Tasarım ve Tarihçe
Single Ended Amplifikatör, çok özel ve belki de en eski amplifikatör tasarımıdır. Bu tarz yapı özellikle lamba kullanan amplifikatörler için geçerlidir. Tek bir güç katı lambası kullanılarak ses sinyalinin hem negatif hemde pozitif yönünün bu lamba ile güçlendirilmesi prensibine dayanır. Ortaya çıkışları 1930`lara dayanır. Özellikle Bell Laboratuarlarının 1920`lerden itibaren yaptığı çalışmalar sonucunda gelişmeye başlayan triyod lambalar 1930`larda seri üretime ve yaygın kullanıma kavuştu. Özellikle Amerika`da çok yaygın olarak kullanılmaktaydı. Fakat özellikle 2. Dünya Savaşı sonunda ve 1950`lerde Amerika`da unutulmaya başlandı. Tam aynı dönemde özellikle Japonya`da savaş sonrası yeni bir şey bulunamadığından, müzik sistemleri ile uğraşanlar eski ekipmanları kullanmak zorunda kaldılar ve Japonya`da single ended tasarımları gelişmeye başladı. Zaten Single Ended Amplifikatör hareketi aslında Japonya kaynaklı bir hareket olarak bilinir. Bu tarz amplifikatörlerin en önemli parçası triyod güç lambalarıdır. Oldukça düşük çıkış güçleri olması ile bilinirler. Hala birçok firma tarafından üretimi yapılmakta ve sıklıkla kullanılmaktadır. En bilinenleri 2A3, 300B ve 845 tipi lambalardır. Her birinin farklı özellikleri, ses yapıları ve güçleri vardır. İçlerinde en kuvvetlileri olan 845 lambasının maksimum gücü 30 watt civarındadır.Tasarımı, kaynaktan (CD çalar, pikap gibi) gelen ses sinyallerinin bahsi geçen lambalara ulaşması ile tüm ses sinyali aralığının tek bir lamba ile yükseltilmesi amaçtır. Bu sayede en doğal sesin oluştuğu varsayılır. Yapısının basitliği nedeni ile, ses sinyaline en az etki ettiği söylenebilir.
Yapıdan Kaynaklanan Sorunlar
- Seste yüksek harmonik bozulmalara yol açmaları. Bu konuda 2 farklı görüş bulunmakla beraber bir ortak nokta bulunabilmiş değildir. Single Ended Amplifikatör tasarımcıları bu durumu asla bir gürültü olarak adlandırmazlar. Tasarımın doğasında gelen bir teorik sorundur.
- Düşük çıkış güçleri. Özellikle 2A3 gibi lambalar kullanıldığında elde edilebilen maksimum ses gücü 4 watt civarındadır. Bu tarz amplifikatörlerle desibel kazancı yüksek özel hoparlörler kullanılmalıdır. Zaten Horn Hoparlörlerin tekrar yaygınlaşmaya başlamasının da en önemli sebebi budur. Sistem maliyeti açısından çok büyük artışa sebep olan bir faktördür.
- Transformatör yapısı. Amaç en basit şekilde sarılmış bir transformatör kullanımıdır. Fakat güç ihtiyacı yükseldikçe transformatörün yapısı büyümekte ve üretimi neredeyse imkansızlaşmaktadır. Bugün için çok az firma tarafından özel olarak elde hazırlanabilmektedir.