Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Isim-Fiil

Kısaca: İsimden yüklem yapan ek-fiillerle karıştırılmamalıdır. İsim-fiil veya mastar, fiillerin cümlede isim görevinde kullanılan hâli. ...devamı ☟

İsim-fiil veya mastar, fiillerin cümlede isim görevinde kullanılan hali. Türkçedeki üç fiilimsi grubundan biridir. Fiil kök veya gövdelerine -me, -mek veya -iş mastar eklerinin getirilmesiyle oluşturulur. Bu eklerde ses uyumlarına göre gerekli değişiklikler yapılır. * Kardeşim okumayı öğrendi. * Bu bakışından hoşlanmadım. * Yarın okula gitmek istemiyorum. İsim-fiil eki -me ile olumsuzluk eki -me ile karıştırılmamalıdır: * Sabahları koşmayı severim. (isim-fiil) * Koridorlarda koşma! (emir kipinde fiil. "-ma" olumsuzluk ekidir.) Ancak olumsuzluk ekinin ardından isim-fiil eki gelebilir: * Yarın sizinle gelmemeyi tercih ederim. (ilk -me olumsuzluk eki, ikincisi isim-fiil eki) "dokuma", "görüş", "dondurma", "sarma" gibi bazı sözcükler fiil kökenli olmakla birlikte kalıcı olarak isme dönüşmüşlerdir. Ancak cümlede fiil anlamlarını yitirmeden kullanılırlarsa mastar görevindedirler. * En sevdiğim yemek zeytinyağlı sarmadır. (isim) * Çocuk alçalan uçurtmanın ipini çabucak sarmaya çalışıyordu. (isim-fiil) * Kasabamızda yeni bir dokuma atölyesi açıldı. (isim) * Yıpranmış elleriyle dokumaya devam eden yaşlı kadın, gençlere taş çıkartıyordu. (isim-fiil) Mastar eklerinde ses uyumu Mastar eklerinden "-me" ve "-mek"in ikişer şekli bulunur ve büyük ünlü uyumuna uyacak şekilde fiillere eklenir: "a" ve "e" ile yazılan ekler her halükarda küçük ünlü uyumuna uyduklarından kontrol edilmelerine gerek yoktur. "-iş" ekinin ise dört şekli bulunur ve bunlar hem büyük hem de küçük ünlü uyumuna uyacak şekilde fiillere eklenir:

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Fiil soylu kelime
3 yıl önce

(isim cümlesi. "Çalışmak" sözcüğü isim-fiildir yani [fiil soylu]dur, ancak cümlede fiil yoktur.) Fiilimsilerin cümlede isim soylu sözcükler gibi (isim...
Fiil
3 yıl önce

Yüklemlerde fiil bulunma zorunluluğu yoktur. İsim cümlelerinde yüklemler isim soylu olabilir: Hava çok soğuk. (isim soylu yüklem) Hava birden soğudu. (fiil soylu...

Türkçe'de fiil, Birleşik Zamanlı Fiiller, Taslak şablonları, Taslak madde
Ek fiil
3 yıl önce

Ek-fiil veya ek-eylemler, Türkçede isim soylu kelimelerin sonuna gelerek yüklem olarak kullanılmalarını sağlayan, ayrıca basit fiillerden bileşik zamanlı...

Fiil çekim ekleri, Türkçe, Çekim ekleri
Fiilimsi
3 yıl önce

İsim-fiiller isim görevinde kullanılırken işteşlik eki fiilden fiil üretir: Ayrılmadan önceki son bakışı hepimizi derinden etkiledi. (isim-fiil, isim...
Sıfat-fiil
3 yıl önce

ağlamaklı çocuk Adlaşma, aslen isim olmayan bir kelimenin cümlede isim görevinde kullanılmasıdır. Sıfat-fiiller, arkalarından bir isim gelmediğinde -tıpkı sıfatlar...
Birleşik Fiil
3 yıl önce

birleşik fiiller Yardımcı fiille yapılan birleşik fiiller Anlamca kaynaşmış (deyimleşmiş) birleşik fiiller Kurallı bileşik fiiller, iki fiilin -aralarına...
Yapım eki
3 yıl önce

Yapım eki, isim ya da fiil kök veya gövdelerine eklenerek onlardan yeni isimler ya da fiiller türeten ektir. Ayrıca yapım ekleri tema dışına çıkmadan yeni...
Kök (dilbilgisi)
3 yıl önce

kısmıdır. Bir sözcüğün kökü isim ya da eylem olabilir. İsimler varlıkları fiiller de hareketleri karşılayan sözcüklerdir. İsimlerin anlamlı halleri kök olarak...