Türkçe Bilgi: Olbia

Olbia, (Sarduca:Terranoa, Gallurese diliyle:Terranoa) İtalya'da Sardinya Özerk Bölgesi'nin kuzeydogusunda, 2005'den itibaren Tempio Pausina kenti ile birlikte Olbia-Tempio ili'nin ortaklasa merkezi olan bir kent ve bir komün. Coğrafi konumu Olbia Sardınya adasının kuzeydoğusunda bulunan ticaret merkezleri ve besin endüstrisi sanayilerinin bulunduğu bir şehirdir. Şehir Sardınya'nın başlıca yazlık deniz tatili merkezlerinden biri olan Costa Esmeralda turistik bölgesindedır. 2005den itibaren Tempio Pauisına şehri ile ortaklaşa olarak Olbia-Tempio ili merkezidir. Tarihçe Olbia çok eski antik bir şehirdir. Arkeolojik kalıntılara göre Fenikeliler tarafından kurulduğu anlaşılmaktadır. Ama şehrin ismi antik Grek asıllı olup Grek kolonicilerin de bu eski şehirde yerleştiklerine işaret etmektedir. Sonra Kartacalılar eline geçmiştir. M.O 236de tüm Sardınya ile birlikte antik Romalılar eline geçmiştir. Olbia antik Roma döneminde önemli bir deniz limanı olmuştur. Batı Roma İmparatorluğu 4. yyda çöktükten sonra Olbia uzun süreli bir çökme göstermiştir. Vandallar denizden hücum ederek şehri limanını ve limandaki bütün gemileri ellerine geçirip talan edip yakmışlardır. 6. yy sonlarına doğr u şehrin ismi Phausina olarak geçmektedir ve şehrin nüvesinin deniz kenarında limandan daha cck korunaklı olan San Simplicio tepesine nakil edildiği kabul edilmektedir. Fakat son yıllarda yapılan kazılar liman şehrini de ticareti ve işlevleri çok azalmakla beraber bu dönemde de ayakta olduğuna işaret etmektedir. 8.-12. yüzyıllarda Sariınya Araplarin devamlı hücumlarina ve istilasına hedef olmuştur. Araplar özellikle Olbia yakınlarında bulunan gümüş madenlerine hedef almışlardır. Belli dönemlerde Olbia ve Sardınya adası Arapların işgalinde ve idaresinde kalmıştır. Bu sıralarda Sardınya adasınin Bizans Imparatorluğu'dan tamamen ayrıldığı bilinmektedir. Bu dönem sonunda adada Hristiyan idare Cağliarı, Torres , Arborea ve Gallura olarak "Giudicale" adı verilen dört küçük devlete bölünmüştür. Olbia Gallura idaresinin merkezi olmuştur. Bu dönemden kalan bir kale, Paülazza Sa Castle, günümüzdeki şehir merkezinden 5km uzaktadır. 1323de Sardınya İspanya'dan gelen Aragon Krallığı tarafından fethedilmiştir. Bu idare altında ada feodal olarak idare edilmiş ve malikaneler ve feodal araziler ile Sardınya sömürülmüştür. Şehir ve limanı önemlerini kaybetmiş ve kıyılar çok sağlıksız sıtma yatakları olmuştur. İspanyollar batı Sardinya'ya nisbeten önem vermişler doğudaki şehirler ve Olbia gittikçe çökmüştür. Sardinya kıyıları Osmanlı-Mağrıp ve Hristiyan-Malta korsanlarının cirit attıkları kıyılar olmuştur. Bu arada 1553'de Olbia Turgut Reis tarafından ele geçirilmiş ve talan edilmiştir. Sahilde yaşıyanlar adanın içlerine göçmüşler ve sahil yerleşkeleri büyük nüfus çöküşüne sahne olmuşlardır. 1559da Olbia'da ancak 90 ocak bulunduğu (380-400 kişi); 17. yy sonunda ise Olbia nüfusunun sadece 240 kişi olduğu belgelidir. Bu durum 19.yy ikinci yarısına kadar devam etmiştir. 1962de Olbia şehri Sardınya krallığı beratiyla "Terranova Pausinas" olarak isimlendirilmiş ve yenileme yavaş yavaş başlamıştır. 1881de demiryolu gelmiş ve Aranci Körfezine doğru uzatılmistir. Şehir merkezi yenilenmeye başlamıştır. Bu dönemde Olbia'nın çoğunluğu balıkçı olan nüfusu 3000'e varmıştır. 1870de liman yenileştirilmiştir; ama 1880da Sardınya'dan İtalya ana karasında bulunan Civitavecchia'ya düzenli yolcu ve ticari eşyayı istimli gemilerle taşıma seferleri Olbia limanından Figarı körfezine nakledilmiştir ve Olbia'dan parlamentoya devamlı istekler ve bir halk isyanı sonunda ancak 1920de bu seferler Olbia'dan yeniden yapılmaya başlamıştır. Şehir yenilenmeye başlamış. Yeni parklar, deniz kıyısı yolları, villalar ve apartımanlarla modern bir şehir havasına girmiştir. Şehir Belediye Sarayı 20. yy başında Neo-Klasik ve Art Neuveau mimarı stilinde yapılmıştır. Faşist idaresi sırasında şehrin ismi 1939da tekrar "Olbia" olarak değiştirlmiştir. II. Dünya Savaşı'nda Olbiia limanı ve şehri, (aynı Çağliarı gibi) müteffiklerin bombardımanın maruz kalmış; şehrin yeni Belediye Sarayı yerle bir olmus ve şehirde birçok sivil ölmüştür. 1960li yıllarda şehri civarında ve kıyılarda bulunan sıtma yatakları kurutulmuş ve sıtma ortadan kaldırılmıştır. 1960li yıllarda şehrin yakınlarındaki plajlar, Costa Esmeralda olarak isimlendirilerek, büyük turist çekmeye başlamış ve şehri ekonnomik ve demografik olarak birden büyümeye başlamıştır. 2006da Sardinya Özerk Bölgesi meclisi kararıyla Olbia şehri Tempio Pausania şehri ile birlikte ortaklaşa Olbia-Tempio ili merkezi olduğu kabul edilmiştir. Nüfus gelişimi Olbia'nin belediye sınırları içinde nüfusu (3.5.2011 tahminleri itibarıyla) 56.513 kişidir. 19. yy ve 20.yy da Olbia'nin nüfusunun gelismesi şu gösterimde görülebilir: Kişi Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8) ImageSize = width:455 height:373 PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:55000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:5000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:1000 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1861 text:1861 bar:1871 text:1871 bar:1881 text:1881 bar:1901 text:1901 bar:1911 text:1911 bar:1921 text:1921 bar:1931 text:1931 bar:1936 text:1936 bar:1951 text:1951 bar:1961 text:1961 bar:1971 text:1971 bar:1981 text:1981 bar:1991 text:1991 bar:2001 text:2001 bar:2008 text:2008 PlotData= color:barra width:20 align:left bar:1861 from:0 till: 3042 bar:1871 from:0 till: 3393 bar:1881 from:0 till: 4073 bar:1901 from:0 till: 5487 bar:1911 from:0 till: 7123 bar:1921 from:0 till: 8045 bar:1931 from:0 till: 10860 bar:1936 from:0 till: 11377 bar:1951 from:0 till: 14745 bar:1961 from:0 till: 17779 bar:1971 from:0 till: 24290 bar:1981 from:0 till: 30787 bar:1991 from:0 till: 41095 bar:2001 from:0 till: 45366 bar:2008 from:0 till: 54083 PlotData= bar:1861 at: 3042 fontsize:S text: 3.042 shift:(-8,5) bar:1871 at: 3393 fontsize:S text: 3.393 shift:(-10,5) bar:1881 at: 4073 fontsize:S text: 4.073 shift:(-10,5) bar:1901 at: 5487 fontsize:S text: 5.487 shift:(-10,5) bar:1911 at: 7123 fontsize:S text: 7.123 shift:(-10,5) bar:1921 at: 8045 fontsize:S text: 8.045 shift:(-10,5) bar:1931 at: 10860 fontsize:S text: 10.860 shift:(-10,5) bar:1936 at: 11377 fontsize:S text: 11.377 shift:(-10,5) bar:1951 at: 14745 fontsize:S text: 14.745 shift:(-10,5) bar:1961 at: 17779 fontsize:S text: 17.779 shift:(-10,5) bar:1971 at: 24290 fontsize:S text: 24.290 shift:(-10,5) bar:1981 at: 30787 fontsize:S text: 30.787 shift:(-10,5) bar:1991 at: 41095 fontsize:S text: 41.095 shift:(-10,5) bar:2001 at: 45366 fontsize:S text: 45.366 shift:(-10,5) bar:2008 at: 54084 fontsize:S text: 54.084 shift:(-10,5) TextData= fontsize:S pos:(20,20) text:Kaynak - ISTAT Ekonomi Görülebilecek turistik yerler Olbia'da görülebilecek turistik yerler şunlardır: * San Simplicoa Katedrali: Yapimi 11.-12. yy. Romenesk mimari stilinde * Milli Arkeoloji Muzesi Komşu komünler Olbia komünü şu komünlerle sınır komşusudur: Alà dei Sardi, Arzachena, Golfo Aranci, Loiri Porto San Paolo, Monti, Padru, Sant'Antonio di Gallura, Telti, San Teodoro

Resimler

Olbia

Dosya:Olbia skyline.jpg|Olbia - panaroma Dosya:Port in olbia.jpg|Olbia - liman Dosya:Olbia Corso Umberto.jpg|Olbia - merkez Corso Umberto Dosya:Olbia San Simplicio.jpg|Olbia - San Simplicio Katedrali Dosya:Olbia-Stazione marittima.JPG|Olbia - Isola Bella'da yolcu limani binasi Dosya:Aeroporto Olbia Costa Smeralda Rollfeld.jpg|Olbia Costa Smeralda Havalimani kontrol kulesi Dosya::Beach-near olbia.JPG|Olbia Pittilungo semtinde plaj

Olbia

Olbia Haritası

Resimler

Olbia-Tempio ili

Francesco Pisano

Sardinya Özerk Bölgesi

Telti

Arzachena

Monti

Golfo Aranci

Loiri Porto San Paolo

Olbia

Olbia Haritası

Olbia Hakkında Detaylı Bilgi

Resimler

Görüşler ve Yorumlar

Okuma Önerileri

Olbia-Tempio ili

Francesco Pisano

Sardinya Özerk Bölgesi

Telti

Arzachena

Monti

Golfo Aranci

Loiri Porto San Paolo