Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Ozon Tabakası

Kısaca: Çeşitli amaçlar için üretilen kloroflorokarbonlar (CFC) ozon tabakasını inceltmekte, bunun sonucunda çevre ve insan sağlığı olumsuz etkilenmektedir. ...devamı ☟

ozon tabakası
Ozon Tabakası

Ozon tabakasının yaklaşık 420 milyon yıl önce oluştuğu sanılmaktadır.Ozon deliği önce güney kutbunda sonra kuzey kutbunda bulunmuştur. Ozon tabakasının bulunması ile pek çok araştırmacı labaratuvar şartlarında ozon gazı üzerinde bozucu etki yapan kloroflorokarbon gazı hakkında deneysel bulgular elde ettiler. Klor atomları ozon molekülünü parçalayarak yok olmasına sebep olmaktaydı. Her bir klor atomunun yaklaşık 100.000 ozon molekülünün parçalanmasına neden olabileceği düşünülürse bu bileşimin etkileri daha iyi anlaşılır.

Çeşitli amaçlar için üretilen kloroflorokarbonlar (CFC) ozon tabakasını inceltmekte, bunun sonucunda çevre ve insan sağlığı olumsuz etkilenmektedir.

Ozon molekülleri atmosferde bulundukları yere göre farklı karakteristik özellikler gösterirler. Stratosfer tabakasındaki ozon canlılar için yararlı olup, buna karşılık dünya yüzeyine yakın atmosfer tabakasında (troposferde) bulunan %10 oranındaki ozonun yıkıcı etkisi bulunmaktadır.

Atmosferdeki diğer moleküllerle reaksiyona giren ozonun, bitki ve hayvanların canlı dokularına çeşitli zararları bulunmaktadır. Atmosferdeki ozonun yaklaşık %90'ı yeryüzünden itibaren 10-40 km. arası yükseklikte ve stratosfer tabakasında bulunur. Bu bölgedeki ozonun özelliği; tüm canlı varlıkları, doğal kaynakları ve tarımsal ürünleri olumsuz yönde etkileyen ultraviole (UV) ışınlarını absorbe etmesidir. Ozon yoğunluğunun ultraviole ışınlarını tutma görevini yapamayacak kadar azalması, "ozon tabakasının delinmesi" olarak adlandırılmaktadır. Ozon tabakasının incelmesi sonucunda; UV-b radyasyonu artmakta ve insanların bağışıklık sistemleri zarar görmekte, görme bozukluğuna ve deri kanserine yol açmaktadır.

Ozon tabakasının incelmesine sebep olan ve kloroflorokarbon ihtiva eden maddelerin başında klor türevleri, plastik köpükler (strafor), spreyler, aerasoller ve yangın söndürücüler gelmektedir.

Ozon Tabakası'nın Kalınlığı

Ozon tabakasının kalınlığı, normal atmosfer basınç ve sıcaklığına indirgenerek hesaplandığında 0.3 cm = 3 mm = 300 Dobson birimi (Dobson Unit) olarak bulunmuştur. 300 DU = 8.07 x 1022 molekül/m2 veya 6.42 x 10-3 kg/m2’ye eşittir.

Ozon (O3) Gazı

Ozon gazı, Yer yüzeyi yakınlarında zehirli bir kirleticidir; üç tane oksijen atomunun birleşmesinden oluşur ve stratosfer tabakasında yaşamsal önem taşır. Atmosferi oluşturan azot (%78), oksijen (%21) ve karbondioksit vb. gibi temel gazlara göre oldukça düşük oranda bulunan ozon, hem iklimi etkilemekte hem de yer yüzeyindeki canlıların korunmasında önemli rol oynamaktadır. Ozon özellikle, oksijenle birlikte güneşten gelen ultraviyole ışınlarının büyük kısmını stratosfer tabakası içerisinde emmekte ve bu ışınların yer yüzeyine kadar ulaşmasını önleyerek yakıcı etkisini de yok etmektedir. Gökyüzünün mavi renkte görünmesi bu gaz sayesinde olmaktadır. Sıvı halde lacivert renge dönüşen ozon gazı, dünyayı güneşten gelen morötesi radyasyona karşı korumaktadır. Ancak bu gaz aynı zamanda canlılar için çok tehlikelidir. Maruz kalındığında gözleri, burnu ve boğazı tahriş ederek solunum sistemini tahrip eder. Çok az insan ozonun ne kadar öldürücü olduğunun farkındadır. Bir gramın iki yüzde biri miktarda ozon almak öldürücü olabilir. Bir saç spreyi kutusuna saf ozon konduğu düşünülecek olursa, bu kutunun tam 14.000 kişiyi öldürebileceği söylenmektedir...

Ayrıca bakınız

Ozon Tabakasının incelmesi

ozon tabakası

Türkçe ozon tabakası kelimelerinin İngilizce karşılığı.
ozone layer

ozon tabakası

yer'den 15 km ile 40 km yükseltide yer alan, güneşten gelen ışınların doğaya zarar vermesini önleyen katman, ozonosfer.

ozon tabakası

Türkçe ozon tabakası kelimelerinin Fransızca karşılığı.
couche d'ozone Öö Öö

ozon tabakası

Türkçe ozon tabakası kelimelerinin Almanca karşılığı.
n. Ozonschicht

İlgili konular

kimya meteoroloji ozon gaz atmosfer

misafir - 8 yıl önce
GIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACKGIFTPACK

Mike Rooney - 3 ay önce
It is such an interesting and informative post, thank you for sharing the post.The Crow Trench Coat

Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Ozonosfer
3 yıl önce

Ozonosfer veya ozon tabakası, stratosferin üst kısmında bulunan tabakadır. Ozon tabakası Güneş'ten gelen morötesi ışınlardan olan UV-B ve UV-C gibi zararlı...
Ozon deliği
3 yıl önce

Ozon deliği, 1970'lerin sonundan beri kutuplar üzerindeki stratosferde (ozon tabakası) ilkbaharda görülen ozon hacmi düşüşünü ifade eder. Stratosferdeki...
Ozon
3 yıl önce

yerlerde ozon miktarı artmaktadır.[kaynak belirtilmeli] Ozon'un 0,12 düzeyini aşması sağlığa zararlı kabul edilir.[kaynak belirtilmeli] Ozon, gökyüzünün...
Ultraviyole
3 yıl önce

yaygın olanıdır. Ozon tabakası bu ışınların geçmesine izin verir. UV-B: Oldukça tehlikelidir. Bu ışınların büyük bir kısmı, ozon tabakası tarafından engellenir...

Morötesi, Angstrom, Fizik, Taslak
Mezosfer
3 yıl önce

yükselti arasında kalan tabakasıdır. Atmosferin "stratosfer" adı verilen alt tabakası ile "termosfer" adı verilen en üst tabakası arasında yer alan mezosferde...

Mezosfer, 1991, ABD, Atmosfer, Deniz, Dünya, Güneş, Ozon tabakası, Rüzgar, Stratosfer, Termosfer
Stratosfer
3 yıl önce

Yeryüzündeki yaşam için ölümcül etkilere sahip morötesi ışınları süzen ozon tabakası için zararlı bileşiklerin stratosfere ulaşmasını önlemek bu açıdan önem...

Stratosfer, Güneş, Morötesi, Stratopoz, Tropopoz, Ozon, Madde taslağı
R134a
3 yıl önce

ya da tetrafloretan olarak adlandırılır. Üretim amacına uygun olarak ozon tabakası üzerinde herhangi bir zararlı etkisi yoktur[kaynak belirtilmeli]. Moleküler...

R134a, Fizik, Klima, Ozon tabakası, Termodinamik, Freon, Diklordiflormetan, R12, İnert gaz
Rodinya
3 yıl önce

sözcüktür. Rodinia varken hayvan bulunmamaktaydı. Ancak bitkiler vardı, ozon tabakası ve atmosfer vardı.[kaynak belirtilmeli] Ancak ilk hayvanlar Rodinia'nın...