Türkçe Bilgi: Hakim (Fatımi)

Fatımi Halifesi | hüküm süresi = 14 Ekim 996 – 13 Şubat 1021 | tam adı = El-Hakim bi-Emrillah | önce gelen = Ebu Mansur Nizar al-Aziz Billah | sonra gelen = Ali az-Zahir | hanedan = Fatimi | babası = Ebu Mansur Nizar al-Aziz Billah | annesi = | doğum tarihi = 985 | ölüm tarihi = 13 Şubat 1021 }} Hakim ya da tam adıyla El-Hakim bi-Emrillah, (Türkçe: Allah'ın Emriyle Hükümdar) (d. 13 Ağustos 985 - ö. 1021) 6. Fatımi halifesi. Dürzilerce El-Hakim bi-Emrih (Kendi Buyruğuyla Hükümdar) olarak bilinir. Asıl adı Ebu Ali el-Mansur, lakabı ise Çılgın Halifedir. Yaşamı Babası Ebu Mansur Nizar al-Aziz Billah'ın ölümü üzerine 996'da altıncı Fatımi halifesi olarak tahta çıktı. Yaşının küçüklüğü nedeniyle vasiliğine hadım köle Bercevan getirildi. Dinsel taasupla birleşen acımasız kişiliği, devlet yönetiminde başarısız olan vasili Bercevan'ı öldürttükten (1000) sonra ortaya çıktı; onu öldürterek yönetimi bütünüyle üstlendi. Halifeliğinin ilk dönemlerinde çoğunluğu Sünni olan halk arasında Şii-İsmaili inançları yaymaya çalıştı. Bu amaçla 1005'te, “Darülhikme” adıyla bir akademi kurdu. Yahudilerin ve Hıristiyanların yanı sıra Sünniler üzerinde de baskıcı bir politika izleyen, bu arada çok sayıda devlet adamını öldürten Hakim, Hamza el-Zuzani ve İsmaili dai Muhammed bin İsmail ed-Derezi'nin etkisinde kalarak İsmailiye mezhebini yaymaya çalıştı. Birincisi 1008/09'da olmak üzere, içki kullanımıyla bazı yiyecekleri yasaklayan ve kadınlara ilişkin yeni düzenlemeler getiren fermanlar çıkardı. Bunların benimsenmesi için uyguladığı baskılar, gittikçe artan keyfilik ve zulüm eğilimi ayaklanmalara yol açtı. Fesatlık çıkardıkları gerekçesiyle Beni Kurre kabilesinin bazı mensuplarını öldürttü ve hapsetti, mallarına da el koymuştu. Beni Kurre kabilesi içinde etkili biri olan Endülüs Emevilerinden Ebu Rekve adlı bir emirin Beni Kurre ile Halife Hakim arasındaki husumetten istifade ederek başlattığı ayaklanma Beni Kurre, Zenate ve Kitame kabilelerince desteklendi. Mısır'ı ve başkenti tehdit eden bu ayaklanma büyük zorluklarla bastırılabildi. Hakim, olasılıkla bu ayaklanmanın ve yıllardan beri süren kıtlığın etkisiyle Sünnilerle uzlaştı. Artık eskisinden farklı bir tutum izleyen Hakim, dini konularda hoşgörülü davrandı, bu alandaki cezaları kaldırdı. Hatta, yalnızca İsmailiyye mezhebi ile ilgili ibadetleri kaldırarak açıkça Sünnilik'e geçti. Bundan sonra sürekli değişen fermanları ile bazen İsmaililik'e bazen Sünnilik'e eğilim gösterdi. Ancak gayrimüslimler üzerindeki baskıyı azaltmadı. 1017'de İsmailiyye öğretisi ileri gelenleri Hamza bin Ali, El-Ahram ve Anuştegin ed-Derezi'nin etkisiyle tanrısallığını (Allah'ın kendisinde gözüktüğünü) ilan etti. Böylece Dürzilik adı verilen yeni bir Şii mezhebi ortaya çıktı. Bu yeni inancın açıkça propagandasının yapılması Sünni topluluğun tepkisiyle karşılaştı; Derezi'nin saklandığı halifenin sarayı kuşatıldı. Ancak Hakim, Derezi'yi Lübnan'a kaçırmayı başardı. Lübnan'a kaçan Derezi ise orada Allah'ın Hakim'de yeniden doğuşuna ilişkin görüşlerini yaydı ve bu inancı benimseyen bir topluluk oluşturdu (Dürziler). Dürziler, Hakim'i günümüzde de saygıyla anarlar, Tanrı'nın onda belirdiğine inanarak yeniden dünyaya gelmesini beklerler. Hakim'in tanrısallığını ilan ettiği 1017 yılı Dürzilerce takvim başlangıcı biçimde değerlendirilir. Hakim ayaklanmacılara çok sert davrandı; ayaklanmanın başladığı Fustad üzerine bir intikam harekatına girişti, asker göndererek pek çok kişiyi ağır biçimde cezalandırdı. Türk ve Berberi ayaklanmacılar ile halifenin Siyah askerleri arasındaki çatışmanın iyice şiddetlendiği bir sırada, 23 Şubat 1021'de Hakim birden ortadan kayboldu. Kız kardeşi Sittülmüluk tarafından öldürüldüğünü ileri sürenler olduğu gibi Mısır'da görüşlerini yaymasının olanaksızlaştığını anlayarak ülkeden kaçtığını savunanlar da vardır. Hükümdarlığı sırasında adını taşıyan astronomi cetvelleri çizdirdi. Dış bağlantılar * Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition "Hakim (El-Hakim bi-Emrillah" maddesi * Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi, "Hakim (El-Hakim bi-Emrillah) maddesi
Kaynaklar
Vikipedi

Hakim (Fatımi)

Hakim (Fatımi) Hakkında Detaylı Bilgi

Kaynaklar

Görüşler ve Yorumlar