Messerschmitt Me 262 ``Schwalbe`` (Almanca "Kırlangıç") 2. Dünya Savaşının sonlarına doğru üretilmiş ve savaşta aktif görev almış çift jet motorlu alman savaş uçağıdır. Üretime geçilmiş ve aktif olarak hava savaşlarında kullanılmış ilk jet olarak bilinir.
Tasarım ve geliştirilme aşamaları
Savaşın son zamanlarında Almanlar`ın umut bağladığı üstün silahlardan biri olarak bilinse de ilk tasarım yaklaşımları 1939 yılında başlamıştır. Havacılık ve savaş bakanlığında taktik yaklaşım ve doktrin üreten subayların savaşı kazanmak için dönemin geleneksel piston motorlu, pervane itişli uçakları yeterli görmesi üzerine, bu projeye savaşın ilk yıllarında kaynak aktarımı yapılmamıştır.Willy Messerschmitt`in uçaklarda yüksek hızlarda oluşan mukavemet ve direnç sorunları için uçak gövdesine açılı şekilde monte edilmiş kanatlar üzerinde çalışmaları 1935 yılına dayanır. Me 262`de de ilk başta 18,5 derece açılı kanatlar kullanılmıştır.
İlk prototipleri kuyruktan iniş takımlı olarak üretilmiştir fakat, jet motor itkisinin yer yüzeyine eğik açılarda etkimesi ve Hücum açısını gerektiği zaman yükseltmek için kanatlarının önlerinde bulunan stabilizer`lerin taksi esnasında etkisiz kalması üzerine iniş takımları burun ve kanat altlarına yerleştirilmiştir. Motorlar ve gövdenin yere paralel bir duruma getirilmesiyle, son şeklini almamış prototipler üzerinde görülen bu sorunlar etkili biçimde çözülmüştür.
İlk test uçusları uçağın iskeletini test etme maksatlı olarak 1941 nisanında başlamıştır. Bu esnada kullanılmakta olan BMW 003 jet motorlarının yetersiz kalabileceği düşüncesiyle uçağın burnuna bir pervane ve güç kaynağı olarak Junkers Jumo 210 motoru eklenmiştir. Sadece jet motorlarının kullanıldığı ilk uçuşu temmuz 1942`de yapılmıştır. Adolf Hitler`in emri ile bombardıman görevlerinde kullanılması istenen bu yeni jet için modifikasyonlar 1942 yılının sonlarında tamamlanmıştır. Güvenilmeyen 003 motorları Junkers Jumo 004`lar ile değiştirilmiştir. Fakat jet motor üretiminin zorluğundan dolayı seri üretim 1944 yılına kadar başlayamamıştır. Motorların zamanında üretilememesinin en büyük nedeni ısıya dayanıklı metallerin ve hammaddenin Almanya`daki bulunma zorluğudur. Bu motorlar tamamlandığında ise beklenen ömrü 50 saat, servis ömrü ise yaklaşık 12 saat olmaktaydı. Geleneksel bir motor olan DB601 ile karşılaştırıldığında bu sürenin onda biri kadar olduğu görülür.
İkinci dünya savaşı yıllarında henüz geliştirilmemiş olan art yakıcı`ların eksikliği dolayısıyla da Me 262`nin ivlenmesi, piston motorlu uçaklara göre yavaş kalmıştır.
Servis tarihi
İlk Me 262 birliği test ve eğitim maksatlı olarak 1944 nisanında kurulmuştur. Ünlü Alman pilot Walter Nowotny Temmuz`da birliğin komutanı olarak atanmıştır. Birliğin ismi de Kommando Nowotny olarak değiştirilmiştir. Bu birlik tarihin ilk jet uçak filosu olarak kabul edilir. Eğitim amaçlı olarak ilk operasyonlar 1944 ağustosunda RAF ve USAAF birliklerine karşı yapılmış, 19 düşürülen müttefik uçağına karşın 6 tane Me 262 kaybedilmiştir. Walter Nowotny`nin 1944 kasımında uçağının düşmesi sonucu ölmesi üzerine, eğitim ve uçağın gücünü değerlendirme doğrultularında değişime gidilmiştir.1945 ocak ayında sadece jetlerden oluşan JG7 birliği kurulmuş, bu birliğin aktif hale gelme sürecinde de bombardıman görevlerinde kullanılmak üzere KG54 birliği savaşa dahil edilmiştir.
Şubat ayında ise bir başka ünlü Alman pilot Adolf Galland`ın komutan olarak atandığı JV44 kurulmuştur. Bu filoya bir çok ünlü ve yetenekli pilot dahil edilmeye çalışılmıştır.
Mart ayı süresince ise, Me 262`ler tarafından müttefik bombardıman birliklerine büyük ölçekli saldırılar başlamıştır. 18 Mart, 1945`te JG7`nin 37 uçağı, 1221 bombardıman 632 eskorttan oluşan müttefik armadasına saldırıda bulunmuş 4 kayba karşılık 12 bombardıman, 1 eskort uçağı düşürülmüştür. Bu, Almanların yakaladığı en yüksek oran olsa da savaşın gidişatı üzerine bir etkide bulunulamamıştır.
Az sayıdaki çift kişilik Me 262 b modelleri ise radar takılarak gece avcısı olarak kullanılmış, Berlin üzerindeki İngiliz bombardıman birliklerine kayıplar verilmişdir.
Eksikliklerine rağmen Me 262 piston motorlu savaş uçağı devrinin kapanışının sinyalini vermiştir. 800 km/s saat hıza ulaşan bu uçaklar avrupa savaşında kullanışmış en hızlı müttefik uçağından 150 km/s daha fazla bir sürate sahipti.