Nunivak Adası

Kısaca: Nunivak Adası (Nunivak Çupikçesi : ''Nuniwar'' ; Yupikçe : ''Nunivaaq''), Bering Denizinde Alaska anakarasının batısında bulunan Amerika Birleşik Devletlerine bağlı ada. ...devamı ☟

Nunivak Adası (Nunivak Çupikçesi : Nuniwar ; Yupikçe : Nunivaaq), Bering Denizinde Alaska anakarasının batısında bulunan Amerika Birleşik Devletlerine bağlı ada. ABD'nin 8. büyük adasıdır. Ada sakinleri Yupiklerin bir kabilesi olup Nunivak Çupikleri (İngilizce Nunivak Cup'ig) olarak bilinir ve kendilerini Cup'ig (pl: Cup'it) ya da 'Nunivak halkı' anlamına Nuniwarmiut olarak adlandırır. Adanın en büyük yerleşimi olan Mekoryuk (Çupikçe Mikuryarmiut) kasabasının nüfusu 215 tir. Tarih

Batılılarla Karşılaşma

Tarih

i (1821 - 1920) *1821 : Ruslar, Mikhail S Vasilev kaptanlığındaki Otkrytie gemisiyle Nunivak'ı keşfetti. Rus haritalarında adanın adı geminin adıyla geçer. *1821 : Vasilii S. Khromchenko ve Adolph K. Etolin komutasında Rus gemileri Golovnin ve Baranov adayı ziyarete geldi. Etolin'in adı Cape Etolin ve Etolin Strait yer adlarında yaşamaktadır. *1822 : Khromchenko ve Etolin gemileri Golovnin ile geri döndü ve adadaki ren geyiği, tilki , misk sıçanı kürkleri, mors dişi vs. ürünlerin ticaretini raporlarında belirtti. *1867 : Amerikalılar Alaska'yı 30 Mart 1867 tarihinde Ruslardan satın aldı. Nunivak adası da buna dahildir. *1874 : Willliam H. Dall sınırlı jeolojik araştırma yaptı. *1879 : Amerikan gemisi Timandra karaya oturdu ve sekiz mürettebatı iki ay boyunca Tacirrarmiut yerleşimine yakın yerde mahsur kaldılar. Mürettebattan iki Beyazın üç Nunivak Çupiğini öldürdüğü rivayet edilir. *1880 : C.L. Hooper kaptanlığında United States Revenue-Steamer Corwin mürettebatı Kangiremiut'ta karaya çıktı ve bir adam, üç kadın ve üç çocuk ile iletişim kurdu. Sakinlerinin sonradan anlattığına göre daha önce hiç beyazla karşılaşmadıkları için çok korkmuşlar. *1890 : Nunivak adasının ABD tarafından yapılan ilk sayımı Ivan Petroff tarafından yapıldı ve 15 yerleşimde toplam 745 nüfus kaydedildi. Bu büyük rakam hem Nunivak Çupiklerince hem de akademik araştırmacılarca hep sorgulanır. *1897 : Kuskokwim Irmağı Moravian misyonundan John H. Kilbuck adaya kısa bir ziyarette bulundu. Nuniwarmiut'ların anakaradaki Yupik kabilelerinden farklı bir kabile olduğunu gözlemledi ve onlardan biraz farklı lehçede konuştuklarını kayda geçirdi. *1900 : Sınırlı ABD nüfus sayımı USS Manning gemisinin cerrahı Alanson Weeks tarafından yapıldı. Bu sayıma göre 110 kişi kaydedildi. *1905 : George B. Gordon tarafından Pennsylvania Free Museum of Science and Art ile birlikte yürütülen bir araştırmayla sınırlı dil bilgisi ve sözlük çalışması yapıldı. *1910 : Sınırlı ABD nüfus sayımı ajan (agent) L.L. Bales tarafından yapıldı. Bu sayıma göre 10 yerleşim yerinde toplam 131 nüfus kaydedildi. *1920 : Sınırlı ABD nüfus sayımı yapıldı. Bu sayıma göre 6 yerleşim yerinde toplam 189 nüfus kaydedildi. Dış etkiler, Antropolojik araştırma ve Hızlı değişim (1920 - 1970) Ren geyiği : ABD hükümetinin U.S. Biological Survey, U.S. Bureau of Education birimi ve Lomen Reindeer Company tarafından ren geyiği yetiştiriciliği 1920 yılında ada halkına tanıtıldı. Ren geyiği etinin işlenmesi Kızılderili İşleri Bürosu (BIA, Bureau of Indian Affairs) tarafından 1940 yılında gerçekleştirildi. 1945 yılında inşa edilen kesimhane 1970 lerin başlarında bir yangın sonucu tahrip olmuştur. Yeni tesislerin yapımı için yeterli finans sağlanamdığı için gecikmeyle ancak 1980 li yılların sonuyla ve 1990 lı yılların başlarında yenilenmiştir. 1990 yılında BIA ren geyiği işleme işini Kızılderili Reorganizasyon Yasası (IRA, Indian Reorganization Act) gereği kurulan Nunivak IRA Konseyine devretti. Nuniwarmiut Ren geyiği ve Su Ürünleri İşleme (NRSP, Nuniwarmiut Reindeer and Seafood Processing) adlı ticari kuruluşun eski adı Berin Denizi Ren geyiği Ürünleri Firması ( Bering Sea Reindeer Products Company) olup Mekoryuk'ta konuşlanmıştır. Köy şirketinin Rengeyiği Komitesi NRSP'ye tavsilerde bulunabilir fakat üzerinde kontrol hakkı yoktur. Adanın güneyinde insan yerleşimine kapalı olan Wilderness kısmında bulunan ren geyiği sürüsü 4.000 baştır. Burada motorlu araçların kullanımı yasaktır. Firmanın katma değerli ürünleri Alaska'nın diğer bölgelerinde de dükkanlarda satışa sunulur. Misk sığırı : Alaska Av Komisyonu (Alaska Game Commission) Grönland'da yakalanan 31 misk sığırını (Ovibos moschatus; Umingmar) avcılık amacıyla 1935 ve 1936 yıllarında Nunivak doğasına saldı. İlk av sezonu 1975 yılında yapılmıştır. Dış bağlantılar * Nuniwarmiut Piciryarata Tamaryalkuti * Nuniwarmiut Piciryarata Tamaryalkuti : Qikertamteni Nunat Atrit Nuniwarmiuni (Nunivak Adasının Çupikçe haritası)

Dipnotlar

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.