Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Nezihe Muhiddin

Kısaca: Nezihe Muhiddin Tepedelengil (d. 1898, İstanbul – ö. 10 Şubat 1958, İstanbul), Osmanlı- Türk düşünür, eylemci, gazeteci, yazar, kadın hakları savunucusu . ...devamı ☟

Nezihe Muhiddin Tepedelengil (d. 1898, İstanbul – ö. 10 Şubat 1958, İstanbul), Osmanlı- Türk düşünür, eylemci, gazeteci, yazar, kadın hakları savunucusu . 20. yüzyıl’da Osmanlı Devleti’nde kadını toplum yaşamına dahil etme, cumhuriyet rejiminin ilanından sonraysa kadınların siyasal haklarının tanınmasını sağlama için mücadele etmiş bir kadın hareketi öncüsüdür. Henüz Cumhuriyet Halk Fırkası bile kurulmadan "Kadın Hakları Fırkası" adlı siyasi partinin kuruluş çalışmalarını tamamlayarak Türkiye’deki ilk siyasal partinin kurucusu olmuştur. 20 roman, 300 kadar öykü, piyes, senaryo, operet kaleme almış bir yazardır. Yaşamı 1889 yılında İstanbul’da Kandilli’de Zehra Hanım ile savcı ve ceza hakimi Muhiddin Bey'in kızı olarak dünyaya geldi. Evde özel öğrenim gördü. Farsça, Arapça, Almanca, Fransızca öğrendi. İlk gençlik yıllarından itibaren siyasi ve sosyal konulara, kadınlık durumuna duyarlı birisi olarak yetişti. 1909 yılında fen dersi öğretmeni olarak çalışmaya başladı. Aynı yıl gazetelerdeSabah, İkdam gibi gazetelerde sosyoloji, pedagoji, psikoloji konularında ilk makaleleri yayımlanmaya başladı. 1930 yılına kadar aralıksız kadın hakları için etkinlikler yürüttü. İttihat ve Terakki Kız Sanayi Mektebi, Selçuk Hatun Sultanisi müdürlüğü yaptı, maarif müfettişi olarak çalıştı. İlk romanı "Şebab-ı Tebah" (Kaybolan Gençlik) 1911 yılında yayımlandı. Hayatı boyunca 20 roman, 300 kadar öykü, piyes, operet, senaryo kaleme aldı. Goethe ve Edgar Allen Poe gibi dünya yazarlarından çeviriler yaptı. 1913'te “Türk Hanımları Esirgeme Derneği”'ni kuruluşunda yer aldı ve ilk yıllarda derneğin sekreterliğini üstlendi. Kadınlık üzerine yazılarını Hanımlara Mahsus Gazete]]'de “Zekiye” imzasıyla yayımladı. 1924'te cebinden koyduğu para ile “Türk Kadın Yolu” dergisini kurdu. 18 sayı çıkan bu dergi, kadınların siyasal taleplerinin duyrulması için yayın yaptı. 1923 yılında Kadınlar Halk Fırkası adıyla siyasi bir parti kurma girişiminde bulundu. Kuruluşuna önderlik ettiği parti, henüz Cumhuriyet Halk Fırkası bile kurulmadan kuruluş çalışmalarını tamamlayıp kuruluş dilekçesini vererek Cumhuriyet tarihinin ilk siyasal partisi oldu. Ne var ki “1909 tarihli seçim kanuna göre kadınların siyasi temsilinin mümkün olmadığı” gerekçesiyle parti kuruluşu için valilik tarafından faaliyet izni verilmedi. Kapatılan Kadınlar Halk Fırkası, “Türk Kadınlar Birliği” adlı derneğe dönüştü. Nezihe Muhiddin, 1927 yılına kadar derneğin başkanlığını yürüttü. Nezihe Muhiddin, 1925 yılında henüz kadınların siyasal haklarının tanınmamış olmasına rağmen Türk Kadınlar Birliği tarafından Halide Edip ile birlikte milletvekilliği için aday gösterildi. Amaç, Büyük Millet Meclisi’ni kadınlara oy hakkı vermek üzere etkilemekti ancak bu girişim başarısız oldu. 25 Mart 1927 günü Türk Kadınlar Birliği’nin merkezinde toplanan kongrede Nezihe Muhiddin’e karşı bir muhalefet başlamıştı. Ağustos ayında valilik, cemiyet merkezinin polis tarafından aranması için emir çıkardı ve vilayetin suçlamasına cemiyetin içinde muhaliflerin de katılmasıyla Nezihe Muhiddin, yolsuzlukla suçlandı. Valilik ve Türk Kadınlar Birliği tarafından birbiri ardına açılan yolsuzluk, sahtekarlık davalarından 1929 yılındaki Af Kanunu ile kurtulabildi. Kişisel itibarı zedelenen Muhiddin, bir suskunluk dönemine girdi. Evinde yakın doslarıyla aylık çay toplantıları yapmayı sürdüdü. Geçimini öğretmenlik yaparak, roman yazarak kazandı. 1929'da Gazi Osmanpaşa Erkek Orta Mektebi'ne tayin edildi ve bu okuldan emekliye ayrıldı. 1958 yılında İstanbul’da bir akıl hastanesinde hayatı kaybetti.

Eserleri

*Şebab-i Tebah (1911) *Benliğim Benimdir (1929) *Türk Kadını (1931) *Güzellik Kraliçesi (1933) *İstanbul'da Bir Landru (1934) *Bozkurt (1934) *Ateş Böcekleri (1936) *Bir Aşk Böyle Bitti (1939) *Avere Kadın (1943) *Bir Yaz Gecesiydi (1943) *Çıngıraklı Yılan (1943) *Çıplak Model (1943) *İzmir Çocuğu (1943) *Kalbim Senindir (1943) *Gene Geleceksin (1944) *Sabah Oluyor (1944) *Sus Kalbim Sus (1944)

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.