Mk V Kruvazör Tank, Covenanter (A13 Mk III) , Birleşik Krallık ordusu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan kruvazör tank sınıfında bir zırhlı savaş aracıydı. Adını 17. yüzyılda İskoçyadaki bir tarikattan almıştır. Covenanter kruvazör sınıfındaki bir tanka verilen ilk ad olmuştur.
Tarihi
1938 yılında Ordu Ofisi Mk IV yerine kullanılacak daha kalın zırhlı bir tanka ihtiyacı olduğunu açıkladı. Nuffield firması tarafından sunulan A16 tasarımı pahalı bulundu. Bunu yerine 1939 yılında daha ucuz A13 Mk III tasarımı kabul edildi. London, Midland and Scottish Railway Firması (LMSR) gövdeyi, Nuffield firması tareti ve Henry Meadows motoru tasarladı. 17 Nisan tarihinde ilk prototipi üretilen tanktan ilk 100 adetlik sipariş LMSR firmasına verildi. Daha sonra English Electric ve Leyland Motors firmalarının da katılımı ile toplamda 1,771 adet Covenanter üretildi. İleride Nuffield Mk VI Crusader modelini tasarladı. Ancak A13 modeline ait tadarım tercih edilerek bunu üzerinde ilerlendi.Tasarım aşamasında tankı mümkün olduğunca yere olması düşünüldü. In an attempt to keep the vehicle as low Aracın V - 12 motoru yataya ters bir şekilde gövdeye yerleştirildi. Ancak gövde kısmında radyatör için yer yoktu. Bu sebepten radyatör aracın sol ön kısmına yerleştirildi. Bu alışılmadık yerleştirme ve acele edilen tasarım yüzünden ileride motorun soğutma sisteminde büyük sorunlar ile karşılaşıldı. Bu sebepten bu tanklar ne yazık ki yılında Kuzey Afrika Cephesi görev alamadı. Bu tankın yerine İngiliz Crusader ve Amerikan tankları bu cepheye gönderildi. 1,700 adet Covenanter tankı İngiliz ana karasında kaldı.
1943 yılı sonlarında Covenanter tanklar karşılaştıkları Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi Almanyası ordusu Wehrmachta ait tanklar karşısında silah ve zırh olarak çok zayıf kaldılar. Daha sonra yapılan çalışmalarda bu sorunların çok büyük değişiklerle çözülebileceği anlaşılınca araçlar ıskartaya çıkartıldı. Köprü döşeme tankı hariç diğer modellerin hepsi parçalandı.
Görev tarihi
Birkaç araç hariç , Covenanter tankı ana kara haricinde göreve çıkmadı. İngiliz 1nci Zırhlı Tümeni bünyesinde bulunan bu araçlar birliğin Mısıra gönderilmesi üzerine İngiliz 9ncu Zırhlı Tümeni bünyesinde göreve gönderildiler. Birkaç araç denenmek üzere çöl ortamına gönderildi. Bu tankların çatışmalarda kullanıldığına dair bir bilgimiz yoktur. Covenanter tankı ayrıca İngiliz ordusu bünyesindeki Polonya ordusuna ait birkaç birlikte kullanıldı. Ancak bu birlikler cepheye gönderilmeden bu araçların yerleri değiştirildi. Çatışmada kaybedilen tek Covenanter 31 Mayıs 1942 tarihinde Canterbury yakınlarında bir Alman hava saldırısı sırasında yitirildi.Birkaç adet köprü döşeme aracı Avusturalya ordusu tarafından Pasifik Savaşı sırasında kullanıldı.
Modelleri
- Covenanter Mk I (Mk V) - Orijinal üretilen model.
- Covenanter Mk I CS - Modelin adında geçen CS harfleri İngilizce "Close Support" ("Türkçesi" Yakın Destek) anlamına geliyordu. Silahı 3-inçlik obüstü.
- Covenanter Mk II (Mk V*) - Radyatöre yağlı soğutucu eklendi.
- Covenanter Mk II CS - 3 inçlik obüs ile silahlandırıldı.
- Keşif aracında sahte top ve iki adet No. 19 ve No. 18 telsiz bulunuyordu.
- Komuta aracı modelinde sahte top ve iki adet No. 19 telsiz bulunuyordu.
- Covenanter Mk III (Mk V**) - İkiz yalpı soğutucu motorun iki yanına takıldı. Debriyaj kavraması geliştirildi. Arka kısıma içerinin havasını temizleyen sistem takıldı. Eksozun yeri değiştirildi.
- Covenanter Mk IV - Mk II modelinin debriyajı değiştirilmiş Mk III modeli .
- Covenanter Köprü Döşeyici - Covenanter gövdesi üzerine 34` uzunluğunda ve 9` 6" genişliğinde portatif köprü takılıydı. Bu köprü açılınca 30` genişliğindeki bir açıklıkta etkili oluyordu. 24 tona kadar taşıma kapasitesi vardı. 1944 yılında taşıma kapasitesi 30 tona çıkartıldı.
- Covenanter ARV Mk I - Zırhlı levazım aracı modelinde paletsiz Covenanter tankının tareti çıkartılmıştı. Tek prototip 1942 yılında üretildi.
İlave ekipman:
- Anti-Mine Roller Attachment (AMRA) Mk IC (Tekerlekli Mayın Temizleme Ekipmanı) - Üzerinde dört adet ağır tekerlek bulunan bir çerçeveden oluşuyordu. Su ve toprak ile dolan çerçevenin ağırlığı oldukça artıyordu.
Kaynaça
Commons|Covenanter tank- ``David Fletcher, Peter Sarson - Crusader Cruiser Tank 1939-1945``, 2000 Osprey Publishing (New Vanguard 14), ISBN 1-85532-512-8.
Linkler
Şablon:IIDSİngilizZSA
