Kağızman

Kısaca: Kağızman Kars'ın ilçesi. Merkez bucağına bağlı 41, Köfek bucağına bağlı 22 köyü vardır. Yüzölçümü 1792 km2 olup nüfus yoğunluğu 24’tür. İlçe toprakları dağlıktır. Batısında Aladağ, kuzeydoğusunda Yağlıca Dağı, güneyinde Aras Güneyi Dağları yer alır. Dağlardan kaynaklanan sularla beslenen Aras Irmağı, ilçe toprakları ortasından geçer. Güneydoğu bölümünde Deniz Gölü vardır. Aras’ın iki kıyısında dar düzlükler bulunur. ...devamı ☟

Kağızman
Kağızman

Kağızman Haritası

Kağızman Kars'ın ilçesi. Merkez bucağına bağlı 41, Köfek bucağına bağlı 22 köyü vardır. Yüzölçümü 1792 km2 olup nüfus yoğunluğu 24’tür. İlçe toprakları dağlıktır. Batısında Aladağ, kuzeydoğusunda Yağlıca Dağı, güneyinde Aras Güneyi Dağları yer alır. Dağlardan kaynaklanan sularla beslenen Aras Irmağı, ilçe toprakları ortasından geçer. Güneydoğu bölümünde Deniz Gölü vardır. Aras’ın iki kıyısında dar düzlükler bulunur.

Tarihçe

Erivan ve Aras boylarını hakimiyetleri altına alıp burada yaşayan kavimlere URATRA denilmektedir. Kağızman Urartu'MENUA'nın Deli Baba Yazılıtaşında Khaldırıulkhi'nin Toprakkale Mahallesinin şimdiki yeridir. Kağızman ve civarında URAT'uların en parlak devirleri Uratu kralı MENUA zamanındadır. Bu devirlerden kalan kitabeler Başbulak'da, Kağızman’da, Hasankale de ele geçmiştir. Uratular’ın yazıları çivi yazısı idi. Dinleri ise bütün Türk kavimleri gibi üç tanrılı din idi.

Daha sonraları Sakalar ve İskit Türkleri bunları ortadan kaldırıp uzun zaman Aras vadilerinde hüküm sürdüler.Kağızman da yerleşmiş Türklerin Kavimlere, Boylara, Beyliklere, Sancaklara ayrılması nedeni ile çeşitli isimler almışlardır.

Selçuklular Anadolu’ya hakim olduktan sonra Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde yaşayan yabancıları temizlemeye karar verdiler. Bu tarihte Selçukluların başında Tuğrul bey vardı. Tuğrul Bey bir çok beylikleri hakimiyeti altına aldıktan sonra 1063 yılında öldüğü zaman yerine tarihimizin en büyük kahramanlarından Alparslan geçti. Alpaslan' ın birici seferi 1064 tarihinde Serhat Çukuru diye adlandırılan Kars, Kağızman, Tuzluca, Iğdır bölgelerine geldi. Bu bölgenin halkı Alpaslan'ı çok sevip ona gönülden bağlandılar. Bu bölgede halen bir köyümüz olan Nakşivan'a yerleştiler. Alpaslan oğlu Melikşah'ı Ani şehrindeki Rumlar üzerine gönderdi. İkinci seferi Erzurum üzerine yürümesi oldu. Alpaslan'ın üçüncü seferi cihan tarihinin dönüm noktası olan 1071 Malazgirt Zaferidir. Bu savaşta koca Bizans ordusunu yenerek imparatoru esir aldı. Böylece Kağızman, Kars ve bu bölgeler Alpaslan tarafından fethedilmiş Türklerin eline geçmiş oldu. 1374'te Karakoyunlular, 1386'da Timur,1405'te tekrar Karakoyunlular,1486'da Akkoyunlular egemenliği altına girer.

1534 Tarihinde Yavuz Sultan Selim' in Çaldıran Zaferi ile Doğu Anadolu ve Aras boyları yani Kağızman ve bölgesi Osmanlı İmparatorluğu'na katılmış oldu. Kars Eyaletine bağlı bir sancak beyi olarak kaldı. Keçvan (Artaker) kalesinin onarılışı,Çarşı Mahallesindeki Narinkale'nin yapılışı bu dönemde gerçekleştirilir. İlçe birsüre sonra sancak merkezi olur.

93 harbi diye anılan 1877-1878 Osmanlı –Rus Savaşlarının sonunda Berlin Muhadesiyle Kars, Kağızman, Ardahan ve Artvin Sancaktarları Ruslara terk edildi. 40 yıl kadar vatan dışında kalan Kağızman bilhassa son iki yılını çekilmez esaretler içinde geçirmiştir. Son bu iki yıl içinde Ermenilerin yapmadıkları kalmamıştır, Namustan, ırzdan, gebe kadınların öldürüp karnından çıkardıkları yavruları süngülerin uçlarına takıp bayram havası yapan bu namussuz, vicdansız alçaklara karşı Kağızman'lı Ali Rıza ATAMAN komşu ilçelerden Tuzlucalı, Şamil Ayrım oğlu Iğdırlı Kerem GÜNEŞ ile aralarında işbirliği yaparak Erzurum’daki 15, Kolordu Komutanı Kazım KARABEKİR ile temas kurarak bu bölgede çete kurmayı ve düşmana saldırmayı tertiplemişler. Tüm Kağızmanlılar acılar çekmiş ve binlerce kişi bu vatan uğrunda şehit olmuştur. Kağızman’ın kurtuluşunda ilk ilçeye giren kurşun yağmuru altında bayrağımızı hükümet binasına çeken Kağızmanlı Avcı Mahmut'tur. Bu kahramanın abidesi Kağızman'a dikilmiştir. Vatan ve namus uğrunda canlarını seve seve feda eden kahramanlarımız 27 Kasım 1920 gecesi sabaha karşı Kağızman'ı tamamen düşmanlardan temizlemişlerdir.

Coğrafi bilgiler

Kağızman 1972 km² lik bir alana sahiptir. Yükseklik farklılıkları ilçe içinde fazladır. Bu yükseklikler 1100-1600 m arasında değişmektedir. Kuzeyinde Kars merkez ve Selim, doğusunda Tuzluca, Digor, batısında Sarıkamış, güneyinde ise Ağrı merkez ile komşudur. Kars il merkezine 76 km uzaklıkta, Aras vadisindeki bir birikinti kesiti üzerinde yerleşmiş durumdadır.

İlçe coğrafi bakımdan henüz tektonik oluşumunu tamamlamamıştır. Faylar ve kırıklar üzerinde yerleşilmiştir. Dolayısıyla zaman zaman yörede depremler tehlikeli olmaktadır. 1104-1962 yılları arasında 13 deprem olmuştur. Diğer taraftan düşme, kayma ve sürünme şeklinde kütle hareketleri olmaktadır. Kötek, Çallı civarında kaya düşmesi, Camuşlu-Kozlu, Yenice-Taşburun ve Akdam köyleri civarlarında heyelan görülmektedir.

Nüfus

1980 yılı genel nüfus sayımı sonuçlarına göre ilçe merkezi nüfusu 11.517 kişi, köylerin nüfusu 33.942 kişi olmak üzere toplam nüfus 45.459 kişidir.

1985 yılı genel nüfus sayımı sonuçlarına göre ilçe merkezi nüfusu 14.855 kişi, köylerin nüfusu 35,312 kişi olmak üzere toplam nüfus 50.167 kişidir.

1990 yılı genel nüfus sayımı sonuçlarına göre ilçe merkezinin nüfusu 15.274 kişi, köylerin nüfusu 33.855 kişi olmak üzere toplam 49.129 kişidir.

1997 yılı genel nüfus sayımı sonuçlarına göre ilçe merkezinin nüfusu 15.818 kişi, köylerin nüfusu 27.273 kişi olmak üzere toplam nüfus 43.091 kişidir.

2000 yılı genel nüfus sayımı kesin olmayan sonuçlarına göre ilçe merkezinin nüfusu 21.700 kişi, köylerin nüfusu 27.431 kişi olmak üzere toplam nüfus 49.131 kişidir.

Görüldüğü üzere gerek yaşanan terör olayları gerek iş kaynaklarının olmayışı yaşanan geçim sıkıntıları nedeniyle oluşan göçler ilçe nüfusunda gözle görülür bir azalmaya sebep olmuştur.

Kaynak ve dataylı bilgi

http://www.kagizman.gov.tr - Kağızman Kaymakamlığı web sitesi

Kağızman

Kars iline bağlı ilçelerden biri.

misafir - 9 yıl önce
körpınar köyunun yabani dağ keçileri ve madur kışlasındaki cevizleri meşhurdur.gezilmesini ve görmesini tavsiye ederim.

misafir - 9 yıl önce
körpınar köyü 1914 yılında sofi ömer tarafından kurulup 1967 yılında mirze doğan tarafından muhtarlık statüsüne geçti.1994 yılında terör nedeniyle boşaltılmış ve halen harabe durumdadır.130 hane 800 nüfüsu ile yaşam mucadelesi vermektedır..köy muhtarı m.sabri doğan

misafir - 9 yıl önce
ilgililerın dikkatıne. yabani dağ keçisi avı yasak olduğu halde yılda onlarca dağ keçisi çevre köylüler tarafından avlanmaktadır.ilgililerın körpınar köyünde araştırma yapmasını ve bu konuda duyarlı kalmalarını ve bir körpınar köyü halkı olarak en içten dileğimdır.

misafir - 9 yıl önce
evet arkadaşlar madurda dağ keçisi varsa bizim de aşıdede yaylası dada dağ keçisi var vizik sel ve çılkaniya yaylasıda bilen varsa avcılar bu yerler iyi bilir şu an da yaklaşık 500 e yakı geyik var buralarda bende xawesor köyünden keleşe emirin torunu avcı kadir buzun oğluyum .KEKLİK YANİ KEWE HİNDİDE BULUNUR TAVŞAN TİLKİ AYI DOMUZ VARŞAK SANSAR UR KEKLİK GÜZEL KEKLİK GELİN AĞUSTOSTA AŞIĞDEDE YAYLASINDA BULUŞALIM MSN [email protected]

misafir - 9 yıl önce
kagızmana gelin ve o muhteşem manzarayı paylaşın belki buraya yerleşirsiniz

misafir - 9 yıl önce
Merak ediyorum,KÖRPINAR köyünde madur bölgesinde orta çağ zamanında yapılmış harabeler bulunmaktadır.Bilim adamları acaba ne zaman inceleme yapacaklardır.

misafir - 9 yıl önce
körpınar köyüne yeni yapılan konutların suyu yok.tavsiye ederim körpınar köyünün o soğuk sularını getirebilirler, istedikten sonra neden olmasın. özcan doğan...

misafir - 9 yıl önce
körpınar köyü eşi ve benzeri 0lmayan bir doğa harikasıdır.aynı zamanda bir maden ocağıdır eğer değerlendirilirse çok maden çıkarılabilir.tarihi eser yönündense zengindir.çok çam ağacı kesiliyor ilgililerin dikkat etmelerini isterim

Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.