Mitoz

Kısaca: Hücre, canlının canlılık özelliklerini taşıyan, yapı ve görev bakımından en küçük parçasıdır. Hücreye göze de denilebilir. Atomların molekülleri, moleküllerin makromolekülleri, makromoleküllerin makromoleküler yapıları oluşturmasıyla, ...devamı ☟

mitoz
Mitoz

Mitoz ya da mitosis, bir hücrenin kendi genomunu eşleyerek iki yavru hücre şeklinde bölünmesidir.Oluşan yeni hücreler ana hücreyle aynı genetik yapıyı taşır.

Genellikle ardından sitoplazma ve hücre zarının bölünmesi olan, sitokinez gelir. Bunun sonucu olarak, organelleri ve diğer hücre elemanları eş olan iki kardeş hücre oluşur. Mitoz ve sitokinez hücre döngüsünde M harfiyle gösterilen mitozu tanımlar. Mitoz yalnızca ökaryotik hücrelerde görülür. Çokhücrelilerde somatik hücrelerin oluşumu mitozla olurken, eşey hücrelerinin oluşumu mayoz denilen bölünme çeşidiyle olur. Çekirdeği olmayan prokaryotlarda hücreler, fission denilen bölünme yöntemiyle bölünürler.

Zigot oluştuktan sonra başlayan mitoz bölünme, organizma belli bir büyüklüğe erişinceye kadar tüm soma hücrelerinde ve bazı hücrelerde (kemik iliği vb.) hayat boyu devam eder. Mitozda her hücrenin çekirdeğ kromozomlar kendini eşler. Eşler, ana hücrenin bölünmesiyle oluşan iki yavru hücreye verilir. Böylece ana hücreye benzeyen, diploid sayıda (2n) kromozomlu iki yavru hücre meydana gelir. Mitoz da çekirdek bölünmesi karyokinez, sitoplazma bölünmesi sitokinez olarak tanımlanır. Karyokinez başlangıçta interfaz ve sonrasında gerçek bölünme evreleri olan profaz, metafaz, anafaz ve telofaz olarak görülür.

İnterfaz

Bir bölünme kademesi olmayıp, iki mitoz arasındaki hazırlık safhasıdır. İnterfazda genç hücre beslenme, büyüme, protein sentezi gibi biyolojik olayları gerçekleştirir. Fakat hücre bölünme emri aldığı andan itibaren bölünme hazırlıkları yapılır. Bu hazırlıklardan itibaren interfaz biter ve bölünme başlar. Bölünme hazırlıklarının en önemlisi kromatin ipliklerinin ve DNA'nın kendini eşlemesidir (replikasyon). Hayvansal hücrelerde sentrozom da kendini eşler. Hücreyi ağ gibi kuşatmış bulunan endoplazmik retikulum yıkıdığında bölünme kolaylaşır. Son olarak hücrenin diğer hayatsal fonksiyonları minimuma indirilir.

(Kromozomlar belirginleşir, çekirdek hücre zarına doğru çekilir ve ortası boş kalır. Çekirdek zarı da kaybolduktan sonra kromozomlar ekvatoral düzlemde dizilmeye başlar ve metafaz başlar)

Çekirdek Bölünmesi (Karyokinez)

Profaz

Çekirdek zarı ve organeller erir ve sentrozomlar eşlenip kutuplara çekilir.Kromatin iplikleri kısalıp kalınlaşarak kromozomları oluştururlar.Çekirdek bölünmesinin ilk evresidir.

Metafaz

Kardeş kromotidler ekvatoral düzlemde yan yana dizilirler ve sentrozomlar iğ ipliklerini oluşturur.Hücrenin ortasında hafif boğumlanma olur.İğ iplikleri kardeş kromatitlere tutunur.

Anafaz

Kromozomlardaki sentromerlerin aynı anda ikiye bölünmesiyle kardeş kromatitler tam olarak birbirinden ayrılır. Kardeş kromatitler sentromerleriyle iğ ipliklerine tutunarak zıt kutuplara doğru harekete geçer. Anafaz evresi kardeş kromatitlerin zıt kutuplara ulaşmasıyla tamamlanır.

Telefaz

Kutuplardaki kromozomlar çekirdek içine girer ve iki ayrı çekirdek farklı kutuplarda oluşur.Hücrenin boğumlanması bayağı artar.Profaz evresinde eriyen çekirdek ve organeller tekrar oluşur.

Sitoplazma Bölünmesi (Sitokinez)

Çekirdek bölünmesi gerçekleştikten sonra hücrenin ortasından boğumlanarak bölünür ve iki ayrı hücre oluşur.Bitki hücrelerinde ise bu aralamel oluşumuyla olur.

Hayvan hücresindeki sitoplazma bölünmesi: Hücrenin ekvator bölgesinde dıştan içe doğru meydana gelen bir boğumlanma ile başlar. Bu boğumlanma sitoplazmayı ikiye ayırıncaya kadar devam eder. Yeni hücreler eşit veya eşit olmayan büyüklüktedir. Fakat genetik materyal bakımından her iki hücre de aynı genetik yapıya sahip, kromozom sayıları eşittir.

Bitki hücresindeki sitoplazma bölünmesi: Bitki hücresinde hücre çeperi bulunduğundan boğumlanma görülmez. Hücrenin ortasında orta lamel denilen ara plak oluşumu başlar. Orta lamel hücrenin çeperine ulaşıncaya kadar büyür ve kalınlaşır. Böylece sitoplazma içindeki yapılar hemem hemen eşit olacak şekilde ikiye ayrılır. Zamanla orta lamel iki yavru hücrenin faaliyeti sonunda normal hücre çeperi halini alır. Sitoplazmanın da bölünmesiyle aynı genetik bilgiye sahip iki yavru hücre oluşur. hlogjkhıumkhlnmlh

Hayvan ve Bitki Hücrelerinde Mitoz Bölünme Farklılıkları

  • Hayvan hücrelerinde sitoplazma boğumlanarak bölündüğü halde bitki hücresinde orta lamel oluşumuyla gerçekleşir.
  • Bitki hücresinde iğ ipliklerini sitoplazma hazırlarken hayvan hücrelerinde bunu sentrozomlar yapar.


Ayrıca bakınız



Bitki ve hayvan hücresinde sitoplazma bölünmesi nasıl farklılık gösterir

mitoz

Karyokinez.

mitoz

Türkçe mitoz kelimesinin İngilizce karşılığı.
mitosis karyokinez

mitoz

Türkçe mitoz kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Karyokinese, Mitose

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

mitoz Resimleri

Mitoz
2 yıl önce

Mitoz ya da mitoz bölünme, ana hücrenin bölünerek iki yeni hücre oluşturmasına denir. Çok hücreli canlılarda büyüme gelişme ve yaraların onarılmasını...

Hücre bölünmesi, Prokaryot, Ökaryot, DNA, Diploid, Genom, Hücre, Hücre zarı, Kemik iliği, Kromozom, Mayoz, Organel
Hücre bölünmesi
2 yıl önce

asitlere sahip olması gerekmektedir. Canlılar dünyasında, Amitoz (Amitozis) Mitoz (Mitozis) Mayoz (Meiosis) olmak üzere üç farklı tip bölünme vardır. Tek...

Hücre, Mayoz, Zigot, Diploid, Haploid, Amitoz, Biyoloji, Embriyo, Mayoz hücre bölünmesi, Kemik iliği, hücrenin işlevleri, hücre bölünmesi nedir, hücre bölünmesi, mitoz, eşeysiz üreme, kalıtım, mayoz bölünme, Hücre bölünmesi, tek hücreli, çok hücreli, insan, hayvan, bitki, profaz, telofaz, anafaz, bölünme çeşitleri, erkek, dişi, soru, cevap, eşeysiz üreme, kromozom
Profaz
2 yıl önce

Profaz, mitoz hücre bölünmesinin, karyokinez (çekirdek eşlenmesi) bölümünün ilk evresidir. Bir önceki evre olan interfazda eşlenen kromatin iplikler kısalıp...

Profaz, Hücre biyolojisi, Hücre bölünmesi, Kromozom, Mitoz, Sentiyol, Sentromer, Sitokinez, Telofaz, Çekirdekçik, İnterfaz
Embriyo
2 yıl önce

Zigotun, arka arkaya mitoz bölünme geçirip hücre sayısının artmasına embriyo denir. Embriyo, (İngilizce: Embryo Eski Yunanca: ἔμβρυον (oku. embrüon tohum)...

Embriyo, Bitki, Blastula, DNA, Diploid, Gastrula, Gelişim biyolojisi, Hayvan, Mitoz, Morula, Protist
Telofaz
2 yıl önce

"τελος" (son) ve "φασις" (bölüm) anlamına gelir. Ökaryotik hücrelerde, hem mitoz hem de mayoz'da görülen bir bölümdür. Anafaz'dan sonra görülür. Bu evrede...

Telofaz, Diploit, Golgi aygıtı, Hücre, Hücre bölünmesi, Kromozom, Mayoz, Mitoz, Profaz, Sentrozom, Sitokinez
Kromatit
2 yıl önce

sonucunda oluşurlar ve iki kromatit bir araya gelerek kromozomu oluşturur. Mitoz bölünme esnasında her bir kromatit profaz evresinde eşlenerek yeni oluşacak...

Anafaz
2 yıl önce

kardeş kromatitleri bir arada tutan sentromerlerin bölünmesi ile başlayan mitoz bölünme evresi. İğ ipliklerinin kısalması sonucu ayrılan kardeş kromatitlerden...

Anafaz, Biyoloji, Hücre bölünmesi, Metafaz, Mitoz, Mitoz bölünme, Profaz, Sentromer, Sitokinez, Taslak, Telofaz
Mayoz
2 yıl önce

evresidir. Ara evre olarak da adlandırılır. Bu evre mitozdaki anafaz evresine benzer. Ancak, mitozdaki anafazda kardeş kromatitler düzenli bulunurken bu...