Sarıbıçaklar ya da Sarıbıçak Kızılderilileri (TlınçoncaT’satsąot’ınę, ), Kanadanın Kuzeybatı Toprakları'nda yaşayan, avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, anasoylu, animist ya da şamanistSubarktik yerlisiKızılderili halkı. Etnik olarak ana çekirdek kabilesi Tlınçon (Dogrib) ve iki küçük kabilesi de Denesuline (Chipewyan) olan kabile birliğidir ve en yakın akrabaları birlikte Kuzey Atabaskları içinde Doğu Atabaskları (ya da Deneler) grubunu oluşturan Denetalar ile Sahtulardır. Ana kabilesi Tlınçoncanın Sarıbıçak Tlınçoncası (Yellowknife dialect of Tłı̨chǫ) denen lehçesini konuşurken, daha ufak olan diğer iki kabile Denesulinece konuşurlar. Diğer Kanada Kızılderilileri gibi Sarıbıçaklar da yasal olarak Kızılderili rezervi adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar. İngilizce adları Yellowknife yerleşimine ve Yellowknife Nehri'ne verilmiştir. Adlandırma Sarı-bıçak < Yellow-knives[1]Yellow-knife[2] adı İngilizcedeki en yaygın tarihi adlarıdır ve bu ad yerlilerin kendilerine verdikleri T’satsąot’ınę («metal or copper people» < Tlınçoncasatsǫ̀ «metal, iron, copper») adının kısmi çevirisidir. Bu yerlice ad tarihi kaynaklarda Täl-soté-e-nä, T'altsan ottiné, Thatsan-o'tinne, Tran-tsa ottinè, Tantsan-hoot-dinneh, Tantsa-ut'dinnè, T'attsan-ottinè, Tansawhot-dinneh, Tantsa-whoots, Tantsawhot-dinneh, Tauts-wot-dinni imlalarıyla da tespit edilmiştir. Bıçaklarını ve kap kacaklarını doğal bakır metalinden yapmalarından dolayı bu adı almıştır ve ticari/coğrafi olarak Bakır İnuitleri'nin güney komşularıdır. İngilizcede Kızıl-bıçak (Red-knives ve Franklin, Red-knife Indians) adı da tarihi kaynaklarda geçer. Ayrıca Bakır Kızılderilileri (Copper Indians[3]) adı da kullanılmıştır. Fransızcada da benzer biçimde Dènè Couteaux-Jaunes («Sarı bıçak Deneleri»), Gens de Cuivres («bakır insanları»), Indiens Cuivres («Bakır Kızılderilileri») adları kaydedilmiştir. ve doğuda Thelon Nehri (ya da Akilinik) yörelerinde yaşıyorlardı. Bölgedeki büyük nehirleri ve geleneksel karayollarını kullanarak ticaret ve seyahat için Hudson Körfezi gibi uzak doğularında bulunan yerlere de giderlerdi. Sarıbıçaklarla ilk karşılaşan Avrupalı 1769-72 yıllarında yöreyi dolaşan Samuel Hearne'dir ve karşılaştığı yeni yerlileri Copper Indians (Bakır Kızılderilileri) adıyla kaydetmiştir. Daha sonraki Avrupalı gezgin ve kaşiflerce farklı yerlerde rastlanan Sarıbıçaklar 1800 ve 1900 lü yıllarda bölgedeki en büyük ve en güçlü Kızılderili kabilesiydi. Avrupalılar tarafından ilk kez Samuel Hearne (1769-72) ile karşılaşan Sarıbıçaklar daha sonra Mackenzie (1786), Franklin (1819-22, 1825-27, 1845-48), Back (1933-35), Dease ve Simpson (1837-39) ve son olarak da Richardson ile Rae (1847-49) tarafından ziyaret edilmişlerdir ve Akaitcho Territory Government üst yapılanmasına dahildir. * Yellowknives Dene First Nation (önceleri Yellowknife B Band, kendilerince: Weledeh Yellowknives Dene («Inconnu River People» < Wèlehdeh «Inconnu River/Coney River» < wèleh «Stenodus leucichthys balığı / inconnu, coney» + deh «ırmak / river» ), soyları Tlınçonların Wuledehot'in adlı regional bandına dayanır, rezerv: Dettah Settlement, Ndilo Settlement, Yellowknife Settlement, nüfus: 1.408, the Dettah-Ndilo-Tłįchǫ Yatıì dialect spoken in the communities of Dettah and N'Dilo developed from intermarriage between Yellowknives and Tłįchǫ peoples) ** Dettah Yellowknives Dene First Nation (Dettah or Detah - “Burnt Point”, a traditional Dene fishing camp, is located on the Northern shore of Great Slave Lake, just outside the capital of Yellowknife, in the North Slave Region of the Northwest Territories, Canada, it is a 6.5km drive from that town by ice road in winter or a 27km drive on an all-season road) ** N'Dilo Yellowknives Dene First Nation (N'Dilo or Ndilo (pronounced "Dee-low") is located at the North end of Latham Island in Yellowknife. It lies within the Akaitcho Territory, Northwest Territories, most populous community of the Yellowknives Dene First Nation) * Deninu K'ue First Nation (Deninu Kue «moose island». It is a "settlement corporation" in the South Slave Region of the Northwest Territories, Canada. The community is situated at the mouth of the Slave River, on the shore of Great Slave Lake), Deninu K'ue or Dene Nu Kwen are/were called all Chipewyan (Denesuline) and Yellowknives, which came to Fort Resolution for trading their furs, rezerv: Fort Resolution Settlement, nüfus: 843) * Lutsel K'e Dene First Nation (Lutselk'e ya da Lutsel K'e «place of the Lutsel", a type of small fish», is a "designated authority" in the South Slave Region of the Northwest Territories, Canada. The community is located on the south shore near the eastern end of Great Slave Lake and until 1 July 1992, it was known as Snowdrift, therefore the First Nation was formerly known as Snowdrift Band, most northerly Chipewyan First Nation, once nomadic caribou hunters, some Chipewyan and Yellowknives settled down permanently after the establishment of trading post in 1925 by the Hudson Bay Company near today's Lutsel K'e, 1954 they moved to the community of Lutsel K'e, main languages in the community are Chipewyan and English, rezerv: Snowdrift Settlement, nüfus: 725) Din Günümüzde Katolik olan Sarıbıçaklara Hristiyanlığı tanıtanlan oblat misyonerleridir ve bunların iki misyonu da Büyük Esir Gölü'nün kuzey kıyılarındadır. Bibliyografya * Canada. Yellowknives Dene First Nations Treaty & Entitlement: Important Times for Yellowknives About Treaty. --. N.W.T.: Govt. of the N.W.T., 1993. * Canada. Yellowknife 1993: Aboriginal Peoples in the Capital of the NWT : Final Report. --. N.W.T.: Govt. of the N.W.T., 1993. * Fumoleau, René. Denendeh: A Dene Celebration. Yellowknife, Denendeh, N.W.T.: Dene Nation, 1984. ISBN 0-9691841-0-7 * Northwest Territories. Dene Kede = Dene Zhatie = Dene Náoweré Dahk'é : Education, a Dene Perspective. Yellowknife, N.W.T.: Education, Culture and Employment, Education Development Branch, 1993. * Yellowknives Dene First Nation Elders Advisory Council. Weledeh Yellowknives Dene: A Traditional Knowledge Study of Ek'ati. Territories: Yellowknives Dene First Nation, 1997. Dış bağlantılar * Weledeh Yellowknives Dene - A History
