D.U.Y.G.U Projesi Nedir ?
D.U.Y.G.U , açılımı Dil Uzam Yapay Gerçek Uslamlayıcı olan ve geliştirilen haliyle, Doğal Dil işleme (`` Natural Language Processing``) olarak bilinen alanda birden fazla araştırma konusunu kapsayan bir projedir. Tasarımcısı ve proje yöneticisi Devrim Çamoğlu`dur.(Dip. Mimar Sinan Üniversitesi - Endüstri Ürünleri Tasarımı )Proje, zekanın çeşitli bölümleri olan uyanıklık, tetiktelik, bilinç, Algı - Örüntü analiz merkezleri gibi farklı alt bölümleri birleştiren ana modül olan D.U.Y.G.U ile bir anlamda yapay bir karakter kazanmaktadır.Bir doğal dil işleme araştırma projesi olarak başlayan proje önceleri, sentaktik örüntü analizi amacı ile geliştirilen Yapay zeka Programlama dili olan T . Y . İ . D - Türkçe Yapay zeka İşaretleme Dili `nin yorumlayıcısı olarak doğmuştur.
(c) D.U.Y.G.U / Dil Uzam Yapay Gerçek Uslamlayıcı,Yapay zeka kavramının gerektirdiği bilişsel fonksiyonların bir bölümü olan çoğul kavramları bağlama,iletişim kurma,anlam çıkarma,düşüncelerden tepkiler üretme gibi önemli fonksiyonları yerine getirebiliyor.Daha önce geliştirilen ve Loebner ödülleri ( loebner prize) ile tüm dünyada duyulan Yapay zeka Diyalog sistemlerinden farklı olarak,D.U.Y.G.U görsel ve işitsel kavramlar ile dilsel kodlamaları bağlayabiliyor,Semantik ve leksikolojik süreçler sayabileceğimiz süreçlerle dilsel kalıplar olan kelimeler üzerinden anlamlandırma yapabiliyor.Bilmediği bir kavrama yakın kavramlarla ilgili çıkarımsamalar yapabildiği gibi sentaktik örüntü analizi diyebileceğimiz bir süreç ile bildiği konular üzerinde yetkin cevaplar üretebiliyor.Bunun yanında üzüntü,sevinç,kaygı gibi duygusal süreçleri benzeşimlendirerek kas motor sistemlerine emirler göndererek bunları dışa vurabiliyor.
(c) D.U.Y.G.U Projesinin,otonom bir Yapay zeka olabilmesi ve Yapay zeka kavramından beklenen yüksek zihinsel fonksiyonları geliştirebilmesi için masaüstü bilgisayardan kurtulmasının zorunlu olduğuna karar verilerek, Humanoid Projesi ile birlikte geliştirilmesine karar verildi.Böylece otonom bir sistemden beklenen öğrenme,kendi kendine karar alabilme ve bunları fiziksel tepkilerle dışa vurma,hareket ederek yer değiştirme gibi gelişmiş fonksiyonları kazanması için gerekli süreçlerin oluşması mümkün olacak.
Bağlantılı Projeler:
Gerçekleştirilenler:a€¢ Yapay zeka Modülü: D.U.Y.G.U / Dil Uzam Yapay Gerçek Uslamlayıcı
a€¢ Yapay zeka Programlama Dili: T.Y.İ.D / Türkçe Yapay Zeka İşaretleme Dili
a€¢ Türkçe Konuşma sistemi: T.Y.K / Türkçe Yazıdan Konuşmaya - speech synthesis
a€¢ Doğrusal Olmayan Antropomorfik Robotik Kontrol Arabirimi: N - Lac / Non Linear Antropho Controller
Geliştirilenler:
a€¢ Konuşma Anlama: T.K.A.S / Türkçe Konuşma Anlama Sistemi - speech recognition
a€¢ Robotik insan figürü : Humanoid
Dilin Yapay Zeka Projelerindeki önemi:
İnsan türü dışındaki canlı türleri görsel ve işitsel kavramlarla düşünürler.Görsel ve işitsel kavramlar beyinde dilsel kodlamalara göre daha fazla yer kaplarlar.Bu kavramların bilince çağrılması,zaman almakta,akıcı düşünme,kavramların karşılaştırılması,anlamlandırma,akıl yürütme ve genelleme yapma gibi yüksek fonksiyonların gerçekleşmesi çok zorlaşmaktadır.Bu yüzden diğer canlılar bilinçaltı sisteminin gelişmesi sayesinde içgüdüleri ile hareket ederler.İnsan Türü prehistorik dönemlerde dili icad ederek ses ve görüntü gibi kavramları çıkardığı seslerden oluşan dilsel kodlamalar,yani kelimeler ile bağlayarak veya ilişkilendirerek dil ile düşünmeyi öğrenmiş,bu icat sayesinde hem iletişim kurarak kollektif bilinç geliştirmiş hemde yüksek bilişsel fonksiyonlar diyebileceğimiz insana özgü zeka kapasitesine ulaşmıştır.