Konu özeti
kaynağı: Melitz, Leo, (1921)The Opera Goer's Complete Guide }I. Perde
Commendatore'nin bahçesi.} Leporello Donna Anna'nin evi disinda evi gozu onunde tutmaktadir. Leporello'nun patronu Don Giovanni Danan Anna'yi bastan cikarmak icin gizlice eve girmistir. (arya: Leporello Notte e giorno' faticar — "Sabah aksam calisirim."). Donna Anna gorunur; maske giymis Don Giovanni'yi kovalamaktadir. Bu maskeli adamin kim oldugunu ogrenmek istemektedir ve herkesi kendine yardıma çağırır (Üçlü: Non sperar, se non m'uccidi — "Eger beni oldurmezsen, kacamiyacaksin.". Anna'nin babasi, Commandatore, girer ve Donna Anna yardim getirmek icin kosarak kacmakta iken Giovanni'yi duelloya cagirir. Giovanni Commandatore'nin vucuduna kilicini saplar ve onu oldururur; bu curum yerinden kacmayi da basarir. Anna nisanlisi olan Don Ottavio ile birlikte geri doner. Fakat babsininin olusunu gorurler. Don Ottavio bundan cok dehsete dusmustur; nisanlisinin babasinin intikamini almaya and icer. (İkili: Fuggi, crudele fuggi — "Kac, ah zalim kac.") } Don Giovanni'nin sarayı dışında bir şehir meydanı
} Giovanni ve Leporello birlikte meydana girerler. Orada etrafinda bir kalabalik toplamis olan cok yakin bir zaman once sevgilisi tarafindan birakilmis oldugu icin bagirar cagira durumunu anlatan ve intikam alacagina and icin bir kadin gorurler; bu, Donna Elvira'dir. (Arya: Elvira Ah, chi mi dice mai — "Ah, kim bana soyleyebilir.". Giovanni bukadinla flort etmeye baslar. Ama Elvira basini kendisine cevirip bakinca onun yakin bir zaman icinde bastan cikardigi bir kadin oldugunu birden anlar. Bunun uzerine Leporello'yu ileri surer, ona Elvira'ya gercekleri soylemesini emreder ve sonrada oradan ayrilip kaybolur. Leporello Elvira'yi teselli etmeye çalışıken Don Giovanni'nin sevgililerinin asıllarının, sayılarının ve karekterlerinin bir listesini şarkıyla sıralar: 640 tane Italya'da, 231 tane Almanya'da, 100 tane Fransa'da, 91 tane Türkiye'de ve 1.003 tane Ispanya'da. (Arya: Leporello Madamina, il catalogo í¨ questo — "Küçük hanim, bu verdiğim bir katalog"). Sahnenin sonunda cok kere eserin oynadigi zamanlip kesilip temsilden atilan bir resitatifle Elvira intikam almaya and içer. Elvira sahneden ayrildigi zaman Mesetto ve Zerlina ile birlikte bir dugun alayi sahneye girer.Don Giovanni ve Leporello hemen arkalarindan girerler. Giovanni Elvira'yi cok cekici bulur. Kiskanc olan Masetto'yu nisanlisindan ayirmak icin dugun eglencelerinin kendi satosunda yapilmasini teklif eder. Masetto bunun Giovanni'nin Zerlina ile birlikte geride kalacagini anlamina gelecegini fark edince bu teklife kizar (Arya Masetto: Ho capito! Signor si. — "Evet sayin efendi, anliyorum.") Giovanni ve Zerlina sonunda yalniz kalirlar ve Giovanni hemen kizi kandirma oyunlarini uygulamaya baslar (Ikili: Lí ci darem la mano — "Haydi elini ver ve elele tutusalim."). Bu sirada Elvira girer ve Giovanni'nin kandirma oyununu bozar (Arya Elvira: Ah, fuggi il traditor — "Kac, o hainden kac"). Hemen Anna ve Ottavio sahneye girerler. Anna'nin babasini olduren ve maskeli oldugu icin daha taniyip bilemedikleri katili yakalamak icin nasil intikam alabilecklerini dusunmektedirler. Bu sirada Don Giovanni'ye raslarlar. Anna babasinin katiline hitap ettigini bilmeyerek ondan kendilerine yardimda bulunmasini isterler. Giovanni hic tereddut etmeden yardima hazir oldugunu belirtir. Don Giovanni hala Anna'yi ayartma sansi oldugunu dusunmektedir. Guya buyuk bir ilgi gosterek, nasil olur da boyle bir insafsiz adamin Anna'nin hayatini altust edebileceginden yakinir. Fakat Giovanni'nin bu sefer de sansi yaver gitmez; Elvira sahneye girer ve Giovanni'nin kendini nasil ayirtip kendine ihanet ettigini aciklar. (Dortlu: "Non ti fidar, o misera &mdash "Yasli hanim, ona hic inanma.") Giovanni Elvira'nin bu ithamlarina karsilik olarak Ottavio ve Anna'ya, durumdan cok etkilenip Elvira'nin aklini yetirdigidir. Giovanni Commendatore'nin katilini yakalamaya soz verip ayrilir. Tam o sirada birden Anna Giovanni'nin kendine tecavuz etmeye calisan ve babasini olduren kisinin Giovanni oldugunu anlar. (Arya Anna: "Or sai chi l'onore — "Benim serefime tecavuze yeltenen odur.") Ottavio'ya bunu inandirici bulmaz fakat arkadasina gozkulak olmaya kararlidir, (Arya Ottavio: "Dalla sua pace — "Onun huzur duymasi icin.") Don Giovanni'nin usagi olmaktan ayrilmaya daha tam karar veremeyen Leporello, Giovanni'ye koylu dugunu icin butun cagrilan misafirlerin Giovanni'nin satosunda oldugunu, Masetto'yi baska seylere yoneterek kiskancligini unutturdugunu ama butun bu uygun gelismelerin Zerlina'nin bastan cikarildiktan sonra geri donusuyle bosa gittigini bildirir. Fakat Don Giovanni hic keyfini bozmamistir ve Leporello'ya yeni bir yemek partisi icin hazirlik yapmasini emir verir. (Arya Giovanni" — Sonuda sarapla"). Sonra satosuna gitmek uzere sahneden ayrilir. Zerlina kiskanc Masetto'yu takip eder ve onu kendine inandirip sakinlestirmeye calisir (Arya Zerlina: Batti, batti o bel Masetto — "Dov beni sevgili Masetto"). Fakat tam kendinin sucsuz olduguna inadirmayi basarmis iken Don Giovanni'nin sesi duyulur ve bu onu sasirtip kacmak istemesine neden olur. Birden Maseto'nun guvenci kaybolur ve kiskanc damat Giovanni gelince Zerlina'nin ne yapacagini kendi gormek istegiyle onu goremiyecekleri bir yere saklanir. Zerlina'da Don Giovanni'den saklanmak istemektedir ama bunda basarili olamaz. Don Giovanni Masetto'ya yeniden rastlamadan Zerlina'yi bastan cikartma oyununa devam eder. Fakat tam o sirada Masetto'yu saklandigi yerde bulur. Buna biraz sasirmistir; ama bu durumdan kendini toplayan Giovanni Zerlina'ya Masetto'nun yaninda olmadigi icin uzuntulu oldugunu fakat onun artik geri geldigini soyler. Sonra ikisini de birlikte satoda gerdek odasi olarak gayet iyi suslenmis olan odaya goturur. Leporello eger mumkunse Giovanni'yi tam curum islerken yaklatmak icin dugun balosuna uc maskeli davetli de cagirmistir. Bunlar degisik elbiselerle Elvira, Ottavio ve Anna'dir. } Balo salonu.
} Balo salonda dugun eglenceleri baslar. Leporello Masetto'nun dikkatini baska yere cekmeyi basarirken Don Giovanni yalniz olarak Zerlina'yi odadan disari cikarir. Zerlina'nin yardim isteyen cigliklari duyulmaya baslayinca Leporello patronunu ikaz etmek icin disari kosar. Don Giovanni bu cigliklari duyan misafirleri kandirmak ister ve usagini kilici onunde balo odasina getirir ve onu Zerlina'ya tecavuz etmek uzereyken yakaladigini iddia eder. Elvira, Ottavio ve Anna maskelerini cikarirlar ve nelerin oldugunu simdi iyi anladiklarini aciuklarlar. Misafirler Don Giovanni'nin dediklerine inanmazlar ve ona hucuma gecerler. Fakat kilici elinde Giovanni kendini korur ve karisikliktan istifade ederek kacmayi basarir. } I
I. Perde
Elvira'nin evinin dışında.} Leporella Giovanni yanında artık çalışmak istemediğini bildirmiştir; fakat patronu daha yüksek ücret teklif ederek onu bu fikrinden caydırır. (İkili: "Eh via buffone †” "Gel buraya soytarı"), Giovanni Elvira'nın hizmetçi kızını baştan çıkartmak istedigini söyler; bunun icin Leporello'yu kandırıp onunla şapka ve pelerin değiştokuşu yapar. Elvira pencereye gelmiştir. (Üçlü: "Ah taci, ingiusto core — "Ah, hakkn yok kalbim, sesini kes"). Bunu bir oyun yapmak için fırsat bilen Giovanni kendi saklanır ve kendi giysileri içinde olan Leporello'yu ortaya çıkartır. Saklandığı yerden söylediği bir şarki ile Elvira'ya yaptıklarına pişman olduğunu ve tekrar ona dönmeye hazır olduğunu ifade eder. Elvira buna inanır ve sokağa iner. Patronunun pelerini içinde bulunan Leoparello'yu Giovanni ve uşağının giysileri içinde olan Giovanni'yi uşağı sanır. Böylece Leporella Elvira'yı alıp götürup onu evinden uzaklaştır.Giovanni ise Elvira'nin genç kız hizmetçisini ayartmak niyetiyle elindeki mandolini çalarak ona serenad yapmaya koyulur.(Arya Giovanni: "Deh vieni alla finestra — "Pencereye gelir misin."). Fakat hizmetçi kızı tam baştan çıkartmakta iken Masetto ve arkadasları oraya gelirler. Giovanni'yi aramaktadırlar. Leporello'nun giysileri içinde bulunan Giovanni bu intikam alma grubuna kendisinin de Giovanni'nin öldürülmesini istediğine inandırır ve onlarla birlikte Giovanni'yi aramaya devam ederler. Leporallo kılığındaki Giovanni grubu ikiye ayırmayı başarır. (Arya Giovanna: Metí di voi qua vadano— "Yariniz suraya digerleri buraya") Sonra kendi grubunda olan ateşli silahları eline geçirir ve silahsız olan Masetto'ya bir dayak atar. Sonra kahkahalar atarak oradan ayrılır. Zerlina gelir ve Masetto'yu teselli eder (Arya Zerlina:Vedrai carino — "Haydi gel sevgilim") } Karanlık bir avlu.
} Leporello Elvira'yı bir karanlık avluya getirip bırakır (Altılı: Sola, sola in buio loco — "Bu karanlık yerde tek başıma"). Leporello tam kaçmakta iken oraya Anna ile Ottavio da gelirler. Ottavio Anna'yi teselli etmeye çalışmaktadır. Tam Leporello zorla buldugu kapıyı açıp oradan ayrılmak üzereyken, Zerlina ve Mesetto kapıyı açarlar. Giovanni'nin pelerinin giydiği onu Giovanni sanıp kıskıvrak yakalarlar. Anna ve Ottavio ne olduğunu izlemişlerdir ve yakalanmş olan Leperollo'nun etrafını sararlar ve niyetleri onu öldürmektir. Elvira Giovanni olduğunu sandığı kişiyi korumaya çalışır. Onun kocası olduğunu ve ona merhamet etmeleri gerektiğini söyler; ama bu diğer dört kişinin niyetlerinin değişmesine neden olmaz. Bu sırada Leporello üstünde bulunan Giovanni'nin pelerinini çıkartıp yere atar ve kendi hüviyeti ortaya cikar. (Arya Leporello: Ah pietí signori miei — "Ah efendiler bana acıyın"). Buna herkesin şaşkınlığından faydalanan Leporello hemen oradan kaçar. Artık iyice aklı başına gelmiş olan Ottavio Giovanni'nin suçlu olduğuna iyice inanmıştır ve ondan intikam almaya and içer.(Arya Ottavio: "Il mio tesoro — "Benim varlığım"). Elvira da Giovanni'nin kendine ihanet ettiğine kızgındır. (Arya Elvira: Mi tradí¬ quell'alma ingrata &mdsh; "Bu nankör aşağılık bana ihanet etti.")Bu aralığa Viyana'da yapılan ikinci prömiyerde bazı ekler yapilmıştır. Zerlina kendinin hiçbir suçu olmağını iddia edip kaçmaya çalışan Leporello'yu saçlarından tutup yakalayarak Masetto'yu çağırır. Elini kolunu iyice bağlayıp bir tabureye oturtur. Bir ustura ile boğazını kesmeye hazır oldugunu belirtir. Bu sırada Leporello ona yalvararak kendinin suçcuz olduğunu söylemektedir. (İkili: "Per queste tue manine— "Senin bu ellerin") Zerlina onu bağlı bırakarak Mesetto ve diğerlerini bulup getirmeye gider. Leporello bağlarını çözerek Zerlina geri dönmeden tekrar kaçmayı başarır. Fakat bu ek sahne hemen operanın hiç bir yeni temsilinde tekrarlanmamaktır. } Commendatore'nin heykelinin bulunduğu bir mezarlık.
} Leporello Don Giovanni'ye kendini sanki ölmüş de tekrar dirilmiş gibi hisettiğini anlatır. Giovanni onu alaya alır ve bunun Loperollo'ya aşık olan bir kadınla yarım kalan baştan çıkarma macerasına benzediğini söyler. Fakat uşak bu benzetmeden hoşlanmaz. Çünkü simdiki gibi bekar olacağına, başarılı olsaydı şimdi o kadınla evli olacağını soyler. Don Giovanni uşağının bu yanıtına kahkahalarla gülmeye başlar. Bu sirada mezar heykeli Giovanni'ye seslenir ve onun bu kahkahalarının akşam sonunda sona ereceğini ikaz eder. Bunun üzerine Leporello heykelin altına kazılmış olan kitabeyi okur: "Katilimi burada intikamim bekliyor." yazılıdır. Uşak korkudan titremeye başlar; Giovanni ise vurdum duymazdır. Uşağına heykeli evinde akşam yemegine davet etmesini emreder ve bunu başarmazsa onu öldüremekle tehdit eder. Leporello birkaç defa heykeli akşam yemeğine davet eder ama korkudan bu daveti tam açıklayamaz ve heykelden hiç yanıt gelmez (İkili: "Oh, statua gentilissima — O çok nazik heykel beyim") Sonunda bu daveti Don Giovanni kendisi tekrarlar ve heykel başını sallayarak daveti kabul ettiğini bildirir. Böylece Don Giovanni kendi kötü kısmetini kendisi çağırmış olmaktadır. } Donna Anna'nın odası.
} Ottavio Anna'yi kendisiyle hemen evlenmek için zorlamaktadır. Fakat Anna babasının ölümünden hemen sonra bu nikahın doğru olmayacağına israr eder. Ottavio onu merhametsiz olmakla suçlar; fakat Anna onu sevdiğine ve ona sadik kalacagına inandırmayı başarır (Arya Anna: Non mi dir — "Soyleme bana") } Don Giovanni'nin dairesi.
} Giovanni kendi satosunda guael bir yemek yer ve bu sirada orkestrasi zamaninin populer parcalarini calar. (Bunlar arasinda Mozart'in bir onceki opera eseri olan Figaro'nun Dugunu'nden Non pií¹ andrai aryasida bulunur.) Leporella garsonluk yapmaktadir. (Finale: Gií la mensa preparata — Yemek simdiden hazir), Elvira girer ve artik Giovanni'ye icerlemekten vazgectigi sadece ona karsi acima hisleri oldugunu belirtir. (Arya Elvira:'L'ultima prova dell'amor mio — "Askimin en son delili"). Kendine hic nefret hissi olamdigina sasiran Don Giovanni ona tekrar bunun kendi istegi mi oldugunu sorar. Elvira buna yanit olarak hic umitsiz olarak son defa Giovanni'den hayat hedefini ve hayatini degistirmesini istegini anlatir. Buna Giovanni sadece "Bravo" diye cevap verir. Giovanni sarap ve kadinlarina duskunlugun insanligin asil ozonu ve serefini olusturduklarini aciklayip Elvira'yi alaya alir. Bundan incinen ve kendine kizan Elvira girsiminin bosa gittigini anlar ve ayrilir. Biraz sonra Elvira'nin cigliklari satonun duvarlarindan akis etmeye baslar ve sanki birseyden kacarmiscasina Elvira kapidan girer ve hizla kosup diger kapidan cikar. Giovanni Leporella'ya gidip Elvra'yi korkutanin ne oldugunu arastirmasi icin emir verir. Disariya bakan Leporello'da ciglik atmaya baslar ve odaya geri gelip mezar heykelin davet edildigi gibi satoya gelmis oldugu haberini Giovanni'ye verir. Kapi agir agir calinir; korkudan sanki kendine felc inmis olan Leporello kapiyi acamaz; sonunda Don Giovanni kapiyi acar ve Commendotore'nin heykeli kapinin onundedir. (Arya Heykel:Don Giovanni! a cenar teco m'invitasti — "Don Giovanni beni aksam yemegine davet etmistir.") Heykel sonra suclu kotu adamdan eski kotu hayatini birakip tovbe etmesi geregini bildiri; fakat bunu Giovanni buyuk bir inatcilikla rededer. Heykel yerin derinligine cokmeye baslar ve Don Giovanni\de yerin dibine birlikte goturur. Birlikte yerin dibine ta cehenneme kadar cokup orada Don Giovanni cehennem atesi icinde yanmaya baslar. Donna Anna, Don Ottavio, Donna Elvira, Zerlina ve Masetto sucluyu yakalamak niyetiyle sahneye girerler. Fakat sadece bir masa altinda saklanip hala gorgu sahidi oldugu korkulu olaylardan titremekte olan Leporella'yi bulurlar. Leprarollo korkulu olaylari onlara anlatir. Artik celiskiler sona ermistir. Anna ve Ottavio, babasinin olumunun acisi gecinceye kadar bir yil yas cekemsine karar verip evlenmelerini ertelerler. Elvira bir manastira cekilip orada hayatinin sonuna kadar rahibe kalmayi tercih eder. Zerlina ve Masetto en sonunda kendi aile evlerine giderler. Leporello ise yeni bir patron bulmak icin bir hana gider. Operanın son korosunda eserin incelediği ana konu ortaya çıkarılır (Koro: Questo í¨ il fin — "Kötülük yapanın sonu kötü olur.") 20. yuzyila kadar bu eserin temsillerinde bu ensambl koro parcasi eserin bir uygun bir parcasi olmadigi iddiasiyla operanin temsillerinde kesilip atilmaktaydi. Fakat 20.yuzyilin ortalarindan itibaeren yonetmenler bu parcayi besteci Mozart'in istegi gibi eserin sonuna koymaktadirlar. } } ==Ünlü müziksel parçalar
