Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Ian Smith

Kısaca: Ian Douglas Smith (8 Nisan 1919, Selukwe, Rodezya [bugün Zimbabve]-20 Kasım 2007, Cape Town, Güney Afrika), Güney Rodezya'daki İngiliz kolonisinin ilk Rodezyalı başbakanı. Beyaz azınlığa dayalı yönetimin başlıca savunucusu olmuş, 1965'te ülkesinin İngiliz Uluslar Topluluğu'yla olan bağlarını kopararak bağımsızlık ilan etmiştir. ...devamı ☟

Ian Douglas Smith (8 Nisan 1919, Selukwe, Rodezya [bugün
-20 Kasım 2007, Cape Town, Güney Afrika), Güney Rodezya'daki İngiliz kolonisinin ilk Rodezyalı başbakanı. Beyaz azınlığa dayalı yönetimin başlıca savunucusu olmuş, 1965'te ülkesinin İngiliz Uluslar Topluluğu'yla olan bağlarını kopararak bağımsızlık ilan etmiştir. Biyografi Rodezya'ya İskoçya'dan göç etmiş bir çiftçinin oğluydu. Güney Afrika'daki Rhodes Üniversitesi'nde ticaret öğrenimi gördü. 1939'da öğrenimini yarıda bırakarak Kraliyet Hava Kuvvetleri'ne katıldı. II. Dünya Savaşı sırasında avcı uçağı pilotu olarak görev yaptı. Savaştan sonra öğrenimini tamamlayarak, 1948'de siyasete atıldı. Muhalefetteki Liberal Parti'nin bir üyesi olarak Güney Rodezya Yasama Meclisi'ne seçildi. 1953'te Rodezya ve Nyasaland Federasyonu'nun kurulmasından sonra Liberal Parti'den ayrılarak iktidardaki Federal Parti'ye geçti. 1958'de Sir Roy Welensky'nin hükümetinde önce parti disiplin sorumlusu (whip), daha sonra da başbakan oldu. Ama Federal Parti'nin Siyahların parlamentoda daha geniş bir biçimde temsil edilmesine izin veren yeni anayasayı desteklemesi üzerine, 1961'de partiden ayrılarak ırkçı Rodezya Cephesi'ni (RF) kurdu. Beyaz azınlıktan oluşan bir hükümetle Birleşik Krallık'tan bağımsızlık elde edileceğine söz veren Rodezya Cephesi, 1962 seçimlerinde beklenmedik zafer kazandı. 1964'te Güney Rodezya başbakanı olan Smith, 11 Kasım 1965'te tek taraflı olarak Rodezya'nın bağımsızlığını ilan etti. Aralık 1966'da Birleşik Krallık başbakanı Harold Wilson'la yaptığı sonuçsuz görüşmelerin ardından Uluslar Topluluğu'yla olan tüm bağları kopardı ve 2 Mart 1970'te Rodezya'da cumhuriyet ilan etti. Birleşik Krallık ile Rodezya arasındaki anlaşmazlıkları uzlaştırma çabalarından 1971'e değin sonuç elde edilemedi. 1971'de Birleşik Krallık'la, Siyahlara 40 ya da 60 yıl içinde beyazlarla eşit temsil hakkı verilmesini öngören bir anlaşma imzalandı. Ocak 1972'de Siyahların bu konudaki düşüncelerini almak amacıyla Rodezya'ya gelen İngiliz komisyonu Siyahların şiddet gösterileriyle karşılaştı. Aynı yıl Siyah milliyetçiler Robert Mugabe'nin Zimbabve Afrika Ulusal Birliği (ZANU) ve Joshua Nkomo'nun Zimbabve Afrika Halk Birliği (ZAPU) adlı kuvvetlerinin birleşmesiyle oluşan Yurtsever Cephe hükümete karşı yürüttüğü gerilla eylemlerini artırdı. Bu eylemlere sert biçimde karşılık veren Smith, 1977'de ılımlı Siyah önder Abel Tendekayi Muzorewa ile anlaşma yapmak zorunda kaldı. Bu gelişme bazı sertlik yanlılarının Rodezya Cephesi'nden ayrılığ Rodezya Eylem Partisi'ni kurmalarına yol açtı. 1978'de hükümette Siyahlar da yer almaya başladı. Geçiş Dönemi Yürütme Konseyi'nin üyelerinden biri olan Smith başbakanlık görevini Mayıs 1979'a değin sürdürdü. Mayıs-Aralık 1979 arasında Siyahların çoğunlukta olduğu hükümette devlet bakanı olarak görev yaptı. 1970'te Bağımsızlık Madalyası'yla ödüllendirilen Smith, 1979'da da Rodezya Liyakat Nişanı'nı aldı. 1987'ye kadar Zimbabve parlamentosundaki üyeliği devam etti.

Kaynaklar

* Encyclopædia Britannica

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.