İkiz Kuasar

İkiz Kuasar, SBS 0957+561, TXS 0957+561, Q0957+561, QSO 0957+561 A/B olarak belirtilen isimleri de vardır. Çift bileşenli ve çifte görüntülenen, tanımlanan ilk kütle çekimsel mercek sistemidir. Büyükayı takım yıldızı yönünde bulunan NGC 3079 isimli gökadanın, 10 yay-dakika kuzeyinde yer alır. Kütle Çekimsel Mercek etkisi Kuasar dan Dünya'ya ulaşan ışık, Dünya ile kuasar arasında bulunan cisimlerinin çekim etkisi ve uzay-zaman eğriliği nedeni ile kırılarak gelir. Bu etkiye kütle çekimsel mercek etkisi denir. Dünyadan 3,5 milyar ışık yılı uzaklıkta olan eliptik galaksi YGKOW G1 ile Dünya arasında İkiz Kuasar vardır. Bu nedenle eliptik galaksiden gelen ışık, yoğun ve çift göz olacak şekilde iki farklı yol izler. Bir yolun diğerinden 416 gün daha fazla olduğu hesaplanmıştır. İkiz kuasarların ayrılmış görüntüleri (A ve B) arasında 6,1 yay-saniye mesafe bulunur. Görünürdeki kırmızı ışık kırılmaları; kuasar 17mag, A bileşeni 16,7mag ve B bileşeni 16,5mag büyüklüğündedir. Tarihçe Kuasar QSO 0957+561A/B; Dennis Walsh, Robert Carswell ve Ray Weymann liderliğindeki Anglo-Amerikan ekibi tarafından 1979 baharında, Kitt Peak Gözlemevinde 2,1 metrelik teleskop kullanılarak keşfedildi. Ekip, kuasarların alışılmadık şekilde birbirine yakın olduğunu ve görülebilir bölgede kırmızıya kayma ve ışık spektrumunun oldukça benzer olduğunu tespit etti. Böylece ilk kez kütle çekimsel mercek etkisi ile görünen Kuasar bulunmuş oldu. İlk kez 1915 Yılında tanımlanan doğrudan gözlemlenebilir kütle çekimsel mercek etkisi kısa zamanda profesyonel gökbilimcilerin dikkatini çekti ve Albert Einstein'ın Genel Görelilik Teorisi için önemli bir kanıt oldu. David Roberts liderliğindeki bir ekip 1979 yazında, ikiz kuasar'ın radyo dalgaları arasında farklar olduğunu belirledi. Böylece kuasar A ve kuasar B olarak isimlendirildi. İki kuasar arasındaki mesafe 6 yay-saniye olarak hesaplandı. 1983 yılında Marc V. Gorenstein liderliğindeki bir ekip, eksensel simetrik (yansıtılmış-görüntülü) VLBI (Very Long Baseline İnterferometri) tarafından üretilen yüksek çözünürlüklü fotoğraflar yardımıyla göreli jetleri keşfetti. Diğer keşiflerle bir gökada kümesinin parçası olan galaksi G1'in varlığı ortaya çıktı. Kuasar A ve B arasında hafif spektral farklılıkların olduğu ve buna da galaksiler arası ortam yoğunluk farklılıklarının neden olduğu kabul edildi. 30 Yıl boyunca yapılan gözlemler neticesinde kuasar A'nın görüntüsünün kuasar B'nin görüntüsünden 14 ay önce dünyaya ulaştığı ve aralarındaki farkın 1,1 ışık yılı olduğu belirlenmiştir. 1996 Yılında Harvard Üniversitesi Smithsonian Center'da görevli Rudy E. Schild liderliğindeki ekip, bir gezegen boyutunda ve üç dünya kütlesinde kütleçekimsel mercek etkili galakside bir anomali farketti ve bundan faydalanarak erken evrendeki ince yapıların kütleçekimsel mercek etkisi yardımı ile gözlenebileceğini fark etti. Kütle çekimsel mercek etkisinden faydalanılarak en uzak gezegenin 4 milyar ışık yılı uzakta olabileceği tahmin edildi. Kaynakça

Dış bağlantılar

* Q0957+561: Die historisch erste Linse mit Quasar - The University of Cologne. * Q0957+561 - CCD Image Based on 45-min total exposure - March/2007. * Q0957+561 A,B

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.