Fiil Soylu Kelime

Kısaca: Fiil soylu kelimeler; fiil kökünden oluşturulmuş, cümlede bir iş veya oluş bildiren sözcükler. Türkçedeki fiil soylu sözcükler fiiller ve fiilimsilerdir. Fiilimsiler kendi içinde üçe ayrılır: İsim-fiil (mastar), Sıfat-fiil (ortaç), Zarf-fiil (ulaç). ...devamı ☟

Fiil soylu kelimeler; fiil kökünden oluşturulmuş, cümlede bir iş veya oluş bildiren sözcükler. Türkçedeki fiil soylu sözcükler fiiller ve fiilimsilerdir. Fiilimsiler kendi içinde üçe ayrılır: İsim-fiil (mastar), Sıfat-fiil (ortaç), Zarf-fiil (ulaç). * Dün gece birkaç saat televizyon izledim. (fiil) * Sana birşey sormak istiyorum. (fiil) * Sana birşey sormak istiyorum. (isim-fiil) * Şu masayı kullanmamızın bir mahsuru var mı? (isim-fiil) * Bahçede oynayan çocuklar benim sınıf arkadaşlarım. (sıfat-fiil) * Gelecek sene Dubai'ye gideceğim. (sıfat-fiil) * Gelecek sene Dubai'ye gideceğim. (fiil) * Yarış köpekleri uçarcasına koşuyorlardı. (zarf-fiil) * Yarış köpekleri uçarcasına koşuyorlardı. (fiil) Fiil cümlelerinin yüklemi her zaman bir fiildir: * Yarın kütüphaneye gideceğim. (fiil cümlesi. "Gitmek" fiili ile oluşturulmuş yüklem.) İsim cümlelerinin yüklemi ise çoğunlukla isim soylu olmakla birlikte fiil soylu da olabilir. Ancak hiçbir zaman fiil olmaz: * Bugün hava ne kadar güzel. (isim cümlesi. "Güzel" sözcüğü isim soylu.) * Başarılı olmanın ilk şartı çok çalışmaktır. (isim cümlesi. "Çalışmak" sözcüğü isim-fiildir soylu)

Fiil köklü isimler

Fiilimsilerin cümlede isim soylu sözcükler gibi (isim, sıfat, zarf vs. olarak) kullanımı bu sözcüklerin "geçici" bir özelliğidir. Eğer bu durum "kalıcı" hale gelirse, yani fiil soylu sözcük kalıcı olarak adlaşırsa fiil soyluluk özelliğini kaybeder. Bu durum sözcüğün sonuna -mek mastar eki getirilerek test edilebilir. Mastar eki getirildiğinde sözcüğün anlamı değişiyorsa bu sözcük artık fiil soylu değildir. Örneğin yiyecek anlamındaki "dolma" sözcüğü dolmak fiilinden gelmesine rağmen -ma yapım eki ile bir isme dönüşmüştür ve cümlede fiil soylu bir kelime değildir: * Bu dolmalar çok lezzetli olmuş (isim. Dolmak fiili ile dolma aynı anlamda değildir.) * Bardağının tamamen dolmasını istemiyorsan kahve makinesindeki şu düğmeye basmalısın. (isim-fiil. fiil soylu zira sözcük "dolmak" anlamında kullanılmış.)

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Fiil
3 yıl önce

cümlelerinde yüklemler isim soylu olabilir: Hava çok soğuk. (isim soylu yüklem) Hava birden soğudu. (fiil soylu yüklem) Fiil çekimi, fiil kök ve gövdelerine çekim...

Türkçe'de fiil, Birleşik Zamanlı Fiiller, Taslak şablonları, Taslak madde
Yapım eki
3 yıl önce

da fiil kök veya gövdelerine eklenerek onlardan yeni isimler ya da fiiller türeten ektir. Ayrıca yapım ekleri tema dışına çıkmadan yeni bir kelime oluşturur...

Kelime
3 yıl önce

Kelime veya sözcük, tek başına anlamlı, birbirine bağlı bir ya da daha fazla biçimbirimden (morfem) oluşan, ses değeri taşıyan dil birimi. Kelime sözcüğü...

Sözcük, Ad, Adıl, Bağlaç, Dil bilgisi, Edat, Eylem, Fiil, Sıfat, Türkçe, Zamir
Fiilimsi
3 yıl önce

fiillerden türemelerine karşın fiilin bütün özelliklerini göstermeyen; cümle içerisinde isim soylu sözcükler gibi kullanılan fiil soylu kelimelerdir....

Zarf (dilbilgisi)
3 yıl önce

isim hâline gelir (adlaşır). Fiilde belirtilen eylem veya hareketin ne zaman yapıldığını bildiren kelimelere veya kelime gruplarına zaman zarfı denir...

Dilek kipi
3 yıl önce

soylu sözcüklerden yüklem yapmak ve onlara şart anlamı katmak için ise "-se" ek-fiili (şart eki) kullanılır: Hava soğuksa dışarı çıkmayalım. (ek-fiil...

Sıfat
3 yıl önce

çeşitli yönlerden tanımlayan, tarif eden kelime türü. Sıfat ile nitelediği veya belirttiği ismin oluşturduğu kelime grubuna "sıfat tamlaması" denir. Sıfatlar...

İsim, Zamir, Özne, Yüklem, Türkçe
Cümlenin ögeleri
3 yıl önce

yargı halinde ifade eden kelime grubudur. Bir cümle kurabilmek için en azından bir çekimli fiil (fiil cümlelerinde) ya da ek-fiil almış bir adın (isim cümlelerinde)...

Cümlenin ögeleri, Cümle, Devrik cümle, Dolaylı tümleç, Eksiltili cümle, Nesne, Sözcük, Tümleç, Yüklem, Zarf tümleci, í–zne