lezbiyen
Türkçe lezbiyen kelimesinin İngilizce karşılığı.adj. lesbian
n. lesbian, dike, dyke, invert
Köken
Eski zamanlarda, Yunanlı kadın şair Sappho'nun yaşadığı Lesbos adasından gelir. Midilli-Lesbos'da yaşamış şair, Afrodit'e aşık olduğu için lezbiyen olduğu iddia edilmiştir. "Lezbiyen" kelimesinin de "lesbos" kelimesinden geldiği varsayılır.Lezbiyenlik bir cinsel yönelimdir, inanılanın aksine iradi bir "tercih" değildir ve kesinlikle değiştirilemez. Tercih kullanıldığı durumlarda gerçek bir cinsel kimlik olmanın ötesinde, cinsel deneyim durumu olmaktadır. Bu kimliği değiştirmeye çalışmak, bireylere işkence etmekten farksızdır ve anksiyeteye yol açabilir.
Lezbiyen kadınlar her yaştan, eğitimden, sosyal sınıftan, dini veya etnik kimlikten olabilir. Sanılanın aksine (bütün) lezbiyenler erkeksi değildir. Kadınsılık ve erkeksilik toplumun insanlara yüklediği erkek/kadın rolleriyle ilişkilidir. Bir kadın, kendi cinsiyle kurduğu ilişkide, karşı cinsin rolünü üstlenebilir (butch lezbiyen), ancak başlı başına bu tavır ve hissiyatta olmak, transseksüel bir eğilim olarak nitelendirilmelidir.
Edebiyat
Türk edebiyatına "sevici" ve "sevicilik" sözcükleriyle yansıyan "Lezbiyen" söcüğünün dilimize yerleşmesinde, günlük yaşamıı içinde yer almasına neden olan, belgesel roman yazarı Ümit Oğuztan'ın Rüya Eser müstehar adıyla kaleme aldığı, "Lezbiyen" adlı belgesel romanı olmuştur. Yaprak Yayınları tarafından 1990'da yayınlanan belgesel roman, kısa sürede toplatılmış, "müstehcen" (!) olduğu gerekçesiyle yargılanmış, mahkeme kararıyla yakılarak imha edilmiştir. Yazarı ise; açık ve gizli sansüre kurban edilirken, medya ve edebiyat dünyasının kalemşörleri "sessiz" kalmayı yeğlemeleriyle de dikkat çekici, bir başka tartışma konusunu gelecek kuşaklara "hediye" etmişlerdir. Lezbiyenliği Çağdaş Türk romanında cesurca dile getiren bir roman imha edilirken, lezbiyenliğin insan ruhunda ve toplumsal yaşamdaki izleri ile etkilerinin karanlıkta kalması sağlanmıştır.Tür edebiyatı eşcinsel olgunun varlığını gereğince irdeleme ve otopsi masasına yatırma şansına sahip olamamıştır. Bunun nedeni de yukarıdaki örnekte yeteri kadar açıklanmıştır.
Toplumsal Konum
Genelde eşcinsellik hakkında birçok önyargı vardır. Konu kadın eşcinselliği olduğunda da bu önyargılar değişmemekte, ancak toplum tutumu, erkek eşcinsellere göre daha farklı gelişmektedir. Erkek egemen toplumlarda, erkek eşcinseller doğrudan bir dışlanmaya veya aşağılanmaya maruz kalırken, kadın eşcinseller cinsel obje olarak görülmektedirler. Erkek eşcinsellere karşı fiziksel şiddet girişimleri, kadınlara karşı olanlardan çok daha fazladır. Bu da kadın eşcinselliğinin, toplum mentalitesinde bir tehlike unsuru değil, eğlence ürünü olarak görüldüğünün örneğidir. Aynı şekilde, bu örnekler cinsel tercih/yönelimlerin saygı görmediğinin de altını çizmektedir.Eşcinsellik pek çok toplumda kabul edilen bir yönelim olmadığı için, çoğu eşcinsel kadın kendini karşı cinsten hoşlanmaya zorlamaktadır. Kimi eşcinseller ise bazen aileleri tarafından, bazen de kafalarında bir eşcinsel olarak gelecek kuramadıklarından karşı cinsten kişilerle evlilikler yapmaktadırlar. Bu evliliklerinden çocukları da olabilir.
Bilim, eşcinselliğin bir patoloji olmadığını göstermiştir. Sosyolojik açıdan da, eşcinsel bireylerin, heteroseksüel bireylerden farksız oldukları görülmüştür. Ancak toplumun çeşitli şekillerde güdümlenmiş önyargısı, eşcinsellerin hayatta pek çok zorluk yaşamasına sebep olmuştur. Özellikle son 20 yılda, eşcinsellik medya tarafından hem hedef olarak gösterilmiş, hem de her bireyin kendine entegre edebileceği bir üstkimlik olarak "sunulmuştur". Buna karşın, bu süreç içerisinde pek çok sivil örgüt, bu önyargı ve kampanyalara karşı mücadele etmiştir.
Ülkemize Lambdaistanbul ve Kaos GL eşcinsel, biseksüel, transseksüel ve travesti haklarını koruma ve bu gruplar arasında dayanışma amaçlı çalışmakta, seminerler, toplantılar, yürüyüşler ve film gösterimleri düzenlemektedir.
