Hüseyin Avni Paşa

Kısaca: Hüseyin Avni Paşa, 1820 yılında Isparta Gelendost'ta doğdu. İstanbul'da medresede okudu. Harbiye'ye girdi. ...devamı ☟

Hüseyin Avni Paşa
Hüseyin Avni Paşa

Hüseyin Avni Paşa Sultan Abdülaziz’in tahttan indirilip şehit edilmesine sebep olan devlet adamlarından. 1820 yılında doğan Hüseyin Avni, Ahmed adında bir uşağın oğludur. 15 yaşında İstanbul’a geldi. Bir müddet medresede okuduktan sonra Harbiye’ye girdi ve 1849 yılında Kurmay Kıdemli Yüzbaşı rütbesiyle burasını bitirdi. 1855’te paşa olan Hüseyin Avni, Kırım Harbine katıldı. Sadrazam Fuad Paşanın himayesinde hızla yükseldi. 1863 yılında müşir rütbesiyle Birinci Ordu Kumandanı ve Serasker oldu. Girit ve Teselya valiliklerinde bulundu. 13 Şubat 1874’te Sadrazam oldu ise de 1875’te azledildi. Getirildiği mevkilerde padişah ve devlet aleyhine entrikalar çeviren Hüseyin Avni, bu sebeple sık sık vazifesinden alınıyordu. Aydın ve Konya valiliklerinde bulunduktan sonra, bir defa daha Seraskerliğe getirildi. Çok geçmeden bu görevinden alınan Hüseyin Avni Paşa, Bursa Valisi oldu ve 13 Mayıs 1876’da son defa Seraskerliğe getirildi.

Hüseyin Avni Paşa, yakın arkadaşlarından Sadrazam Rüşdi Paşa, Şura-yı Devlet Reisi Midhat Paşa ve Şeyhülislam Hayrullah Efendi ile beraber (ki bunlara Erkan-ı Erbaa [1] denirdi) Sultan Abdülaziz’i tahttan indirdi. Böylece dünyanın en büyük devletinde bir diktatör rolü oynadı.

Sultanın varlığından dahi rahatsız olan Hüseyin Avni, 4 Haziran günü de Ablülaziz Hanı şehid ettirdi. Bu günü sabırsızlıkla bekleyen Hüseyin Avni Paşa, saraydan yükselen çığlık sesleri üzerine Kuzguncuk’taki yalısında hazır bekleyen kayıkla Fer’iye Sarayına gitti. Şehid edilen Sultan Abdülaziz Hanın ölüm raporunu imzalamak istemeyen iki doktordan birini hemen Trablusgarb’a sürdü. Diğer Doktor Ömer Beyin de rütbelerini orada söktü. Zira padişahın cenazesi, karakolda en az bir saat can çekişir halde bırakılmıştı (Bkz. Abdülaziz Han). Yaralı kuşlar ve sokaktaki başıboş hayvanlar için bile hastaneler kuran Osmanlı Sultanlarına, Hüseyin Avni ve arkadaşlarının reva gördüğü hakaretler, tarihe yüzlerinin karası olarak geçmiştir.

Sultan Abdülaziz’in daha önceden de hal’ edilmesi için birçok çalışmalarda bulunan Avni Paşa, padişahın hal’ edileceğini birkaç sene önce Londra’da İngiliz nazırlarına söylemek cesaret ve hıyanetinde bulunmuştu. İngilizlerin devamlı Sultan Aziz’in intihar tezini savunmaları bundandır.

Hüseyin Avni Paşanın devlet idaresini ele geçirmesinin sevinci pek kısa sürdü. 15 Haziran'da Sultan Abdülaziz’in kayınbiraderi Kurmay Yüzbaşı Çerkes Hasan Bey tarafından vurularak öldürüldü. (Bkz. Çerkes Hasan)

Hüseyin Avni Paşa, tarihin kaydettiği en kindar şahsiyetlerden biriydi. “Ahd-i saltanatında on bir sene ma’zul görevden alınmış bulundum” diye Sultan Abdülaziz’i açıkça tenkit ediyor ve padişahın aleyhine konuşuyordu. Ancak, onun (Hüseyin Avni'nin) intikam almaktaki ustalığını bilenler, bu sözleri padişaha duyurmaktan her zaman çekinmişlerdi. Yine “Kinim dinimdir!” diyecek kadar ileri gitmesi onun bu yönünü çok iyi ifade etmektedir. Hüseyin Avni Paşa, geçimsizliğinden ve meziyetsizliklerinden dolayı pek çok defa azlediliyor sonra çeşitli entrikalarla bir makam kapıyordu. O, iki yüzlü, aşırı kiniyle garazından ve bilhassa önü alınmaz ihtirasından başka özelliği olmayan bir insan olarak tanınmıştır. Tanzimat'tan sonra Osmanlı Devletinde başlayan ve Türk siyasi edebiyatında “kaht-ı rical” (adam kıtlığı) deyimi ile isimlendirilen devirde ortaya çıkan Avni Paşa, bu dönemin bütün karakteristik özelliklerini üzerinde toplamıştı. Genel olarak bu devirde vatan sevgisinin, hanedan ve padişaha bağlılığın azalması, ahlaksızlık ve körü körüne iktidar hırsı, üst kademeleri işgal eden bazı devlet adamlarının özellikleri olarak sayılabilir.

Hüseyin Avni Paşa; kaba, görgüsüz, laubali ve zalim biri olarak tanınmıştır. Bazı askeri hareketlerde başarısı görülmüş ve Fuad Paşa tarafından da himaye edilmesi, yükselmesini kolaylaştırmıştır. Tanzimat ricalinden Âli Paşa bu adamdan nefret etmekle beraber, Fuad Paşayı kırmamak için yükselmesini engellememiştir.

Devlet içinde kendi düşüncesine göre bir şeyler yapmaya meraklı olan Avni Paşanın, Mahmud Nedim Paşa tarafından azledilip nişanlarının alınması, padişaha bitmez bir kin bağlamasına sebep olmuştur. Hüseyin Avni’nin azil sebeplerinden bir diğeri de, harem-i hümayunda 'hazinedar' denilen yüksek rütbeli bir cariyeye sarkıntılık yapmasıdır. Ayrıca bir selamlık alayında, en seviyesiz külhan beyinin bile yapmaktan utanacağı bir hareketle, Kadınefendiye lafla sarkıntılık etmesidir.

Şurası muhakkak ki, Hüseyin Avni Paşanın bu menfi hal ve hareketleri, Sultan Abdülaziz’in tahttan indirilmesine ve devletin başına 93 Harbi başta olmak üzere seri felaketlerin gelmesine sebep olmuştur. Hüseyin Avni Paşa, son yüzyıl Türk tarihinin en karanlık ve menfi şahsiyetlerinden biri olarak tarihe geçmiştir.

İlgili başlıklar

  • Türk Devlet ve Siyaset Adamları< li> Sadrazamlar
  • Müslüman Türk devletleri
  • Bu konuda henüz görüş yok.
    Görüş/mesaj gerekli.
    Markdown kullanılabilir.

    Hüseyin Avni Paşa Resimleri

    Hüseyin Avni
    6 yıl önce

    Cumhuriyeti dönemlerinde yaşamış birden fazla Hüseyin Avni vardır. Doğum tarihine göre bunlar; Hüseyin Avni Paşa (1820 - 1876) Serasker, vali ve sadrazam olarak...

    Hüseyin Avni, Erzurum Kongresi, Hüseyin Avni Aker, Hüseyin Avni Lifij, Hüseyin Avni Paşa, Hüseyin Avni Ulaş, Milli Emniyet, Osmanlı, Osmanlı İmparatorluğu, Sadrazam, Son Osmanlı Mebusan Meclisi
    Hüseyin Avni Zaimler
    3 yıl önce

    Hüseyin Avni Bey/Paşa (ailesinin aldığı soyadı: Zaimler, 1877 Manastır - 10 Mart 1930 Adana) Türk asker ve siyasetçi. Nüfus Nazırı Mustafa Bey'in oğluydu...

    Hüseyin Paşa
    6 yıl önce

    Hüseyin Paşa, Osmanlı devlet adamı Hüseyin Avni Paşa (d. 1819 - ö. 15 Haziran 1876), Osmanlı sadrazamı Hüseyin Hilmi Paşa (d. Eylül 1855, Midilli; ö. Nisan...

    Hüseyin Avni (Arıburun)
    6 yıl önce

    Hüseyin Avni (d. 1874, Manastır - ö. 13 Ağustos 1915, Gelibolu Yarımadası, Çanakkale) Türk asker. Çanakkale Savaşı'nda 57. Piyade Alayı'nın komutanı. Eski...

    Şirvanizade Mehmed Rüşdi Paşa
    6 yıl önce

    edilmektedir. Şirvanizade Mehmet Rüşdi Paşa'nın sadrazamlığa gelmeden önce Mithat Paşa, Mehmet Sadık Paşa ve Hüseyin Avni Paşa gibi ileri gelen devlet adamları...

    Serasker
    3 yıl önce

    Paşa (1875) Hüseyin Avni Paşa (1875) Hasan Rıza Paşa (1875-1876) Derviş İbrahim Paşa (1876) Çırpanlı Abdülkerim Nadir Paşa (1876) Hüseyin Avni Paşa (1876)...

    Hüseyin Avni Danyal
    3 yıl önce

    Hüseyin Avni Danyal (d. 12 Nisan 1962, Trabzon), Türk oyuncu. 1985 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Tiyatro-Oyunculuk Bölümü'nden...

    Hüseyin Avni Danyal, 1962, 1985, 2001, Ankara Devlet Tiyatrosu, Bursa Devlet Tiyatrosu, Dokuz Eylül Üniversitesi, Trabzon, Sanat Kurumu
    Halil Hamid Paşa
    3 yıl önce

    (diğerleri Kemankeş Kara Ali Paşa, Seyyid Ali Paşa ve Hüseyin Avni Paşa). A. Turabî Tütüncü. "Halil Hamid Paşa Vakfiyesi ve Isparta Kütüphanesi". Türk Kütüphaneciler...

    Halil Hamid Paşa, Halil Hamid Paşa