikleri için, üzerlerine karadan ve denizden kuvvet gönderildi. Yanya kalesinde bir sene 4 ay 25 gün muhasaradan sonra, serasker Hurşid Paşanın, hayatına dokunulmayacağına dair teminat vermesi üzerine Ali Paşa, Yanya Gölündeki Pandeleimon Manastırına çekildi. Hurşid Paşanın yazılı bildirisini kabul etmeyen, kindar Halet Efendi, idam fermanını birkaç kişiyle gönderdi. Bunun üzerine kendisini müdafaa eden Tepedelenli, kurşunla vurularak öldürüldü (1822). Tepedelenli Ali Paşanın ölümüyle Rumlar, üzerlerindeki en büyük tehlike ve baskıdan kurtulmuş oldular. Etniki Eterya da bunu fırsat bilerek isyanın başlama zamanının geldiğine kanaat getirip harekete geçti. Böylece Eflak-Boğdan ve Mora’da yıllarca sürecek olan Rum isyanı başlamış oldu.

İlgili başlıklar

  • Türk Devlet ve Siyaset Adamları
  • Sadrazamlar
  • Müslüman Türk devletleri
  • Bu konuda henüz görüş yok.
    Görüş/mesaj gerekli.
    Markdown kullanılabilir.

    Tepedelenli Ali Paşa Resimleri

    Hurşid Ahmed Paşa
    3 yıl önce

    Ahmet Paşa Tepedelenli Ali Paşa'yı tenkil etmek için gönderilen ordunun serdarı tayin edip bu orduyu Yanya üzerine gönderdi. Hurşid Ahmet Paşa ordusuyla...

    Hurşid Ahmed Paşa, Hurşid Ahmed Paşa
    Ali Paşa
    3 yıl önce

    Ali Paşa Silahdar Damat Ali Paşa Silahdar Bıyıklı Ali Paşa Moldovancı Ali Paşa Hazinedar Şahin Ali Paşa Çarhacı Ali Paşa Serezli Ali Paşa Tepedelenli...

    Ali Paşa, Ali Paşa
    Ispartalı Seyyid Ali Paşa
    6 yıl önce

    1820'de Burdurlu Derviş Mehmed Paşa'nın sadrazamlıktan azledilmesi ile sadrazamlık görevine getirildi. Tepedelenli Ali Paşa isyanı ve Filiki Eterya isyanı...

    Kaşıkçı Elması
    3 yıl önce

    o sırada Fransa'da bulunan Tepedelenli Ali Paşa'nın bir adamı satın alır ve elması Paşa'ya getirir. Tepedelenli Ali Paşa, II. Mahmut zamanında devlete...

    Elmas, Pırlanta, Topkapı Sarayı, Osmanlı Devleti
    Nasuhzade Ali Paşa
    3 yıl önce

    oğullarıyla birlikte bağımsız bir devlet kurma aşamasına gelmiş olan Tepedelenli Ali Paşa'nın Yanya Valiliği görevinden azledildikten sonra başlattığı isyan...

    Hacı Salih Paşa
    6 yıl önce

    Hacı Salih Paşa veya İzmirli Salih Paşa (d. ?, İzmir - ö. Aralık 1828, Adana), II. Mahmud saltanatında, Benderli Ali Paşa'nın azlinden sonra, 30 Nisan...

    Hacı Salih Paşa, 10 Nisan, 1821, 1822, 30 Nisan, Alemdar Mustafa Paşa, Benderli Ali Paşa, Benderli Mehmed Selim Sırrı Paşa, Bostancıbaşı Deli Abdullah Paşa, Bostancıbaşı Hafız İsmail Paşa, Burdurlu Derviş Mehmed Paşa
    Reşid Mehmed Paşa
    3 yıl önce

    ardından Tulca muhafızı, Anadolu vali vekili yapıldı. 1821'de Tepedelenli Ali Paşa ve oğlu Mehmed Paşa üzerine Yanya'ya gönderildi. Sonra da Mora ayaklanmasını...

    Reşid Mehmed Paşa, 1829, 1833, 18 Şubat, 28 Ocak, Alemdar Mustafa Paşa, Benderli Ali Paşa, Benderli Mehmed Selim Sırrı Paşa, Bostancıbaşı Deli Abdullah Paşa, Bostancıbaşı Hafız İsmail Paşa, Burdurlu Derviş Mehmed Paşa
    Dramalı Mahmut Paşa
    6 yıl önce

    ordularını hazırlayarak Hurşit Paşa ile beraber, Tepedelenli Ali Paşa İsyanı'nı bastırmakla görevlendirilmiştir. Hurşit Paşa'nın gözden düşüp intihar etmesinden...