Dericilik

Kısaca: Dericilik Alm. Ledergewerbe (n), Fr. Ativite (industrie (f) de la cuir, İng. Leather manufacturing. Derinin fiziksel ve kimyasal işlemlere tabi tutulup kullanılacak hale getirilmesi. Dericilik çok eski bir sanat dalıdır. Tarihin en eski çağlarından beri insanlar dericilikle uğraşmış, üstünde durup geliştirerek ayakkabı, terlik, elbise, yelken vesaire gibi türlü eşyalar yapmışlardır. Eski Türkler deriden sandıklar, hayvanlar için semerler yaparlardı. ...devamı ☟

Dericilik Alm. Ledergewerbe (n), Fr. Ativite (industrie (f) de la cuir, İng. Leather manufacturing. Derinin fiziksel ve kimyasal işlemlere tabi tutulup kullanılacak hale getirilmesi.

Dericilik çok eski bir sanat dalıdır. Tarihin en eski çağlarından beri insanlar dericilikle uğraşmış, üstünde durup geliştirerek ayakkabı, terlik, elbise, yelken vesaire gibi türlü eşyalar yapmışlardır. Eski Türkler deriden sandıklar, hayvanlar için semerler yaparlardı. Ayrıca deri üstüne işlemeler yaparak süs eşyası olarak kullanırlardı. En güzel deri işleri; Türkler, Araplar, İspanyollar ve Venedikliler tarafından yapılırdı. İspanyollar dericiliği Araplardan öğrenmişlerdir. O sıralarda Anadolu’nun hemen her köşesinde dericilik gelişmiş haldeydi. İmparatorluk ordusunun koşum takımlarını yapıyorlardı. Fransızlar dericiliğe başladıkları zaman deri teknolojisini Osmanlılardan aldılar. Memleketimizde modern deri sanayii İstanbul’da İkinci Mahmud zamanında Beykoz deresinde tabakhane kurularak faaliyete geçmiştir. Burada yapılan deriler ordunun ayakkabı ihtiyacını karşılamak için askeri ayakkabı yapımında kullanılmaya başlanılmıştır. Kurtuluş savaşı sırasında ordunun ayakkabı ihtiyacının büyük bir kısmını karşılamıştır. Daha sonra İstanbul’da Kazlıçeşme’de, Ege bölgesinde ve Anadolunun bazı şehirlerinde özel ve modern deri fabrikaları açılmıştır. Bu fabrikaların ürettiği deriler, kendi ihtiyacımızı karşıladığı gibi çeşitli yabancı ülkelere de ihraç edilerek memleketimize döviz getirmektedir. Deri üretiminde büyükbaş ve küçükbaş hayvan derilerinden istifade edilir. Bunlar sığır, keçi, oğlak, koyun ve kuzu derileridir.

Derinin kimyasal yapısı: Deri kimyasal olarak % 55 karbon, % 6-8 hidrojen, %19-25 oksijen, % 14-20 azot, % 0,5-1,5 kükürt, fosfor, demir, iyot ve klordan meydana gelir.

Derinin biyolojik yapısı: % 65 su, % 32.5 protein, % 2 yağ, % 0,5 mineral tuzlardan meydana gelir.

Ham derinin salamura yapılması: Salamura ham deriyi mikroorganizmaların etkisinden, küflenme, çürüme, kokuşmadan korumak için, yapılan işlemdir.

Önemli salamura çeşitleri:

1. Kurutma yoluyla salamura: Asarak veya gererek yavaş yavaş yapılır. Deri, suyunun % 55-65’ini kaybeder. Bu usul Türkiye’de kullanılmaz (sıcak bölge usulüdür). 2. Tuzlu salamura: Tuz (sodyum klorür) ile yapılan salamuradır. Derinin yüzülen kısmı tuzlanır. Ağırlık kaybı % 4-15 olur. 3. Piklaj yoluyla salamura: Bu salamura kıl giderme işlemi görmüş koyun, sığır, keçi derilerine uygulanır.

Derinin yapısı üç tabakadan meydana gelir.

1. Üst deri: Derinin % 1 kalınlığını teşkil eder (Epidermis). 2. Alt deri: Derinin % 14 kalınlığındadır. Yüzme kalıntılarını da üzerinde taşıdığından (yağ ve et) kireşlik işlemi esnasında giderilir (Koryum). 3. Orta deri: Derinin % 85’ini teşkil eden ve değerlendirilen kısımdır (Sübkitus).

Ham derilerin stoklanacağı ambarlar serin, havadar, güneş görmeyecek şekilde olmalı, haşerelerin üremesine engel olunmalıdır. Deriler yüksek olmayan istifler halinde aralıklı olarak depo edilir.

Ham deriden gelen hatalar çok çeşitli olabilir:

1. Hayvanın yaşadığı ortamdan gelen izler. 2. Salamura hataları. 3. Kimyasal madde etkileri (demir, bakır, şap, mavi naftalin lekeleri). 4. Kurutma hataları. 5. Yüzme hataları.

Ham derinin mamul hale getirilmesi için gerekli genel operasyonlar:

1. Yumuşatma: Berrak, sertliği düşük bakterilerden arınmış demir bileşikleri ihtiva etmeyen suyla yapılır. Amaç tuz, gübre, idrar, kan, vs. gibi kirlerin giderilmesi ve suda çözünebilen proteinlerin uzaklaştırılmasıdır. Diğer önemli bir nokta ise salamura süresinde derinin kaybettiği suyun takrar kazandırılmasıdır (% 65’e çıkarılır). Yumuşama süresi aşağı-yukarı 24-48 saat arasındadır.

2. Kireçlenme (Kalsiyum hidroksit)-Zırnıklama (sodyum sülfür): Kireçlemenin gayesi kıl köklerini gevşetmek, derinin şişmesini sağlamaktır. Tüylü (Kürk) deri yapılmak istendiğinde kireçlenme-zırnıklama işlemi yapılmaz.

Kireçleme-zırnıklama işlemi bitmiş deri kavalata makinasına gelir. Derinin yüzülen kısmı (alt deri)nın et ve yağ tabakaları burada giderilir. Artıklara “karnas”denir. Bunlardan yağ ve hayvan yemi yapılabilir. Deriyi ısı, nem, mikroorganizmalara karşı dayanıklı hale getirmek ve deriye teknik karakter kazandırmak gayesi ile yapılan operasyonların tamamına “debagat” işlemi veya “dabağlama”, dabağlanan yere de “tabağhane” denir.

Debagat işlemi mamul deri karekterine göre:

a) Metal debagat,

b) Nebati debagat olmak üzere ikiye ayrılır.

Metal debagat: Krom , alüminyum, demir, vs. gibi metallerin tuzları ile yapılabilir.Genellikle krom debagatı yapılır. Kireçlik işlemi bitmiş deri dolaplarda evvela sun’i gübre (amonyum sülfat) ve enzim ilavesiyle derinin bünyesindeki kireç ve enzim yardımıyle istenmeyen proteinler deriden uzaklaştırılır. Deride yumuşaklık artar ve belirgin hale gelir. Bundan sonraki işlem piklajdır. Deriyi debagat Ph’sına ayarlama işlemidir. (Deri metal debagattan önce asidik duruma getirilir). Piklaj işleminde deri asitten zarar görmemesi için evvela sodyum klorür (tuz) verilir. Deri lifleri arasına giren tuz deriyi aside karşı dayanıklı hale getirir. Genellikle asit olarak sülfirik asit kullanılır. Bu ameliyeden sonra deriye krom oksit (krom kompleksi) verilir. Krom, deriyi dış etkilerden korur. Bundan sonra kromun deriye bağlanması için dönen dolaba soda veya bikarbonat verilir. Böylece kristaller büyür, krom liflerin arasından çıkamaz. Deri dolaptan çıkarılarak istiflenir. Yapılacak deri çeşidine göre tasnif edilir. Kalın deriler (sığır derisi) yarma makinesinden geçtikten sonra tıraşlanır. Kromlu deri, traş makinesinde istenilen inceliğe getirilir. Deriler retenaj dolaplarına atılır. Retenajın gayesi: a) Deriye yumuşaklık kazandırmak, b) Deriye homojenlik kazandırmaktır. Deri sodyum bikarbonat ile zayıf alkali hale getirilir. Deriler yıkandıktan sonra istenirse 55oC’de çeşitli renklerde anilin boya çeşitleriyle boyanır. Sonra yine 55oC’de sıcak suyla yağlama işlemine geçilir. Yağlar suda eriyen sülfone, sülfite veya sentetik yağ çeşitleridir. Yağlamanın gayesi deriyi yumuşatmak ve su geçirgenliğini azaltmak içindir. Sülfone yağ kullanılmasının sebebi yağı su ile beraber tutmaktır.

Tanenleme: Çeşitli tanenler kullanılabilir Bunlar sentetikfenol-formaldehid, reçine esaslı olduğu gibi bitkilerden elde edilen tabii tanen diye tabir ettiğimiz sumak, mimoza,valeks vs. olabilir.

Bu tanenler sayesinde deriye daha bir dayanıklılık ve dolgunluk sağlanır. Deriler dolaptan çıkarılıp açkı makinalarında açılarak şu şekillerde kurutulur: 1) Normal hava sıcaklığında asılarak, 2)Pestink cihazıyla (derinin nemi sıkılarak giderilir), 3) Vakum (nem emilir), 4) Gergef (deri gerilerek kurutulur).

Kurutulmuş deri su veya % 35 rutubetli talaşla tavlama işlemi yapılarak deriye rutubet kazandırılır. Daha sonra gergef makinasında gerilerek düzgün bir hale getirilir. Böylece deri boyama işlemine hazırlanmış olur. Derinin üst boyaması yapılırken, evvela asidik boya ile otomatik tabanca veya el tabancasıyla deriye püskürtme suretiyle astar boyası verilir. Bu püskürtmeden sonra organik pigment ve bağlayıcılarla son boyası verilerek, cilası atılır ve ütülenir. Ölçü makinasında ölçülerek, alan hesabıyla piyasaya sürülür. Tüylü (kürk) deriler adet olarak piyasada satılır. İyi kalite bir derinin cildi temiz olur. Hayvanın tabii cildi gözükür, göze herhangi bir hata gözükmez.

Kaynak: Rehber Ansiklopedisi

dericilik

Türkçe dericilik kelimesinin İngilizce karşılığı.
leather trade

dericilik

belirli bir amaçla kullanmak için hayvan derisini işleme. deri alıp satma işi.

dericilik

Türkçe dericilik kelimesinin İngilizce karşılığı.
leather trade

dericilik

Türkçe dericilik kelimesinin Fransızca karşılığı.
maroquinerie [la], peausserie [la]

dericilik

belirli bir amaçla kullanmak için hayvan derisini işleme. deri alıp satma işi.

dericilik

Türkçe dericilik kelimesinin Fransızca karşılığı.
maroquinerie [la], peausserie [la]

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Dericilik
3 yıl önce

Dericilik, derinin fiziksel ve kimyasal işlemlere tabi tutulup kullanılacak hale getirilmesidir. Dericilik çok eski bir sanat dalıdır. Tarihin en eski...

Dericilik, Alkali, Alüminyum, Anilin, Ayakkabı, Azot, Cilt, Demir, Enzim, Epidermis, Fosfor
Tabaklama
3 yıl önce

yapılan işe tabakhanecilik denir ken her dericilik yapanın tabakhaneci olamayacağı önemli bir ayrıntıdır çünkü dericilik tabiri deri üretimi dışında deri konfeksiyon...

Tabaklama, Deri, Karboksil, Mineral, Mikroorganizmalar
Barnaul
3 yıl önce

pancarı, ayçiçeği ve keten üretilir. Bunların yanında hayvancılık, avcılık, dericilik ve besin sanayisi gelişmiş durumdadır. Ayrıca Omsk'a giden demir yolunun...

Barnaul, Altay ülkesi, Alüminyum, Ayçiçeği, Bakır, Buğday, Keten, Kimya, Kömür, Molibden, Sibirya
Dobriç (il)
7 yıl önce

arasında ticaret,tarım ve zanaatçılık şehriydi. Abacılık, bakırcılık, dericilik gibi uğraşlar yapılırdı. Tarımsal ürünler tahıl, keten tohumu ürünlerdi...

Biga Meslek Yüksekokulu
6 yıl önce

Uygulamaları ile Seracılık programları bulunan Yüksekokulumuzda, 1994 yılında Dericilik ile Süt ve Ürünleri programları açılmıştır. Yüksekokul 2001-2002 Öğretim...

Ahmet Hamdi Gürsoy
6 yıl önce

adamı. İdadi ve Almanya’da Yüksek Debagat Mektebi mezunudur. Debbag ve Dericilik, Yedikule Debagat Fabrikası Ustabaşı Muavinliği, TBMM IV. ve V. Dönem...

Mordovya
3 yıl önce

Saronsk'ta kurulmuş, Otomobil yedek parçaları, Metal, Kumaş, Kimya ve Dericilik sanayisinde çalışmakta, % 30 u Hizmet, % 23 ü Hayvancılık ve geri kalan...

Mordovya, Karasal iklim, Saransk
Lijiang
3 yıl önce

çoğunluğunu Naxi'ler oluşturuyor. Nüfusun yüzde 30'u bakır ve gümüş işçiliği, dericilik ve tekstil gibi geleneksel ticaret ve esnaflıkla uğraşıyor. Antik kentteki...

Lijiang, ,