Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Seyyid Ziyaeddin Tabatabai

Kısaca: Seyyid Ziyaeddin Tabatabai, (Farsça: سیدضیاءالدین طباطبائی) (d. 1888 - ö. 29 Ağustos 1969, Tahran, İran), önderliğini yaptığı hükümet darbesinden (1921) sonra kısa süre başbakan olan İranlı devlet adamı. ...devamı ☟

Seyyid Ziyaeddin Tabatabai, (Farsça: سیدضیاءالدین طباطبائی) (d. 1888 - ö. 29 Ağustos 1969, Tahran, İran), önderliğini yaptığı hükümet darbesinden (1921) sonra kısa süre başbakan olan İranlı devlet adamı. Şiraz'da dünyaya geldi. İran Anayasa Devrimi'ni destekledi. İran I. Dünya Savaşı boyunca meclis içinde denetimi ele geçiren soylular arasındaki İngiliz ve Alman yanlısı grupların çekişmelerine sahne oldu. Tabatabai, savaş sırasında İngiliz yanlısı Rad gazetesinin yayın yönetmeni olarak adını duyurdu. 1919'da Bakü'de, Bolşeviklere karşı mücadele eden Menşeviklerle bir ticaret anlaşması yapmak için görüşmelerde bulunan yarı resmi bir diplomatik heyete başkanlık etti. İran'a dönüşünde Encümen-i Fulad (Çelik Komite) adlı gizli bir milliyetçi örgüte katılarak komünizm karşıtı siyaset adamları arasında, yönetime karşı bir ittifak oluşturdu. İran'daki ekonomik çöküş ve kıtlık çatışmaları daha da artırdı. 1919'da İngilizlerin mali ve askeri yardım önerisini geri çeviren meclis, ülkedeki İngiliz danışmanları da sınır dışı etti. Bunu izleyen karışıklık döneminde ordunun ağırlığı artmaya başladı. 1921'de İran Kazak Tugayı subaylarından Rıza Han (1924'ten sonra İran şahı Rıza Şah Pehlevi), Seyyid Ziyaeddin Tabatabai'nin de önemli rol oynadığı bir darbeyle ordunun başına geçti. Tabatabai, gerçekleştirilmesine önderlik ettiği 21/22 Şubat 1921'deki hükümet darbesinin ardından başbakanlığı üstlendi. Ama çok geçmeden darbenin askeri lideri Albay Rıza Han'la anlaşmazlığa düştü ve mayısta sürgüne gönderildi. Sonraki 20 yıl boyunca Filistin'de sürgünde yaşayan Tabatabai, Rıza Şah Pehlevi'nin Eylül 1941'de tahttan çekilmesi üzerine İran'a döndü. 1942'de meclise seçildi, ertesi yıl İngiliz yanlısı ve komünizm karşıtı bir siyasal parti olan Ulusal İrade'yi kurdu. Parti, Tabatabai'nin siyasal önemini yitirdiği 1951'e değin etkinliklerini sürdürdü. Kaynaklar * Encyclopædia Britannica

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.