Sosyalist Parti (Fransa)

} Sosyalist Parti, (Fransızca: Parti Socialiste, PS), Fransa'nın en büyük sol görüşlü siyasi partisi, 1969'da İşçi Enternasyonali Fransa Bölümü'nün (SFIO - Section Française de l'Internationale Ouvrií¨re) Sosyalist Parti adını almasıyla kuruldu. 1969'da SFIO resmen Sosyalist Parti adını aldı. Parti 1970'lerde, 1930'ların Halk Cephesi'nde olduğu gibi sol kanatla ittifak stratejisini benimsedi ve 1972'de Fransız Komünist Partisi ve Sol Radikal Partiyle ortak bir program hazırladı. Bu ittifak sık sık dağılma tehlikesi geçirdiyse de, sol kanadın 1981 seçimlerinden zaferle çıkmasını sağladı. Mayıs 1981'de PS lideri François Mitterand cumhurbaşkanlığını kazandı. Hükümet 1982'de ülkenin en büyük bankalarından, ülkedeki toplam mevduatın yaklaşık yüzde 95'ini elinde tutan 36'sını ve çelik, elektrikli aletler, uçak ve öbür temel alanlardaki 12 büyük sanayi grubunu kamulaştırdı. Öbür işkollarında da kademeli bir denetim sistemi oluşturdu. PS 1986 seçimlerinde yenilgiye uğradıysa da Mitterand cumhurbaşkanlığını sürdürdü. Mitterand'ın 1988'de de cumhurbaşkanlığı seçimini kazanmasından sonra yapılan seçimlerde oyların yüzde 45,3'ünü alan Sosyalist Parti merkezcilerin de katıldığı bir koalisyon hükümetiyle yeniden iktidara geldi. PS bu iktidar dönemide büyüme, istihdam ve adil eglir dağılımı gib geleneksel hedeflerinden gitgide uzaklaşarak ekonomide kemerleri sıkmaya dayalı bir politika izledi. Bu politikanın doğurduğu yaygın hoşnutsuzluk bir dizi mali skandalın etkisiyle birleşince, Sosyalist Parti'nin seçmen desteği hızla azalmaya başladı. 1989'daki yerel seçimlerde oy oranı yüzde 30'a düştü. Mart 1990'daki parti kongresi, PS başkanı Laurent Fabius, eski başkan Lionel Jospin ve Başbakan Michel Rocard arasında sonuçsuz bir çatışmaya sahne oldu.Mayıs 1991'de Rocard'ın çekilmesi üzerine, Mitterand'ın kişisel desteğine sahip Edith Cresson Fransa'nın ilk kadın başbakanı olarak göreve başladı. Ama Mart 1992'deki bölgesel seçimlerde Sosyalist Parti oyları yüzde 18,3'e düşünce nisanda Cresson'un yerine gene Mitterand'ın yakın çalışma arkadaşlarından Pierre Bíéríégovoy aldı. Mart 1993'teki genel seçimlerde PS büyük bir hezimete uğradı. Seçimlerin birinci turunda oyların yüzde 17,6'sını alarak, 577 sandalyeli Ulusal Meclis'e ancak 54 milletvekili sokabildi. Bu sonuçlardan sonra Fabius parti liderliğinden uzaklaştırıldı, Rocard'ın başkanlığındaki geçici bir yönetim kurulu oluşturuldu.Bu büyük sarsıntı sırasında, bir rüşvet iddiasına hedef olmuş Bíéríégovoy'nın 1 Mayıs 1993'te intihar etmesi de Sosyalist Parti için ağır bir darbe oldu.1995 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Lionel Jospin, partinin adayı olarak katıldığı seçimlerde, Jacques Chirac'a karşı yenilgiye uğradı. Sosyalist Parti, 1997'deki genel seçimlerde Komünistler, Yeşiller, Yurttaş ve Cumhuriyet Hareketi ve Sol Radikallerle ittifaka girdi.İttifak ikinci turda oyların 47,79'unu aldı. Lionel Jospin başbakan olurken, Fransa tarihinde üçüncü kez cumhurbaşkanı (Jacques Chirac) ile hükümet arasında cohabitation-icraat paylaşımı'na- gidildi. Geleneksel sosyalist politikaları uygulamaya çalışan Jospin hükümeti, haftalık çalışma süresini 35 saate indirdi.Bununla beraber özelleştime politikalarında istenen sağlanamadı. 2000 yılında içişleri bakanlığını yürüten ve aynı zamanda Yurttaş ve Cumhuriyet Hareketi'nin başkanı olan Jean-Pierre Cheví¨nement'ın Jospin'in Korsikalı ayrılıkçılar hakkındaki uzlaştırıcı politikaları nedeniyle istifa etmesi, hükümetin çökmesine neden oldu. 2002'deki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Sosyalist Parti'nin adayı Lionel Jospin'in, ilk turda 16,18 oy oranıyla radikal sağcı Ulusal Cephe'nin lideri Jean-Marie Le Pen'in ardından üçüncü olması Fransa ve Avrupa'da şok etkisi yarattı. Lionel Jospin siyasetten çekildiğini açıklarken, Sosyalist Parti de destekçilerine ikinci turda Le Pen'e karşı Chirac'ı desteklemeleri için çağrıda bulundu. Tüm bunlara karşı Sosyalist Parti 2004'teki yerel seçimlerde büyük bir geri dönüş yaptı. Sosyalist Parti'nin içinde olduğu Sol blok ikinci turda iktidardaki Ulusal Birlik Partisi (UMP) ile UDF'nin oluşturduğu sağ listeler karşısında oyların yarısını alarak 22 metropol bölgeden 20'sini kazandı. 29 Mayıs 2005'te Fransa'da yapılan Avrupa Birliği Anayasası'nın oylaması öncesinde Sosyalist Parti'nin bazı önemli kişilikleri anayasanın reddedilmesi yönünde kampanya sürdürdüler. Bunlardan biri olan Laurent Fabius referandumun reddedilmesinden sonra partideki görevinden uzaklaştırıldı. Kasım 2006'da yapılan önseçimlerde Síégolí¨ne Royal Sosyalist Parti'nin cumhurbaşkanlığı adayı oldu. Mayıs 2007'de yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunda Nicolas Sarkozy karşısında yüzde 46.94 oranında oyalarak seçimi kaybetti.

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.