Klor

Kısaca: Halojenler sınıfından bir element. Kimyâsal sembolü Cl’dir. Tabiatta halojenlerin en çok bulunanıdır. İlk defa 1774’te Scheele tarafından klorür asidinin piroluzit ile yükseltgenmesiyle elde edildi. O zaman klora, flogistonsuz tuz asidi adı verildi. 1810’da Davy tarafından, kimyevî bir element olduğu belirlendi ve sarı yeşil anlamına gelmek üzere “klor” diye adlandırıldı. ...devamı ☟

klor
Klor

Halojenler sınıfından bir element. Kimyasal sembolü Cl’dir. Doğada halojenlerin en çok bulunanıdır. İlk defa 1774’te Scheele tarafından klorür asidinin piroluzit ile yükseltgenmesiyle elde edildi. O zaman klora, flogistonsuz tuz asidi adı verildi. 1810’da Davy tarafından, kimyevi bir element olduğu belirlendi ve sarı yeşil anlamına gelmek üzere “klor” diye adlandırıldı.

Özellikleri

Klor, sarı-yeşil renkli bir gazdır. Havadan 2,5 kat daha ağırdır. Klor gazı, solunum organlarını çok kötü şekilde yaralar. Bu sebeple, Birinci Dünya Savaşı sırasında öldürücü gaz olarak kullanılmıştır.

Atom numarası 17, atom ağırlığı 35,45’tir. Klor molekülü Cl2 şeklinde olup, çok kararlıdır. Klorun kritik sıcaklığı 143,5°C olduğundan kolayca sıvılaştırılabilir. Kaynama noktası -34°C, donma noktası -101°C’dir. Klor iki kararlı izotopun, 35Cl (% 75,5) ve 37Cl (% 24,5) karışımıdır.

Klorun elektron düzeni (Ne) 3s2 3p5 olup, diğer halojenler gibi elektron ilgisi çok yüksektir. Bileşiklerinde alabildiği değerlikler 1-, 1+, 4+, 5+, 6+ ve 7+’dır.

Oda sıcaklığında, atmosfer baskısı altında bir hacim suda 2,2 hacim Cl2 çözünür. Sulu çözeltisi “klor suyu” adını alır. Sulu çözeltiden 8°C’de Cl2.6H2O bileşiminde, klor heksahidrat kristalleri ayrılır. Klor suyu, serbest klorun renk ve kokusunu gösterir. Fakat sudaki klor, su ile hipoklorit (HClO) ve klorür asidi (HCl) verir.

Sıvı klor, kuru iken metallere etki etmediğinden çelik tüplerde saklanabilir. Elektriği de iletmez.

Bulunuşu

Klor, tabiatta yalnız volkan gazlarında serbest halde, bunun dışında klorürler halinde bulunur. Deniz suyu büyük oranda Cl ihtiva eder. Mesela okyanus suyunda % 2 Cl vardır. Jeolojik devirlerde denizlerin buharlaşmasıyla geriye NaCl MgCl2 yatakları kalmıştır. Apatit, belirli miktarda klor ihtiva eder.

Elde edilişi

Laboratuvarlarda klor, piroluzit ile klorür asidinden sıcakta elde edilir:

MnO2+4HCl MnCl4+2H2O

MnCl4 MnCl2+Cl2

Klorür asidindeki klorürü, klora yükseltgemek için başka yükseltgenler de (KMnO4, K2Cr2O7 gibi) kullanılabilir. Teknikte klor elde etmek için HCl hava oksijeni ile yükseltgenir (katalizör mevcudiyetinde):

2Cl2+2H2O

Bu reaksiyon, Deacon yöntemi adı altında bugün de kullanılmaktadır. 400-600°C arasında denge, ürünler lehinedir. Bundan başka sodyum hidroksit üretiminde anodda çıkan klor gazı da büyük bir ihtiyaca cevap verecek miktardadır.

Bileşikleri

Klorun en mühim anorganik bileşiği, sofra tuzu olan sodyum klorürdür. Bileşiklerinde daha ziyade 1- değerlikli olan klor, oksijenli bileşiklerinde pozitif değerlikler alır. Sodyum hipoklorit (NaClO) Sodyum klorit (NaClO2), sodyum klorat (NaClO3) ve sodyum perkloratta (NaClO4) sırasıyla klor 1+, 3+, 5+ ve 7+ değerliklerini almıştır.

Klorun en mühim organik bileşikleri, klorlu alkan ve alkenlerdir.Karbontetraklorür (CCl4), kloroform (CHCl3), metilen klorür (CH2Cl2), trikloretilen (CHCl=CCl2) ve tetrakloretilen CCl2=CCl2 en önemlileridir. Bu belişekler solvent olarak ve kuru temizlemede çok kullanılır. Etilen diklorür, vinilklorür (CH2=CHCl) üretiminde kullanılır. Vinilklorür ise plastik ve reçine üretiminde çok kullanılan bir maddedir.

Kullanılışı

Klor, bakterilere öldürücü olarak etki eder. Bu sebepten suyun dezenfektasyonu için kullanılır. Keza DDT gibi haşere öldürücü ilaç imalatında, beyazlatıcı olarak kireç kaymağı yapımında kullanılır. Etilenoksid, etilenglikol gibi endüstriyel önemi haiz fakat klorlu olmayan bileşiklerin üretiminde, ayrıca reçine imalatında faydalanılan propilenglikol ve patlayıcı imalatında kullanılan gliserin üretiminde çok kullanılır.

Klorun biyolojik önemi: Kandaki iyon dengesini oluşturan anyonların yaklaşık üçte ikisi klorür anyonudur. Vücudun ihtiyaç duyduğu klorür yemek tuzu ile alınır. Klorun bir bölümü deride, derialtı dokularda ve iskelette depolanır. Terlemeyle artan klorür kaybı içilen tuzlu ayran ile en iyi biçimde telafi edilebilir. Klorürler hücre dışı sıvıların basıncının ayarlanmasında, elektriksel bakımdan nötr olmasında ve vücudun absit-baz dengesinin sağlanmasında rol oynar.

Atom numarası: 17 Simge: Cl Kütle numarası: 35.453 Kaynama Noktası (C): -34.7 Erime Noktası (C): -101 Yoğunluk: 1.56 Buharlaşma Isısı: 2.44 Kaynaşma (Füzyon) Isısı: .77 Elektriksel iletkenlik: -- Isıl iletkenlik: 2e-05 Özgül Isı Kapasitesi: .116

klor

Atom numarası 17, atom ağırlığı 35,5 olan, normal sıcaklıkta gaz durumunda bulunan, halojenlerden bir element (simgesi Cl).

klor

Türkçe klor kelimesinin İngilizce karşılığı.
n. chlorine

klor

halojenlerden, atom numarası 17, atom ağırlığı 35,5 olan, normal sıcaklıkta gaz durumunda bulunan bir element, simgesi cl.

klor

Türkçe klor kelimesinin Fransızca karşılığı.
chlore [le]

klor

Türkçe klor kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Chlor

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

klor Resimleri

Klor
3 yıl önce

Klor, VIIA grubunda bulunan hafif, keskin kokulu, yeşilimsi sarı renkli, tahriş edici ve zehirleyici bir gaz. Havadan 2,5 kat ağır olan klor ilk zamanlar...

Klor, 1810, Aktinyum, Altın, Alüminyum, Amerikyum, Antimon, Argon, Arsenik, Astatin, Atom numarası
Hipokloröz asit
6 yıl önce

Hipokloröz asit, HOCl formülüne sahip bir zayıf asittir. Klor, suda hipokloröz asit ve hidroklorik asit oluşturacak şekilde çözünür: Cl2 + H2O → HOCl +...

Halojen
3 yıl önce

Element halinde 2 atomlu moleküllerden oluşurlar. Oda koşullarında flor ve klor gaz, brom sıvı, iyotsa katı haldedir. Erime ve kaynama noktaları grupta aşağıdan...

Halojen, 2. periyot elementleri, 3. periyot elementleri, 4. periyot elementleri, 5. periyot elementleri, 6. periyot elementleri, 7. periyot elementleri, Aktinit, Alkali metal, Alkalin, Ametal
Potasyum klorür
3 yıl önce

klorür kimyasal bir bileşiktir. KCl formülü ile gösterilir. Potasyum ve klor elementlerinin birleşmesi ile oluşur. Saf hali, kokusuzdur. Beyaz kristallerden...

Sodyum hipoklorit
3 yıl önce

hayatta beyazlatıcı çamaşır sularında kullanılmaktadır. Oda koşullarındaki klor ile sabunlardaki sodyum hidroksit tepkimeye sokularak üretilmektedir. Sodyum...

Çamaşır suyu, 1756, 1772, 1785, 1799, 1880, 1897, 1913, 1922, Alkali, Avrupa
Kimyasal bağ
3 yıl önce

Diğer taraftan, klor çekirdeği 17 proton (17+ yük) ve klor iyonu da 18 elektron (bir elektron kazanılmış oluyor) içerdiğinden klor atomunun bir elektron...

Kimyasal bağlar, Atom, Hidrojen bağı, Kovalent bağ, Metalik bağ, Molekül, İyonik bağ
Hidrojen klorür
3 yıl önce

Hidrojen klorür, HCl formülüne sahip renksiz, zehirli bir gazdır. Hidrojen ve klor elementlerin oluşan inorganik bileşiktir. Havadaki nem ile temasında beyaz...

Hidrojen klorür, Hidrojen, Kimya, Klor, Taslak
Klorür
3 yıl önce

Klorür, nötr haldeki klor atomunun, bir elektron alarak iyon (anyon) haline geçtiğinde aldığı isim. Cl− olarak gösterilir. Klorür iyonu içeren maddelere...

Klorür, Klor, NaCl